ƏRDƏŞİR

I Ərdəşir Babəkan (fars. اردشیر‎, lat. Artaxerxes — Sasanilər sülaləsinin ilk nümayəndəsi, şahənşah. == İlk illəri == Təbərinin məlumatına görə Ərdəşir 180-ci ildə İstəhrin Tiruda kəndində anadan olmuşdur. Gənc yaşlarında atası Fars knyazı Gozihrdən icazə alaraq onu Darab qalasına göndərmiş, qalanın arqbadı Tiridən sonra Ərdəşir qalanın hakimliyinə gəlmişdir. Get-gedə Ərdəşirin gücü artmış, atası Babək və qardaşı Şapurla birlikdə Gozihri devirmişdilər. Şapurun qəfil ölümündən sonra 222-ci ildə bütün Fars regionuna, Xuzistan və Kirmana hakimlik etməyə başlamışdı. == Hakimiyyəti == 28 aprel, 224-cü ildə Parfiya hökmdarı V Artabanın ordularını Bəndər Abbas yaxınlığında məğlub edən Ərdəşir özünü şahənşah elan etmişdi. 226-cı ildə Ktesifonda rəsmən tacqoyma mərasimi keçirilmişdi. Ərdəşir Sistan, Qorqan, Mərv, Xarəzm, Bəlx, Bəhreyn və Mosulu ələ keçirmiş, Kuşanı və Məkranı asılı hala salmışdı.

Ərdəşir (fars. اردشير‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 68 nəfər yaşayır (17 ailə).

Ərdəşir Ovanessyan və ya Ardaşes Ovanessyan (d. 1905 Rəşt, ö.1990) — Erməni mənşəli İran kommunist lideri idi. O, İran məclisinin 14-cü dövründə 1944-cü ildə İran ermənilərinin nümayəndəsi seçildi. Ovanessyan həmçinin Tudə Partiyasının mərkəzi komitəsinin üzvü kimi seçildi. O, Azərbaycan Milli Hökumətinin baş direktoruda olmuşdur.

Ərdəşir Ovanessyan və ya Ardaşes Ovanessyan (d. 1905 Rəşt, ö.1990) — Erməni mənşəli İran kommunist lideri idi. O, İran məclisinin 14-cü dövründə 1944-cü ildə İran ermənilərinin nümayəndəsi seçildi. Ovanessyan həmçinin Tudə Partiyasının mərkəzi komitəsinin üzvü kimi seçildi. O, Azərbaycan Milli Hökumətinin baş direktoruda olmuşdur.

Ərdəşirci Riporter Böyük Britaniyanın, İrandaki gizli kəşfiyyat(Secret Intelligence Service) başçısı idi. == Həyatı və fəaliyyəti == Ərdəşir Riporter, Hindistan zərdüştilərindən idi ki, atası və böyük atası Tayms qəzetinin reportyorları olmaqlarına görə Riporter(Reporter) soy adın seçmişdirlər.Ser Ərdəşir Riporter və təşkilatı 1921-ci darbedə və Rza xanın hökumətə yetişdirməsində əsas rolu varıdi və İranda,respublika yaranmasının qarşısını aldı.O, irqçi nəzəriyyələri və etnik bölmələrin (Türk fobisi, Ərəb fobisi)İranda dəstəklədi və yaydı.O, həmçinin, hər bir qədim abidəni ki funksiyası məlum deyildir,atəşkədə müəyyənləşdirib və adlandırdi , və Hindistan Parsilərindən istədi neçə atəşkədə Tehran, Kirman və Yəzd şəhərlərində tiksinlər və onları qədim əsrlərə mənsub etsinlər.Məşrutə hərəkatınada təsir göstərmişdir.

Ərdəşir Zahidi (fars. اردشیر زاهدی‎; 16 oktyabr 1928, Tehran – 18 noyabr 2021, Montrö[d], Vo kantonu) – İranın keçmiş xarici işlər naziri (1966–1971) və 1960 və 1970-ci illərdə İranın Birləşmiş Ştatlar və Böyük Britaniyadakı səfiri vəzifəsində işləyən keçmiş diplomatı.

II Ərdəşir (fars. اردشیر‎, lat. Artaxerxes; 310-cu illər – 383) — Sasanilər sülaləsinin nümayəndəsi, şahənşah. == Həyatı == II Ərdəşirin doğum tarixi məlum deyil. II Şapurla qohumluq bağının dərəcəsi bilinmir.Bəzi bilgilərə görə onun qardaşıdır. Farslar ona "Nihoukar" ya da "Lütifkar" ünvanı verilmişdilər. Ərəblər isə onu "əl-Cəmil" adlandırırdılar. II Ərdəşir 383-cü ildə vəfat etdi.

Ərdəşir mirzə Abbas mirzə oğlu Qovanlı-Qacar (1807-1866) — Qacar şahzadəsi, vali. == Həyatı == Abbas mirzənin dоqquzuncu оğlu Ərdəşir mirzə 1809-cu ildə Təbriz şəhərində anadan оlmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı. Rüknəddövlə ləqəbini daşıyırdı. Ərdəşir mirzə Bəstam vilayətinin hakimi olmuşdu. Babası Fətəli şahın fərmanı ilə Qorqan vilayətinə dəyişilmişdi. Ərdəşir mirzə Məhəmməd şahın əmri ilə türkmənlərə qarşı döyüşmüşdü. Herat səfərində iştirak etmişdi. Tehrana dönmüş, sonra Mazandaran əyalətinə təyin olunmuşdu. Ərdəşir mirzə 1846-cı ildə Lurestanın, sonra Xuzestanın valisi təyin edilmişdi.

Hacı Ərdəşir xan Yusif xan oğlu Qasımlı-Avşar (?-?)—İran generalı. == Həyatı == Ərdəşir xan Yusif xan oğlu Urmiya şəhərində anadan olmuşdu. Xüsusi təhsil almışdı. Müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Ərdəşir xan hərbçi idi. Sərtip rütbəsi daşıyırdı. == Ailəsi == Hacı Ərdəşir xan İqbalüddövlə İmamqulu xanın qızı ilə ailə qurmuşdu. Cəmşid xan adlı oğlu vardı. Cəlal xan Avşar-Hacı Ərdəşir xanın nəvəsidir. Məsturə Avşar-Hacı Ərdəşir xanın nəvəsidir.

Ərdəşir Mirzə Qovanlı-Qacar (d. 2 sentyabr 1875, Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası - ö. 1920-ci ildən sonra, ?) — Abbas Mirzə Qacarın oğlu Bəhmən Mirzə Qacarın ailəsində dünyaya gəlmiş Qacar şahzadəsi. Rusiya imperiyası və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Şuşa şəhərinin polis idarəsinin işçisi və qəza pristavı kimi fəaliyyət göstərmişdir. == Həyatı == Şahzadə Ərdəşir Mirzə Qacar 2 sentyabr 1875-ci ildə Yelizavetpol quberniyasının Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdir. Onun atası bir zamanlar Cənubi Azərbaycanın general-qubernatoru olmuş, Abbas Mirzə oğlu Bəhmən Mirzə Qacar, anası isə Bərdə xanım olmuşdur. Dini etiqad baxımından müsəlman olmuşdur. İlk təhsilini xüsusi şəkildə evdə almışdır. Ərdəşir Mirzə Bəhmən Mirzənin 63 övladından ən kiçiyi idi. O, həmçinin 1872-ci ildə Şuşada dünyaya gələn Bəhmən Mirzənin ən böyük nəvəsi Feyzulla Mirzədən də yaş etibarilə kiçik idi.