ŞAXTA

1
I
сущ. мороз:
1. низкая температура воздуха, температура ниже нуля, сильный холод. Şiddətli şaxta крепкий мороз, beş dərəcə şaxta пять градусов мороза; şaxtaya dözmək переносить мороз, şaxtada gəzmək гулять в мороз, şaxtaya öyrəşmək привыкать к морозу, şaxtadan göyərmək посинеть от мороза, şaxtadan partlamaq лопаться (лопнуть) от мороза, şaxta düşdü ударил мороз, şaxta sümüyə (iliyə) işləyir мороз пробирает до костей
2. только мн. ч. время, период с очень низкой температурой воздуха; холода. Güclü şaxtalar сильные морозы, dəhşətli şaxtalar страшные морозы, görünməmiş şaxtalar небывалые морозы, yanvar şaxtaları январские морозы, şaxtalar başlandı наступили морозы, şaxtalar ötdü (keçdi) прошли морозы
II
прил. морозный (появляющийся в результате мороза; связанный с действием мороза). Pəncərələrdəki şaxta naxışları морозные узоры на окнах
III
предик. морозно. Bayırda şaxtadır на улице морозно
2
I
сущ. шахта:
1. вертикальная или наклонная горная выработка, имеющая непосредственный выход на поверхность. Şaxtaya enmək спуститься в шахту
2. совокупность подземных горных выработок для разработки месторождения или место проведения каких-л. подземных ра бот. Don hövzəsi şaxtaları шахты Донецкого бассейна, metro tikintisi şaxtası шахта строительства метро
3. горнопромышленное предприятие, ведущее добычу полезных ископаемых подземным способом. Şaxtanın müdiriyyəti администрация шахты
4. тех. вертикальная удлинённая полость в некоторых конструкциях. Liftin şaxtası шахта лифта
II
прил. шахтный (относящийся к шахте); шахтенный. Şaxta qaldırıcısı шахтный подъёмник, şaxta avadanlığı шахтное оборудование, şaxta lüləsi шахтный ствол (вертикальная или наклонная горная выработка, имеющая непосредственный выход на земную поверхность), şaxta üsulu ilə neftçıxarma добыча нефти шахтным способом, şaxta tikintisi (inşaatı) шахтное строительство
ŞAXŞAXI
ŞAXTAÇI
OBASTAN VİKİ
Şaxta
Şaxta — havanın temperaturunun 0°-dən aşağı göstəricisidir. Bioiqlimşünaslıqda şaxta orqanizmə təsirinə görə: zəif (0°-dən -2,4°-dək), mülayim (-2,5°-12,4°), şaxtalı (-12,5°-22,4°), bərk (-22,5°-32,4°), sərt (-32,5°-42,4°), və şiddətli (-42,4°-dən aşağı) şaxtaya bölünür. == Şaxtasız dövr == Şaxtasız dövr yazın son şaxtalı (ayazı) orta günü ilə payızın ilk şaxtalı (ayazı) orta günü arasındakı dövrdür. Aqroiqlimşünaslıqda böyük əhəmiyyət daşıyaraq hər hansı bir məkanda bu və ya digər bitkinin yetişdirilməsi imkanını müəyyənləşdirir.
Böyük Şaxta
Böyük Şaxta (ing. Younger Dryas və ya ing. Big Freeze) - eramızdan əvvəl 10800-9500-cü illər arasında soyuq iqlim vəziyyəti və quraqlığın izlədiyi 1300 (± 70) illik perioddur. Böyük Şaxta Şimali Amerikadakı buz təbəqələrinin toqquşması nəticəsində baş vermişdir.
Don (şaxta)
Don, şaxta — havanın sıfırdan aşağı dərəcəsi. Havada və torpaqda temperaturun dəyişməsi nəticəsində yaranan təhlükəli atmosfer hadisələrindən biridə Şaxtadır.Şaxta davamlı müsbət temperatur müşahidə edilən zaman ,havanın və torpaq səthinin temperatutunun 0 °C və ya daha aşağı düşməsi adlanır.Şaxta əmələ gəlməsinə görə 3 tipə bölünür : "radiyasion" ,"advektiv" ,"advektiv-radiasion (qarışıq) .
Şaxta Baba
