Volfram (VI)xlorid
Volfram (VI) xlorid – qeyri-üzvi birləşmə, volfram və xlorid turşusunun duzudur.
== Fiziki xassələri ==
Volfram (VI) xlorid tünd bənövşəyi kristallardı.180 °C-ə qədər olan temperaturda α-modifikasiyası sabitdir, triqonal sistem, hüceyrə parametrləri
a = 0,658 nm, α = 55°-dir. Spirtlərdə, efirdə, benzolda, karbon disulfiddə, karbon tetraxloriddəhəll olunur.
== Alınması ==
1. Volfram və xlorun reaksiyası nəticəsində alınır:
W
+
3
C
l
2
→
500
−
800
o
C
W
C
l
6
{\displaystyle {\mathsf {W+3Cl_{2}\ {\xrightarrow {500-800^{o}C}}\ WCl_{6}}}}
2. Tetraxlormetanın volfram(VI) oksidə təsiri nəticəsində:
W
O
3
+
3
C
C
l
4
→
450
o
C
,
p
W
C
l
6
+
3
C
C
l
2
O
{\displaystyle {\mathsf {WO_{3}+3CCl_{4}\ {\xrightarrow {450^{o}C,p}}\ WCl_{6}+3CCl_{2}O}}}
== Kimyəvi xassələri ==
1. Qızdırıldıqda parçalanır:
2
W
C
l
6
→
350
o
C
2
W
C
l
5
+
C
l
2
{\displaystyle {\mathsf {2WCl_{6}\ {\xrightarrow {350^{o}C}}\ 2WCl_{5}+Cl_{2}}}}
2. Su ilə reaksiyaya daxil olur:
2
W
C
l
6
+
3
H
2
O
→
W
O
C
l
4
+
W
O
2
C
l
2
+
6
H
C
l
{\displaystyle {\mathsf {2WCl_{6}+3H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ WOCl_{4}+WO_{2}Cl_{2}+6HCl}}}
W
C
l
6
+
3
H
2
O
→
W
O
3
↓
+
6
H
C
l
{\displaystyle {\mathsf {WCl_{6}+3H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ WO_{3}\downarrow +6HCl}}}
3. Durulaşdırılmış qələvilərlə reaksiyaya daxil olur:
W
C
l
6
+
8
N
a
O
H
→
N
a
2
W
O
4
+
6
N
a
C
l
+
4
H
2
O
{\displaystyle {\mathsf {WCl_{6}+8NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}WO_{4}+6NaCl+4H_{2}O}}}
4. Hidrogenlə reduksiya olunur:
2
W
C
l
6
+
H
2
→
150
−
200
o
C
2
W
C
l
5
+
2
H
C
l
{\displaystyle {\mathsf {2WCl_{6}+H_{2}\ {\xrightarrow {150-200^{o}C}}\ 2WCl_{5}+2HCl}}}
3
W
C
l
6
+
2
A
l
→
450
o
C
3
W
C
l
4
+
2
A
l
C
l
3
{\displaystyle {\mathsf {3WCl_{6}+2Al\ {\xrightarrow {450^{o}C}}\ 3WCl_{4}+2AlCl_{3}}}}
5. Hidrogen floridlə reaksiyaya daxil olur:
6. Volfram(VI) oksidlə reaksiyaya daxil our:
W
C
l
6
+
6
H
F
→
t
W
F
6
+
6
H
C
l
{\displaystyle {\mathsf {WCl_{6}+6HF\ {\xrightarrow {t}}\ WF_{6}+6HCl}}}
W
C
l
6
+
2
W
O
3
→
400
o
C
3
W
O
2
C
l
2
{\displaystyle {\mathsf {WCl_{6}+2WO_{3}\ {\xrightarrow {400^{o}C}}\ 3WO_{2}Cl_{2}}}}
7. Üzvi volfram birləşmələrinin sintezi üçün xammal kimiistifadə olunur. Məsələn, dimetilcivə ilə reaksiyaya girərək metilpentaxlorvolfram alınır:
== Tətbiqi ==
Volfram (VI) xlorid qeyri-metal səthlərdə örtük kimi istifadə olunur.
== Mənbə ==
Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.