ƏRGİNLİK
ƏRİMƏ
OBASTAN VİKİ
Ərimə
Ərimə və ya termal birləşmə, bərk maddənin istilik qəbul edərək maye vəziyyətə keçməsidir. Bu fiziki hadisənin baş verdiyi temperatura ərimə temperaturu deyilir. Ərimə donmanın əksi olaraq da ifadə edilə bilər; Çünki donma zamanı maddə istilik verir, ərimədə isə maddə istilik alır. == Ərimə temperaturu == Ərimə temperaturu bərk cisimlərdə fərqləndirici xüsusiyyətdir. Ərimə temperaturu maddədən maddəyə dəyişir. Bu təzyiq və saflıqdan asılı olaraq dəyişir. Eyni tipli saf maddələrin ərimə və donma temperaturları bərabərdir. Saf maddələrdə ərimə baş verərkən temperatur sabit olsa da, eyni zamanda istilik artımı davam edir və bu temperatur artımı bərk maddə tam əriyənə qədər davam edir. Daha sonra tamamilə ərimiş maddənin istilik və temperatur artımı növbəti vəziyyət dəyişikliyinə qədər davamlı olaraq artır.
Ərimə nöqtəsi
Xüsusi ərimə istiliyi — ərimə temperaturunda kütləsi 1 kq olan bərk kristal maddəni mayeyə çevirmək üçün lazım olan istilik miqdarına deyilir, λ=Q/m. Burada λ - xüsusi ərimə istiliyi, Q - istilik miqdarı, m - maddənin kütləsidir. BS-də ölçü vahidi 1 C\kq-dır. Xüsusi ərimə istiliyi maddənin növündən asılıdır. Ərimə nöqtəsi bərk və ya duru maddənin bəlli bir isti və ya soyuqluğa yetşəndə duru yada bərk bir maddəyə dönməsinə deyilir. Ərimə nöqtəsi ən məşhur olan maddə sudur. Xüsusi kristallaşma istiliyi - bərkimə temperaturunda 1 kq maddənin kristallaşması zamanı ayrılan istiliyə deyilir. İşarə olunması ,qiyməti və ölçü vahidi xüsusi ərimə istiliyi ilə eynidir. Maddənin bərk kristal halı daxili enerjinin minimumuna uyğundur. Kristala istilik verdikcə onun temperaturu yüksəlir.
Xüsusi ərimə istiliyi
Xüsusi ərimə istiliyi — ərimə temperaturunda kütləsi 1 kq olan bərk kristal maddəni mayeyə çevirmək üçün lazım olan istilik miqdarına deyilir, λ=Q/m. Burada λ - xüsusi ərimə istiliyi, Q - istilik miqdarı, m - maddənin kütləsidir. BS-də ölçü vahidi 1 C\kq-dır. Xüsusi ərimə istiliyi maddənin növündən asılıdır. Ərimə nöqtəsi bərk və ya duru maddənin bəlli bir isti və ya soyuqluğa yetşəndə duru yada bərk bir maddəyə dönməsinə deyilir. Ərimə nöqtəsi ən məşhur olan maddə sudur. Xüsusi kristallaşma istiliyi - bərkimə temperaturunda 1 kq maddənin kristallaşması zamanı ayrılan istiliyə deyilir. İşarə olunması ,qiyməti və ölçü vahidi xüsusi ərimə istiliyi ilə eynidir. Maddənin bərk kristal halı daxili enerjinin minimumuna uyğundur. Kristala istilik verdikcə onun temperaturu yüksəlir.
Buz dövrü: Ərimə
Buz dövrü: Ərimə (ing. Ice Age 2: The Meltdown) — 2006-cı ildə istehsal olunmuş animasiyadır. == Məzmun == Mamont Manfred (qısa adı: Menni), tənbəl Sid və pələng Diyeqo macəralarına davam edirlər. Onlar öyrənirlər ki, yaşadıqları sahə əriməyə başlayacaqdır. Bu səbəbdən buranı tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. Skret adında dələ isə əvvəlki kimi öz palıd qozasının axtarışındadır. Mamont Menni hələ öz növündən biriylə qarşılaşmamışdır. Dünyada qalan son mamont olduğuna inanmağa çalışarkən Elli adlı mamontla tanış olur. Ancaq Elli özünün mamont olduğunu qəbul etməməkdədir.
Əriməna
Əriməna — e.ə. 635 və e.ə. 629 arası hökm sürmüş Urartu kralı.
Xruşşovun əriməsi
Xruşşovun yumşalma siyasəti (rus. хрущёвская о́ттепель) — Sovet İttifaqında 1950-ci illərin sonu və 1960-cı illərin əvvəllərində Nikita Xruşşov dövründə istifadə edilən termin. Sovet İttifaqında siyasi repressiya və senzuranın nisbətən azaldığı, destalinizasiya prosesi ilə yanaşı, QULAQ düşərgələrində çoxlu siyasi məhbusların təxliyə edildiyi və digər xalqlarla dinc yanaşı yaşama siyasətinin qəbul edildiyi dövrə aiddir. Dövrün başlanğıcı 1953-cü ilin martında İosif Stalinin ölümündən sonra mümkün oldu. Partiyanın baş katibi Xruşşov Kommunist Partiyasının 20-ci Qurultayında gizli çıxışında keçmiş baş katib Stalini açıq şəkildə pisləyib. Sonra Kremldəki hakimiyyət mübarizəsində stalinistləri idarədən uzaqlaşdırdı. Bu termin İlya Erenburqun 1954-cü ildə yazdığı "Ərimə" (Оттепель) əsərindən gəlir. Ərimə prosesi Sovet İttifaqı və Şərq bloku ölkələrində bəzi iqtisadi islahatlar, beynəlxalq ticarət, təhsil və mədəniyyət sahələrində əlaqələr, festivallar, xarici yazıçıların kitablarına, xarici filmlərə, incəsənət şoularına, Qərbin populyar musiqisinə, rəqslərinə və yeni modalara daha asan çıxış təmin etdi. Bu dövrdə Xruşşov tərəfdarları ilə stalinistlər arasında hakimiyyət mübarizəsi heç vaxt bitmədi.

Digər lüğətlərdə