(Tabasaran, Zaqatala)
paltarın qolunun ağzı. – Əhmət öz köynəginə yeng tikdirdi (Zaqatala); – Məşəyə udun eləma: kitəndə qastumun yengi cirilütdü (Tabasaran)
◊ Yeng olmax (Meğri) – təzələnmək. – Ay üş günə kimin yeng olecex’
Kokos yengəci
Kokos yengəci; Hindqozu yengəci (lat. Birgus latro) — Buğumayaqlılar tipinin, birgus cinsinə aid heyvan növü. Bu növə daxil olan canlıların yetkin fərdləri quru həyat tərzi keçirir. Kokos yengəcləri əsasən Sakit okeanın qərb hissəsinin və Hind okeanının tropik adalarında yayılmışdır. Onların əti qida kimi istifadə edilir.
== Adı ==
Növ adı olan lat. latro «quldur» mənasını verir.
Bu buğumayaqlı canlı həm də "Palma oğrusu" adlandırılır. Səbəb isə onun keçmişdə kokosun içini yeməkdən ötrü palma ağacından hindqozunu kəsmək qabiliyyətinə olduğu düşünülürdü. Üstəlik onların kokosların qabıqlarını sındırmaları düşünülürdü.
Qafqaz Yengicə Termal Hotel və SPA
"Qafqaz Yengicə Termal Hotel və SPA" — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun Yengicə kəndinin ərazisində yerləşən müalicə-istirahət kompleksi.
Qəbələnin Yengicə kəndi ərazisində yerləşən otel kompleksi 9 hektar sahədə inşa edilib. Kompleksin ərazisi tam abadlaşdırılıb, yaşıllıq sahəsi salınıb.
Müxtəlif çeşidli yüksək xidmətlərin göstərildiyi altımərtəbəli otel kompleksi gözəl memarlıq üslubunda tikilib. Oteldəki 61 nömrədə qonaqların rahat istirahəti üçün hər cür şərait yaradılıb.
"Qafqaz Yengicə Termal Hotel və SPA" kompleksində daimi iş yeri 100 nəfərlikdir. Oteldə xidmət göstərən heyət yüksək hazırlıq kursu keçib və onların əksəriyyətini yerli kadrlar təşkil edir. Otel kompleksində müxtəlif toplantı və konfransların keçirilməsi üçün geniş imkanları olan zal, müasir restoranlar şəbəkəsi də fəaliyyət göstərir. Restoranlarda turistlərə Azərbaycan və dünya mətbəxinin nümunələri təqdim olunur.
Oteldəki müxtəlif kateqoriyalı nömrələr ən müasir tələblər səviyyəsindədir və yüksək dizaynı ilə seçilir.
Sırt-Yengicə
Sırt Yengicə — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 24 iyun 2005-ci il tarixli, 953-IIQ saylı Qərarı ilə Qəbələ rayonunun Sırt Yengicə kəndi Laza kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Sırt Yengicə kənd inzibati ərazi vahidi yaradılmışdır.
Yaşayış məntəqəsini rayonun ərazisindəki digər Yenicə kəndindən fərqləndirmək məqsədilə və yüksəklikdə yerləşdiyinə görə belə adlandırmışlar. Oykonim "yüksəklikdə yerləşən Yengicə kəndi" mənasındadır.
Sırt Yengicə adınının toponimik araşdırmalarına görə alimlər bildirir ki, Sırt "dağın beli" və Yengicə isə "təzəcə, yenicə" sözlərinin mənasını verir. Yəni "sırtda yaranmış yeni kənd" deməkdir.
Kənd Dəmiraparançayın sahilində, Əyriçay-Öndağ silsiləsinin ətəyində yerləşir.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 407 nəfər əhali yaşayır.
Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini qoyunçuluq təşki ledir. Eyni zamanda kəndin geniş taxıl sahələri də vardır.
Sırt Yengicə
Sırt Yengicə — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 24 iyun 2005-ci il tarixli, 953-IIQ saylı Qərarı ilə Qəbələ rayonunun Sırt Yengicə kəndi Laza kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Sırt Yengicə kənd inzibati ərazi vahidi yaradılmışdır.
Yaşayış məntəqəsini rayonun ərazisindəki digər Yenicə kəndindən fərqləndirmək məqsədilə və yüksəklikdə yerləşdiyinə görə belə adlandırmışlar. Oykonim "yüksəklikdə yerləşən Yengicə kəndi" mənasındadır.
