VERİFİKASİYA

Verifikasiya (lat. verum "həqiqi" + facere "olmaq") insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrində aşağıdakıları ifadə edə bilər: obyektiv sübutların təqdim edilməsi yolu ilə müəyyən edilmiş tələblərin yerinə yetirildiyinin təsdiqi; məhsulun, xidmətin və ya sistemin normalara, tələblərə, spesifikasiyalara və ya müəyyən edilmiş şərtlərə uyğunluğunun qiymətləndirilməsi ; hər hansı nəzəri müddəaları, alqoritmləri, proqramları və prosedurları eksperimental (etalon və ya empirik) məlumatlarla, alqoritmlərlə və proqramlarla müqayisə etməklə yoxlama, təsdiq, sübut etmək üsulu; həqiqətə uyğunluğun tanınması texnikası; elmdə təcrübədən istifadə edərək nəzəri mövqelərin reallığa uyğunluğunu yoxlamaq .Sübuta yetirmə mənasında obyektlərin / hadisələrin izahatlarının (modellərinin) yoxlanılması reallıq tərəfindən təsdiqlənmə dərəcəsindən asılı olaraq (empirik, faktlar) bir sıra anlayışları formalaşdırır: Hipoteza — onu təsdiq edən bir sıra müşahidələrə və ya mühakimələrə, konsepsiyalara, postulatlara (elmdə) əsaslanan sübuta yetirilməmiş müddəadır. Konsepsiya — onun həqiqətini təsdiq edən faktları olan və ya olmayan modeldir. Nəzəriyyə — maksimum sübut təqdim edən izahatdır.

Verifikasiya prinsipi, biliyi təcrübə, müşahidə və eksperimentin verdiyi məlumatlarla tutuşdurmaq yolu ilə yoxlamaq.

Proqram təminatının verifikasiyası proqram mühəndisliyinin nizam-intizamıdır və onun məqsədi proqramın bütün gözlənilən tələbləri təmin etməsindən əmin olmaqdır. Proqram təminatının verifikasiyasına iki əsas yanaşma forması vardır: Dinamik verifikasiya, belə ki o test və ya təcrübə olaraq tanınır. Bu verifikasiya nöqsanların tapılması üçün yaxşıdır.Statik verifikasiya, belə ki o analiz etmə olaraq tanınır. Statik test icra olmadan bir sistemin və ya komponentin araşdırılmasıdır. == Dinamik verifikasiya (Test, təcrübə) == Dinamik verifikasiya proqramın həyata keçirilməsi (gedişatı) zamanı sərgilənir və dinamik olaraq onun davranış tərzi yoxlanılır və o bir qayda olaraq Test fazası olaraq bilinir.Verifikasiya baxış prosesidir. Testlərin çərçivəsindən aslı olaraq biz onu 3 növ kateqoriyaya bölə bilərik: Kiçik testlər: tək funksiyanı və ya klası yoxlayan test Böyük testlər: klaslar qrupunu yoxlayan test. Buna misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar Modul testi (tək modul) İnteqrasiya testi (birdən çox) sistem testi (bütün sistem) Qəbul testi: bir proqramın qəbul meyarlarını yoxlamaq üçün müəyyən edilmiş formal test Funksional test Qeyri-funksional testProqram təminatı verifikasiyası çox zaman proqram təminatı validasiya ilə qarışıq salınır. Bunlar arasındakı fərq: Proqram təminatının verifikasiyası soruşur ki, “Biz proqramı doğrumu qururuq?” bu o deməkdir ki, sistem öz spesifikasiyasına uyğun gəlirmi. Proqram təminatının validasiyası isə soruşur ki, “Biz doğrumu proqram qururuq?” bu o deməkdir ki, proqram istifadəçinin həqiqi istəklərini həyata keçirə bilirmi.Proqram təminatı verifikasiyasının məqsədi fəaliyyət zamanı ortaya çıxan səhvləri tapmaqdır, yəni yoxlayır ki fəaliyyətin məhsulu fəaliyyətin başlanğıcında olduğu kimi doğrudurmu. == Statik verifikasiya (Analiz) == Statik verifikasiya proqram işə salınmazdan əvvəl kodu diqqətlə yoxlayaraq tələblərin yerinə yetirilməsinə nəzarət edən bir yoxlama prosesidir.