Tuntszıdan (çin. 童子蛋) və ya bakir oğlan yumurtası – Çinin Çjetszyan əyalətinin Dunyan şəhərinə aid ənənəvi yemək. Oğlan sidiyində qaynadılmış yumurtalardan hazırlanır.
Çincə: | 童子蛋 | ||||||
Tərcüməsi: | oğlan yumurtası | ||||||
| |||||||
digər variant | |||||||
ənənəvi: | 童子尿煮雞蛋 | ||||||
sadələşdirilmiş.: | 童子尿煮鸡蛋 | ||||||
hərf.: | oğlan sidiyində bişirilmiş toyuq yumurtası | ||||||
|
Tuntszıdan Çinin Dunyan şəhərinə aid ənənəvi yeməkdir və əsrlərlə hazırlanır.[1] Yeməyin hazırlanmasında məhz oğlanların sidiyindən istifadə olunmasının dəqiq izahı yoxdur. Tarixən Çjetszyan regionu sidikdən müxtəlif müalicəvi məqsədlər üçün geniş istifadə olunurdu.[1][2][3]
Sidikdə qaynadılmış yumurtaların bədən hərarətini azaltdığı və qan dövranını yaxşılaşdırdığı iddia olunur. Yerlilər yeməyin günvurmanın qarşısını aldığını iddia edirlər. Lakin bu iddialar elmi cəhətdən sübut olunmayıb.
Əvvəlcə toyuq yumurtaları oğlan sidiyində isladılır, daha soba üzərində qızdırılır. Yumurtalar qaynadıqdan sonra yumurta qabıqlarının səthi çatladılır və sidiyə geri qoyulur. İstifadə olunmuş sidik yeni sidiklə əvəz olunur və proses təkrarlanır. Bütün proses adətən 1 gün çəkir.[2][3] Bəzi reseptlərdə yeməyə otlar əlavə olunur. Bişirmə prosesi bitəndə yumurtaların ağı açıq qızılı rəngdə, yumurtanın sarısı isə yaşıl rəngdə olur.[4] Yemək hazırlanma prosesinə görə əsr yumurtasına yeməyinə oxşayır.[5]
Tuntszıdan Dunyan şəhərində ənənəvi yemək kimi qəbul olunur. Satıcılar sidik yığmaq üçün şəhərdə yerləşən ibtidai məktəblərə gedirlər. Onlar 10 yaşından kiçik oğlanların sidiyinə üstünlük verirlər. Şəhərdə böyümüş uşaqlar bu praktikaya öyrəşiblər və satıcıların qoyduqları ləyənlərə ifrazatlarını boşaldırlar. Müəllimlər qızdırması və ya başqa xəstəliyi olan oğlanların sidik verməməsi barədə xəbərdarlıq edirlər.[2][4]
Bəzi satıcılar parklarda və ya ictimai tualetlərdə dayanaraq uşağının sidik verməsinə icazə verən valideynlər axtarırlar.[2][4] Dunyan sakinləri bu yeməyi evdə də hazırlayırlar və evdəki oğlanların sidiyindən istifadə edirlər. Müasir tibb tədqiqatları yumurtanın sidiklə bişirilməsinin müalicəvi olması barədə sübutun olmadığını göstərsə də, yemək istehlak olunmağa davam edir.[3]