Kompüter dəstəkli tərcümə

Kompüter dəstəkli tərcüməİngilis abbreviaturası CAT olan tərcümə növü. Bu proqram tərcümə zamanı tərcüməçiləri dəstəkləyən kompüter proqramı ilə edilir. CAT-ı maşın tərcüməsi və ya kompüterləşdirilmiş tərcümə ilə qarışdırmaq olmaz, burada tərcümə prosesi heç bir insan köməyi olmadan, tərcümədən əvvəl və ya sonra az insan dəstəyi ilə baş verir. Xüsusilə, texniki sənədlər və istifadəçi təlimatları kimi istifadəçi mətnləri adlanan mətn növlərinin tərcüməsində, lokalizasiya proseslərində CAT proqramından tez-tez istifadə olunur. CAT proqramı üç əsas komponentdən ibarətdir: tərcümə yaddaşı, terminologiyanın idarə edilməsi və tərcümədə layihənin idarə edilməsi. O, həmçinin mətn redaktə proqramı ilə işləmək üçün lazımi interfeyslərə, sistemə əvvəllər edilmiş tərcümələri əlavə etmək üçün istifadə edilən uyğunlaşdırma proqramına və tərcüməçilərin müxtəlif fayl formatları ilə işləməsini təmin etmək üçün istifadə edilən mətn çeviricilərinə malikdir.[1]

Belə proqram təminatı tərcümələri tərcümə vahidlərinə bölür və mənbə və hədəf mətn tərcümə vahidlərini uyğunlaşdırmaqla tərcümə yaddaşında saxlayır.[2] Sonrakı tərcümələrdə eyni və ya oxşar tərcümə vahidlərinə rast gəlindikdə, tərcümə yaddaşı bu vahidləri tərcüməçi üçün əlçatan edir. Beləliklə, tərcüməçi oxşar cümlənin əvvəllər necə tərcümə olunduğunu öyrənir və tərcümədən yaddaşda istifadə edərək daha sürətli və ardıcıl tərcümə etmək imkanı əldə edir. CAT proqramı tərcümə yaddaşı kimi güclü verilənlər bazası proqramından və ya paralel mətnlərdən istifadə edir.[3] Xüsusilə tərcümə sahəsində keyfiyyət anlayışı ön plana çıxdıqdan sonra inteqrasiya olunmuş sistemlər ön plana çıxmağa başladı və tərcümə prosesi ümumi keyfiyyət idarəçiliyi anlayışı ilə idarə olunmağa başladı. Bu cür sistemlər tərcümə, ekspert nəzarəti, orfoqrafiya nəzarəti və formata nəzarət kimi alt proseslərdən ibarət olan tərcümə prosesinin idarə edilməsinə və idarə olunmasına imkan verir. Əslində, onlar server və müştəri əsasında işləyən sistemlər sayəsində tərcüməçilərə İnternet üzərindən onlayn və ya oflayn tərcümə etməyə imkan verir.[4]

  1. Bouker, Linn; Fisher, Des. Kompüter dəstəyi ilə tərcümə // Qambier, Y.; van Doorslaer, L. (redaktorlar ). Tərcüməşünaslıq kitabçası. Con Benjamins Nəşriyyat Şirkəti. 2010. səh. 60. ISBN 978-90-272-0331-1. İstifadə tarixi: 4 March 2024.
  2. Kristensen, Tina Paulsen; Şyoldager, Anne. "Tərcümə-Yaddaş (TM) Tədqiqatı: Nəyi Bilirik və Necə Bilirik?" (PDF). Hermes. 44. 2017-09-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-02.
  3. "Bitext Alignment PDF sorğusu - ResearchGate".
  4. "CAT Alətləri və Maşın Tərcüməsi: Ən Yaxşı Metod Hansıdır?". Asian Absolute. 21 Dekabr 2015. 2017-02-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 Yanvar 2017.