TÜPÜRCƏK

Tüpürmək feilindən yelləncək qəlibi üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

TÜND
TÜPÜRMƏK
OBASTAN VİKİ
Tüpürcək
Tüpürcək və ya ağız suyu ― tüpürcək vəzilərinin ifraz etdiyi şəffaf, yapışqanvarı sekret. İnsanın və bir çox heyvanların tüpürcəyi qarışıq olub, 3 cüt iri və çoxlu xırda tüpürcək vəzilərindən ifraz edilir. Tüpürcəyin 98,5—99,5%-ni su, qalanını duzlar və bərk maddələr təşkil edir. Tüpürcək zəif qələvi (pH—5,6—7,6) reaksiyaya malikdir; yenidoğulmuşlarda (ilk illər) böyüklərə nisbətən turş reaksiyalıdır. Tüpürcəyin tərkibindəki fermentlər polisaxaridləri monosaxaridlərə qədər parçalayır. == Tüpürcək vəziləri == İnsanda dörd ədəd iri və minlərlə xırda tüpürcək vəzisi vardır. Qusmadan bir neçə saniyə əvvəl tüpürcək vəziləri böyük ölçüdə ağız suyu ifraz edir ki, mədə turşusu dişlərə ziyan verməsin.
Tüpürcəkqabı
Tükürcəkqabı (ing. spitton) - Əsasən tütün istifadəçilərinin istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuş və ictimai məkanlarda XIX-XX əsr müddətində mövcud olmuş əşya. Tüpürkcəkqaplarından istifadə Amerika Birləşmiş Ştatları başda olmaqla Şimali Amerikada və Böyük Britaniya başda olmaqla Avropada geniş yayılmışdır. XIX əsrdə insanların yerə və küçəyə tüpürməkləri ədəbsizlik sayıldığından xüsusi qablardan istifadə olunmuşdur. XX əsrin ortalarından etibarın tüpürcəkqablardan istifadə unudulmuşdur.

Digər lüğətlərdə

бабуи́н жемчу́жинка забия́чливо куртизи́ровать огляну́ться сепари́рование содо́мский тем па́че хорово́дница внима́ние! индетермини́ст обкра́шивать повы́браться byplay dependency-prone exoderm gabionade multiple formation prerecording self-justification задабривать придворный пьеса распорядительница сложный