ƏBDÜLLƏTİF

Əbdüllətif Bağdadi — (1162–1231) — Görkəmli ərəb filosofu

Əbdüllətif Bəndəroğlu Omran (1937, Tuzxurmatu, Səlahəddin mühafəzəsi – 2 fevral 2008, Amman) — türkman əsilli İraq şairi, tərcüməçisi, ədəbiyyatşünası, publisisti, folklorçusu və araşdırmaçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1994), Bakı Dövlət Universitetinin fəxri doktoru. == Həyatı == İraq Türkmanlərinin öndə gələn ziyalılarından araşdırmaçı şair, yazar və jurnalist Əbdüllətif Omran Bəndəroğlu 1937-ci ildə İraqın Kərkük vilayətində Təzə Xurmatu kəndində anadan olmuşdur. İbtidai sinfi Təzə Xurmatu və Kərkükdə başa vurdu. 1956-cı ildə Kərkük Petrol şirkətinə aid Texniki məktəbdə təhsilinə davam edərkən siyasi səbəblərdən məktəbdən xaric edildi. Artan siyasi təqiblər nəticəsində ölkədən getmək məcburiyyətində qalan Bəndəroğlu 1964-cü ildən sonra Livan, Bolqarıstan, Yunanıstan başqa ölkələlərdə müxtəlif işlərdə işlədi. 1965-ci ildə yenidən vətənə qayıtdı. 4 fevral 2008-ci ildə Ürdün Xəstəxanasında keçirdiyi ağır əməliyyat nəticəsində vəfat etdi. Nəcəfdə torpağa tapşırıldı. == Fəaliyyəti == Əbdüllətif Bəndəroğlu İraq-türkman folklorunu bütün fəaliyyət tipləri üzrə (toplayıcılıq, nəşr, tədqiq) öyrənmiş İraq-türkman folklorşünası olaraq bu sahədə özünəməxsus alim olmuşdur. İraq-türkman folklorunun toplanması, tədqiqi və nəşri sahəsində fəaliyyətini davam etdirən Ə. Bəndəroğlunun 1993-cü ildə "İraq-türkman folklorundan örnəklər" adlı digər bir tədqiqat əsərini çapdan çıxarıb.

Əbdüllətif Şirvani (az.-əbcəd ابدوللتیف شیروانی‎; XVI əsr və ya 1556 – 1602) — XVI əsr Azərbaycan xəttatı. == Həyatı == Bəzi mənbələrə görə, 1556-cı ildə anadan olmuşdur, lakin digər mənbələr daha erkən tarixə işarə edir. Nəstəliq xəttinin mahir ustalarından olmuşdur. 1530–1560 illərdə Şamaxıda, 1560 ildən sonra isə İstanbulda fəaliyyət göstərmişdir. Əbdüllətif Şirvani tərəfindən üzü köçürülmüş Sədinin "Bustan" (1539) və "İstanbulda baş vermiş daşqın haqqında hekayə" (1563–1564) əsərlərinin əlyazma nüsxələri Topqapı muzeyində (İstanbul) saxlanılır. 1602-ci ildə vəfat etmişdir.

Əbdüllətif Naci Eldəniz (türk. Abdüllâtif Naci Eldeniz) (1875, Bitola – 20 mart 1948, Ankara) — Türk əsgər və siyasətçi. Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsində iştirak edən ən yüksək dərəcəli komandirlərdən biridir. Müharibədən sonra millət vəkili vəzifəsində xidmət etmişdir. == Hərbi fəaliyyəti == 1893-cü ildə hərbi məktəbi bitirmişdir. 1893–1895-ci illər arasında Almaniya Hərbi Akademiyasında təhsil almışdır. Müxtəlif məktəb komandanlıqlarında və heyətlərində xidmət göstərmişdir. 1895-ci ildə baş leytenant, 1897-ci ildə kapiyan, 1902-ci ildə mayor, 1907-ci ildə qubernator oldu, lakin 1908-ci ildə polkovnik rütbəsinə yüksəlsə də, 1908-ci ildə II Məşrutiyyətin elan edilməsindən sonra 1909-cu ildə çıxarılan Tasfiye-i Rüteb qanunu ilə kapitan dərəcəsinə endirildi. 1914-cü ildə leytenant polkovnik , 1917-ci ildə polkovnik rütbəsinə yüksəldi. 1918–1920-ci illərdə şahzadələrin hərbi müəllimi və eyni zamanda da Sultanın baş yavəri idi.

Əbdüllətif Əhməd Mustafa (1969) — İraq kürd din xadimi və sələfi təbliğatçısı. == Həyatı == Əbdüllətif Əhməd Mustafa 1969-cu ildə anadan olmuşdur. O, ibtidai, orta və lisey təhsilini tamamladıqdan sonra ərəb dilini öyrənmək üçün Bağdada getmiş, Müstənsiriyə Universitetinin ərəb dili bölməsinə qəbul olmuşdur. Mustafa 1992-ci ildə universiteti bitirdikdən sonra Raniya rayonunun Çvarqurna şəhərində müəllim kimi işə düzəlmişdir. O, bir müddət sonra ölkəni tərk edərək şəriəti öyrənmək üçün bir neçə başqa islam ölkələrinə səfər etmişdir. Mustafa daha sonra Tikritdə magistr və doktorantura təhsilini tamamlamışdır. O, ardınca Səudiyyə Ərəbistanında daha bir doktorluq dərəcəsi qazanmışdır.Əbdüllətif Əhməd bir neçə dəfə kürd mediasında çıxış etmişdir. 2012-ci ildə "NRT News"da bir sıra videolarda görünmüşdür. O, hal-hazırda kürd dilində sələfi kanalı olan "Amojgari"nin direktoru və Süleymaniyyədə yerləşən Beheşt məscidinin imamıdır.