Sırt Yengicə adınının toponimik araşdırmalarına görə alimlər bildirir ki, Sırt "dağın beli" və Yengicə isə "təzəcə, yenicə" sözlərinin mənasını verir. Yəni "sırtda yaranmış yeni kənd" deməkdir.
Kənd Dəmiraparançayın sahilində, Əyriçay-Öndağ silsiləsinin ətəyində yerləşir.
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 407 nəfər əhali yaşayır.
Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini qoyunçuluq təşki ledir. Eyni zamanda kəndin geniş taxıl sahələri də vardır.
Sırt Yengicə bələdiyyəsi
Qəbələ bələdiyyələri — Qəbələ rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr.
Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub.
"Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Yapon hörümçək yengəci
Yapon hörümçək yengəci (lat. Macrocheira kaempferi) — Xərçəngkimilər yarımtipinə, Yengəclər infrodəstəsinə aid olan növ. Buğumayaqlılar tipinə daxil olan ən iri canlılardan biridir. Karapaksı 45 sm, ilk çüt ayaqları arasında məsafə 3 metr olan canlı. Sakit okeanın Yaponiya sahillərində, 50–300 metr dərinlikdə yayılmışdır.
Çəkisi 40 kq. Ayaqsız uzunluğu 80 sm, ayaqları ilə birlikdə 6 metrdir. Erkəklərin gövdəsi dişilərdən daha böyük, ayaqları daha uzundur. 150–800 metr dərinlikdə yaşasalarda, adətən 200–300 metr dərinlikdə daha tez-tez rastlaşırlar. Yumurtlama dönəmində 50 m dərinliyə qədər qalxa bilirlər (yaz mövsümündə).
Yengi Molk
Yengi Molk (fars. ينگه ملك; azərb. Yengi Mülk) — İranda, Mərkəzi ostanında, Komican şəhristanının Milacerd bəxşinin Xosro Beyg dehestanında kənd. Kəndin adı yerli şivədə "Mamudabad" kimi də deyilir. 2011–ci il siyahıyaalınmasına əsasən kəndin əhalisi 126 ailədə 244 nəfəri kişilər və 233 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 477 nəfərdir. Kəndin əhalisini türklər təşkil edir, türkcə danışırlar və şiə müsəlmandırlar.
Yengi kənd (Takab)
Yengi kəbd (fars. ينگي كند) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Takab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Yengi İspiran (Təbriz)
Yengi İspiran (fars. ينگي اسپران) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 3.012 nəfər yaşayır (735 ailə).
Yengiabad (Bicar)
Yengiabad (fars. ينگي آباد) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 110 nəfər yaşayır (24 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.
Yengiabad (Sayınqala)
Yengiabad (fars. ينگي اباد) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sayınqala şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 774 nəfər yaşayır (182 ailə).
Yengiabad (Xudabəndə)
Yengiabad (fars. ينگي اباد) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 117 nəfər yaşayır (26 ailə).
Yengiabaddağ (Miyanə)
Yengiabaddağ (fars. ينگ ابادكوه) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 223 nəfər yaşayır (54 ailə).
Yengiabadçay (Miyanə)
Yengiabadçay (fars. ينگ ابادچاي) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 178 nəfər yaşayır (43 ailə).
Yengicə
Yengicə (Qəbələ) — Qəbələ rayonunda kənd.
Yengicə (Şərur) — Şərur rayonunda kənd.
Sırt Yengicə — Qəbələ rayonunda kənd.
Yengicə (Dərələyəz) — Keşişkənd rayonunda kənd.
Yengicə (Vedi) — Vedi rayonunda kənd.
Yengicə (Zəngibasar) — Zəngibasar rayonunda kənd.
Yengicə (Azərşəhr) — Şərqi Azərbaycan ostanının Azərşəhr şəhristanında kənd
Yengicə (Barıq) — Qərbi Azərbaycan ostanının, Miyandoab şəhristanının, Barıq bəxşinin, Qərbi Acurlu dehestanında kənd
Yengicə (Bukan) —
Yengicə (Əcəbşir) — Şərqi Azərbaycan ostanının Əcəbşir şəhristanında kənd
Yengicə (Salmas) — Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanında kənd
Yengicə (Sayınqala)
Yengicə (Sumay-i Şimali dehistanı)
Yengicə (Vərzəqan) — Şərqi Azərbaycan ostanının Vərzəqan şəhristanında kənd
Yengicə-i Sadat (Mərənd)
Yengicə (Tuzxurmatu) — İraqın Səlahəddin mühafazasının Tuzxurmatu qəzasının Tuzxurmatu nahiyyəsində kənd.
