Neorealizm (beynəlxalq münasibətlər)

Neorealizm və ya struktural realizmbeynəlxalq münasibətlərdə güc siyasətinin rolunu vurğulayan, rəqabəti və münaqişəni davamlı xüsusiyyətlər kimi görən və əməkdaşlıq üçün məhdud potensial görən nəzəriyyə.[1] Beynəlxalq sistemin anarxik vəziyyəti o deməkdir ki, dövlətlər başqa dövlətlərin niyyətlərinə və onların təhlükəsizliyinə əmin ola bilməzlər və bununla da onları güc siyasəti ilə məşğul olmağa sövq edir.

Bu, ilk dəfə Kennet Valts tərəfindən 1979-cu ildə "Beynəlxalq siyasət nəzəriyyəsi" kitabında təsvir edilmişdir.[2] Neoliberalizmlə yanaşı, neorealizm beynəlxalq münasibətlərə ən təsirli iki müasir yanaşmadan biridir. 1960-cı illərdən 1990-cı illərə qədər beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsində bu iki perspektiv üstünlük təşkil edirdi.[3]

Neorealizm Şimali Amerikanın siyasi elm intizamından yaranmış, Edvard Karr, Hans Morgentau, Corc Forst KennanReynhold Niburun klassik realist ənənəsini yenidən formalaşdırır. Neorealizm müdafiə və hücumçu neorealizmə bölünür.[4]

  1. Jervis, Robert. "Realism, Neoliberalism, and Cooperation: Understanding the Debate". International Security. 24 (1). 1999: 42–63. doi:10.1162/016228899560040. ISSN 0162-2889. JSTOR 2539347. 2023-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-14.
  2. According to Sagan, 2004, Waltz's book remains "the seminal text of neorealism".
  3. Powell, 1994.
  4. "Security Under Anarchy: Defensive Realism Reconsidered". ciaotest.cc.columbia.edu. 2023-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-31.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]