adj 1. oyaq / ayıq qalan / olan, yatmayan, yuxusuz; 2. sayıq, ayıq-sayıq, diqqətli, ehtiyatlı; He felt wide-awake to his surroundings O, ətrafındakılara qarşı diqqətli / ehtiyatlı idi; 3. d.d. mahir, diribaş, zirək; fəndgir, hər yerə yol tapan, bic
World Wide Web
Ümumdünya hörümçək toru və ya Ümumdünya Şəbəkəsi (ing. World Wide Web, qısaca: WWW və ya veb) — internet üzərindən məlumat mübadiləsini təmin edən informasiya sistemi. Bu, İT mütəxəssisləri və həvəskarlarından başqa istifadəçilərə də müraciət etməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Ümumdünya hörümçək toru sənədlərə və digər veb-resurslara "Hypertext Transfer Protocol" (HTTP) xüsusi qaydalarına uyğun olaraq internet üzərindən daxil olmaq imkanı verir.Sənədlər və endirilə bilən media veb-serverlər vasitəsilə şəbəkəyə təqdim edilir və onları veb-brauzerlər kimi proqramlar vasitəsilə əldə etmək mümkündür. Ümumdünya internetdəki serverlər və resurslar vahid resurs lokatorları (URL) adlanan simvol sətirləri vasitəsilə müəyyən edilir və yerləşdirilir. Orijinal və hələ də çox yayılmış sənəd növü "Hypertext Markup Language" (HTML) ilə formatlanmış veb-səhifədir. Bu işarələmə dili sadə mətni, şəkilləri, quraşdırılmış video və audio məzmunu, mürəkkəb istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsini həyata keçirən skriptləri (qısa proqramları) dəstəkləyir. HTML dili həmçinin digər veb resurslarına dərhal çıxışı təmin edən hiperlinkləri (yerləşdirilmiş URL-lər) dəstəkləyir. Veb naviqasiyası və ya veb-sörfinq bir çox veb-saytlarda bu cür hiperlinkləri izləmək üçün istifadə olunan ümumi təcrübədir. Veb proqramlar proqram təminatı kimi fəaliyyət göstərən veb-səhifələrdir.
World Wide Web Conference
World Wide Web Conference – hər il keçirilən ümumdünya hörümçək torunun inkişafının əsas istiqamətlərini müəyyən edən beynəlxalq elmi konfransdır. Konfrans İnternet texnologiyalarını standartlaşdırmaq və bu texnologiyaların dünya cəmiyyətnə və mədəniyyətnə təsiri məsələləri müzakirə etmək üçün qlobal platformadır. Konfransın iştirakçıları arasında tədqiqatçılar, istifadəçilər, sahibkarlar və İnternet-cəmiyyətin nüfuzlu şəxsləri vardır.
Konfransın əsasını 1993-cü ildə Robert C. qoymuşdur. Müzakirə olunan mövzular Web mining, semantik-veb, social şəbəkələr və onların analizi və s.
World Wide Web Foundation
World Wide Web Foundation — ümumdünya internetinin inkişafı və əlçatanlığı məsələləri ilə məşğul olan beynəlxalq qeyri-kommersiya təşkilatı.
== Tarixi ==
Təşkilatın qurulması Tim Berners-Li tərəfindən 14 sentyabr 2008-ci il tarixində Vaşinqton şəhərində elan edildi. 15 noyabr 2009-cu ildə isə təşkilat fəaliyyətinə başladı. Təşkilatın vəzifələri "ümumdünya internetin azadlığı və açıqlığı", "internetin imkanlarının və etibarlılığının genişləndirilməsi" və "planetdə hər bir insanın şəbəkəyə çıxışının təmin edilməsi" elan edilir. Bu məqsədlərə nail olmaq üçün vəqf üç istiqamətdə işləyir ː
Veb-elm və tədqiqat
Veb-texnologiyalar və təcrübələr
Cəmiyyət üçün Ümumdünya şəbəkəsi Berners-Li fondunun təqdimatı zamanı veb saytlardakı informasiya etibarlığını göstərən bir sistemin yaradılmasının zəruriliyini bildirdi ːMəlumatların dəqiqliyi mənbələr tərəfindən təsdiqlənən kimi saytlarda etibarlılığa dair işarələr qoymaq üçün yeni sistemlərə zərurət yaranır.
== Fəaliyyəti ==
Fondun ilk layihəsi Afrikanın kənd təsərrüfatında veb-texnologiyaların təşviqi və aztəminatlı gənclər üçün onlayn kontentin yaradılması üzrə tədris kurslarının dəstəklənməsi oldu. Bu layihənin həyata keçirilməsində fonda Amsterdam Universiteti (Niderland) böyük yardım göstərir.
İkinci layihə Rio-de-Janeyro (Braziliya) şəhərində yerləşən rəqəmsal texnologiyaların mövcudluğu mərkəzi ilə birlikdə təşkil edilir. Səylər gənclərin mobil telefonlar vasitəsilə internet kontentinin yaradılmasına yönəldilmişdir.2012-ci ildə World Wide Web Foundation dünya ölkələrində internet inkişafının reytinqini təqdim etdi. Bu reytinq internetin ölkənin ictimai həyatında müxtəlif sahələrinə təsir səviyyəsini xarakterizə edir və bir sıra göstəricilər əsasında hesablanır.