Yengicə-i Dəliqanlı (Miyanə)
Yengicə-i Dəliqanlı (fars. ينگجه دليگانلو) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 374 nəfər yaşayır (73 ailə).
Yengicə-i Kürd (Mərənd)
Yengicə-i Kürd (fars. ينگجه كرد) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 36 nəfər yaşayır (12 ailə).
Yengicə-i Mollaməhəmmədhəsən (Ərdəbil)
Yengicə-i Mollaməhəmmədhəsən (fars. ينگجه ملامحمدحسن) — İranın Ərdəbil ostanının Ərdəbil şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 822 nəfər yaşayır (178 ailə).
Yengicə (Mahnişan)
Yengicə (fars. ينگجه) - İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 451 nəfər yaşayır (91 ailə).
Yengicə (Xudabəndə)
Yengicə (fars. ينگجه) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 639 nəfər yaşayır (166 ailə).
Yengicə (Ənquran)
Yengicə (fars. ينگجه) - İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 239 nəfər yaşayır (62 ailə).
Kasaoka Nal Yengəci Muzeyi
Kasaoka Nal Yengəci Muzeyi (笠岡市立カブトガニ博物館, Kasaoka Şiritsu Kabutoqani Hakubutsukan) – Yaponiyanın Okayama prefekturasının Kasaoka şəhərində yerləşən muzey. Dünyada nal yengəclərinə həsr olunmuş yeganə muzeydir.
== Tarixi ==
Muzey 1990-cı ilin martında nal yengəclərinin nəslinin kəsilməsinin qarşısını almaq məqsədilə yaradılmışdır. Muzey Kasaoka şəhərinin ərazisindəki Konoşima kanalının yaxınlığında yerləşir. Bu kanal Yaponiya hökuməti tərəfindən təbiət abidəsi elan olunmuşdur və "nal yengəclərinin çoxalma ərazisi" kimi qorunur.
== Xüsusiyyətlər ==
Muzey binası nal yengəci formasında dizayn edilmişdir. Muzeyin akvariumunda yetkinlik dövründə olan nal yengəcləri saxlanılır. Fosil guşəsində 8 müxtəlif nal yengəci fosili nümayiş etdirilir. Bu fosillərdən biri Almaniyadan gətirilmişdir. Muzeydə nal yengəcinin böyümə prosesini əks etdirən xüsusi sərgi yerləşir.
Eçizen Yengəc Muzeyi
Eçizen Yengəc Muzeyi (越前がにミュージアム, Eçizen-qani Myuciamu) – Yaponiyanın Fukui prefekturasının Eçizen qəsəbəsində yerləşən muzey. Yengəclərə həsr olunmuş yeganə Yaponiya muzeyidir.
== Tarixi ==
Eçizen yengəci Fukui prefekturasının tanınmış yengəc çeşididir. Eçizen yengəclərinə həsr olunmuş bu muzey 15 iyul 2000-ci ildə açılmışdır. Fəaliyyətinin ilk ilində 125.000 ziyarətçi, ilk 15 ilində isə 584.000 ziyarətçi qəbul etmişdir. 2015-ci ilin sentyabrında muzey birinci mərtəbədəki yenidənqurma işləri səbəbilə bağlanmış, 15 iyul 2016-cı ildə yenidən açılmışdır. Yenidənqurma işləri üçün 392 milyon yen xərclənmişdir.
== Xüsusiyyətlər ==
Muzeydə yengəclərin yaşayış ekologiyasını nümayiş etdirən sərgilər yerləşir. Muzeydə yerləşən yengəc ovu simulyasiyasında ziyarətçilər virtual yengəc ovu ilə məşğul ola bilirlər. "Böyük sevgi teatrı"ndakı 3x10 metr ölçüsündə olan ekranda yengəclərin ekologiyası və yengəc ovundan bəhs edən videomateriallar nümayiş etdirilir.