кил. НИФРЕТ.
араб, сущ.; -ини, -та; -ер, -ери, -ера масадан затӀ жуванди хьун кӀан хьунин гьисс; къанихвал. Залумдин нефс хупӀ екеда
сущ.; -уь, -ве; -вер, -вери, -вера винел хъуьруьш алай къуьл; къуьлуьн са жуьре. Нехв лагьайла, заседанида авайбур рази хьана
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) еке карч алай гьайванрин десте, кӀватӀал. Рагъни экъечӀна, нехирарни фена, зи ЦӀелхем месяй юзанач
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра маларин нехир хуьзвайди. Хьана-хьанач кьван ча нехирбан, и нехирбандиз са пабни аваз хьана
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -мера нехир хуьдай пешекарвал, пеше нехир хуьн тир гьал. * нехирбанвал авун гл
араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра жуьреба-жуьре рангарин, цӀарарин суьретрин садвили арадал гъизвай инжил
гл., ни вуч; -да, -на, -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; нехишламиш тавун, нехишламиш тахвун, нехишламиш хъийимир нехишралди чӀагурун, нехишар ягъун
нехв гафунин актив падеждин форма. Кил. НЕХВ.
тӀуьн глаголдин инкарвилин форма. Кил. ТӀУЬН.
тӀуьн глаголдин буйругъдин форма. Кил ТӀУЬН.
союз са жинсинин членар ва сложносочиненный предложенидин паяр галкӀурдай чӀалан уьлчме. Кални жагъун тавуна, галатни хьана, хъел кваз хквезвай ада
кӀус суал гудай ва гужлу ийидай кӀус. Селим бубадиз винелди хкажнавай гъил акуна: - ГьикӀ хьана, хтул, рахаз кӀалзавани? Б
сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра нерин гьиссдалди къецел патай кьабулзавай нин-куьн ятӀани лишан. Казарма михьдачир, гьамиша кьацӀана, ни ацалтна ж
тӀв-з, вуж гафунин актив падеждин форма. Кил ВУЖ.
НИЗ, НИН вуж гафунин формаяр. Кил ВУЖ.
прил. са куьнални рази тежедай,. шел-хвал ийидай, герек авачир тӀалабунар гвай. Вун вуч нигънигъ аял я! Р
сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра са куьнални рази тежедайди, гьамиша шел-хвал ийидайди. Наш къачуна адахъ галтугна, - вун хьтин нигънигъчийрикай
араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) са вуч ятӀани дуьз, вирида амал ийидай къайда, авай гьал. МичӀи чкада эмирри чпин дестейриз низам туькӀуьр
прил. низамда авай, низам хвенвай, низамда тунвай, тербиялу. Чи кьифле аскеррин низамлу дестедиз ухшар тушир
нар. низамлу гьал хас яз.... Ризакъулидиз лагьана; - Кьушунар низамлудаказ кьулухъ чӀугун хъувурай! З
прил. низамда авачир, низам гвачир. Нагьакь ерда къалмакьалун адет туш, А арада ам низамсуз кар жеди
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера низам авачир гьал, низам гвачир гьал, тербиясуз гьал. Низамлувал зегьметчидин, низамсузвал темпелдин пайдах я
нар. низам гвачиз, къайдасузвилелди. Синонимар: къайдасуздаказ, низамсуздаказ. Антоним: низамлудаказ
нар. низам авачир гьал хас яз. И патахъай абуруз килигна чи кьушунни низамсуздаказ дагъларихъ катиз башламишна
кил. НАИБ
сущ; -кӀи, -кӀе, -кӀер, -кӀери, -кӀера техил цун патал хкянавай, техил экъечӀнавай чил. къуьлуьн ~, цуькӀуьн ~, мухан ~, чӀуру ~; - цун, ~ гуьн; буб
урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра тенбекдик, туьтуьндик квай зегьерлу затӀ. Тенбекдин гумадик виридалайни хаталуди никотин я
фарс, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра аялар къугъун патал инсандин, гьайвандин, къушран кӀалубда аваз парчадикай цванвай, раснавай затӀ
|| НИНЕ фарс, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра гьар жуьре рангарин пердедай вилин къенез экв ахъайзавай тӀекв
сущ.; -ди, -да, -яр, -йри, -йра кьетӀен жуьреда мая ганвай некӀедикай (иллаки хипен) хкудзавай недай хъуьтуьл затӀ - Им цӀвегьедик рганвай хипе
нар. нисинин вахт алукьдалди. Рекьин парталар алукӀна, самолетдиз хкаж хьайи Сулейман нисиналди дагъдиз агакьна
сущ. йикъан са пай алатай вахт; адет яз, йикъан сятдин 12; рагъ цавун кьулаз агакьай вахт. Са вахтунда нисини жез-тежез къуьр асландин кьилив ата
нар. нисинин вахт алукьайла, югъ нисини хьайила. - Байрам, адалай гъейри, накь нисиниз инлай винел фидайла, вуна гьаятдиз кӀапни гадарначирни
нар. 1) нисинин вахт алатайдалай кьулухъ. Нисинлай геж хьиз серин кьавахдик ял яна хтай рабочияр помидорар атӀунив эгечӀ хъувунвай
нар. нисинин вахт алукьдайла, алукьайла. Пакамахъ, нисинихъ ва нянихъ самовар эцигдай. ЛГ, 2002, 15
араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра гзаф такӀаивилин, душманвилин гьисс. Гьа кӀ хьайила, адан рикӀе сакӀани табийиз тежезвай и халкьар такӀан хьуни
прил. гзаф такӀан жедай, акунани такӀан жедай
гл., ни низ; -да, -на; -а || ая, -ин, -рай, -мир; нифрет авун, нифрет тавун, нифрет тахвун, нифрет хъийимир Гьанлай кьулухъ шаирриз нифретзава хаха
|| НИЧТА || НИШТА ( > низ чида) рах., кӀус 'тӀвар кьур, ихтилат физвай кардикай тайинвал авач' манадин гаф
кил. НИЧИДА
фарс, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра вагьши гьайван ва я къуш. КӀанзава ваз, ацукь цуьквер тахтунал Амай ничхиррин из дуван, бахтавар
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра куьз хьана хкатзавай цин хвал.
фарс, сущ.; -ди, -да, -ар, -ри, -ра кьве ва я гзаф хилер алай, акьализ ахьайиз жедай жибиндин чукӀул
араб., сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра са вуч ятӀани кьилиз акъудунин фикир. [Регъуьхбан]. Заз и ксариз тикрарна лугьуз кӀанзава: Эй бейниванар, вири
урус, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра гьикаятдин гъвечӀи эсер. Куьруь рассказ ва я новелла кӀелзавайдаз са истикан яд я
( НУГЪАЙ ) сущ.; -иди, -йда; -яр, -йри, ~ йра Кеферпатан Кавказда яшамиш жезвай туьрк халкьарик акатзавай миллетдин агьали
прил. ногъайрин, ногъайдин; ногъайриз талукь. Далуйрихъ лацу сиргъаяр авадарнавай дарги кьуьлерал, келегъаяр алай лезги, пара серес бапӀахар ала
урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра математикадин илимда авачирвилин лишан тир гьакъикъи число. Эгер вахь авачтӀа кӀвал, мал ва девлет
|| ( НУМРА рах. ) урус, сущ.; -ди, -да, -ар ( яр ), -ри (-йри ), -ра (- йра ) 1) сад хьтин еридин затӀар сад-садавай чара авун патал кьадар къалурз