Şaxta baba (rus. Дед Мороз və ya Дедушка Мороз; belar. Дзед Мароз; ukr. Дід Мороз; serb. Деда мраз; bolq. Дядо мраз; sloven. Dedek Mraz; mak. Дедо мраз; xorv. Djed Mraz ) — Yeni il bayramının əsas nağıl personajı.
"Donbass kömür şaxtalarının bərpa edilməsinə görə" medalı
"Donbass kömür şaxtalarının bərpa edilməsinə görə" medalı — SSRİ Ali Sovetinin 10 sentyabr 1947-ci il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı.
Abxaziya şaxtagülü
Abxaziya şaxtagülü (lat. Helleborus orientalis subsp. abchasicus) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinin şərq şaxtagülü növünə aid bitki yarımnövü.
Qafqaz şaxtagülü
Qafqaz şaxtagülü (lat. Helleborus caucasicus) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.
Qara şaxtagülü
Qara şaxtagülü (lat. Helleborus niger) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.
Qırmızımtıl şaxtagülü
Qırmızımtıl şaxtagülü (lat. Helleborus purpurascens) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.
İyli şaxtagülü
Ətirli şaxtagülü (lat. Helleborus odorus) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.
Şaxtadan aşınma
Fiziki aşınmanın bir növüdür. Şaxta aşınması soyuq sahələrdə (qütb ölkələrində və ya dağların nival qurşağındal) süxurların arasına dolan suyun donması nəticəsində onların mexaniki parçalanması və dağılmasıdır.
Şaxtagülü
Şaxtagülü (lat. Helleborus) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Botaniki təsviri == === Növləri === ==== Azərbaycanın dərman bitkiləri ==== Abxaziya şaxtagülü (Helleborus abchasicus A.Br.) Qafqaz şaxtagülü (Helleborus caucasicus A.Br.) (=Helleborus guttatus A.Br. et Sauer.) Qara şaxtagülü (Helleborus niger L.) Ətirli şaxtagülü (Helleborus odorus Waldst. et Kit.) Qırmızımtıl şaxtagülü (Helleborus purpurascens Waldst.
Şaxtalı (Marağa)
Şaxtalı (fars. شخته لو‎‎‎‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 40 nəfər yaşayır (6 ailə).
Şaxtan (Piranşəhr)
Şaxtan (fars. شختان‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Piranşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 259 nəfər yaşayır (35 ailə).
Şaxtaxtı mineral bulağı
Şahtaxtı mineral bulağı — Kəngərli rayonu ərazisində Şahtaxtı kəndinin cənub-şərqində, dəniz səviyyəsindən 1000 m. yüksəklikdədir. Mineral bulağın suyu Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində yeganə hidrogen-sulfidli, zəif minerallaşmış, sulfatlı-hidrokarbonatlı, kalsiumlu-natriumlu-maqneziumludur. Mineral bulağın suyunun analoqu Rusiyadakı "Piyatiqorsk" (Şimali Qafqaz) mineral suyu olmaqla insandakı revmatik və oynaq ağrıları xəstəliklərinin müalicəsində vanna qəbul etməklə (10 kurs 10-15 dəqiqə, T 35-45 Cº) əhəmiyyətlidir. == Mənbə == Bağırov, Feyruz Abdulla oğlu. Naxçıvanın təbii sərvətləri. Naxçıvan, 2008.
Ətirli şaxtagülü
Ətirli şaxtagülü (lat. Helleborus odorus) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.
Şərq şaxtagülü
Şərq şaxtagülü (lat. Helleborus orientalis) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin şaxtagülü cinsinə aid bitki növü.

Digər lüğətlərdə

ба́льзовый биоочи́стка дерива́ция космопла́вание сану́зел телефониза́ция золотопого́нник красноре́чие кровосо́сный переора́ть предводи́тельша зук day-flower episyllogism farding-bag juniorate lion-dragon maestoso oversee Rotarian swivel-hipped Tengri Nor triumvirate главнокомандование пар