САГЪ

прил. 1) азар, кьецӀ-кьацӀ квачир. Зун кьейила, тазиятдиз къведайди Ачух дуьнья, я сагъ чан тахьайд атуй. Е. Э. Веси. Зи бедендик сагъ чка кумукьнач. А. Исм. Эхиримжи къув. 2) тамам. Виридалайни гзаф рикӀ тӀардай кар ам хьана хьи, чун, сагъ са рота... тепедин серин хура, кьуза пата ацукьарна. Чпи, лагьайтӀа, пачагърин саягъда нагьар ийиз башламишна. А. Къ. Инсандин ажузвал. Сятдин ругуд тамам хьанвай. Гьеле сагъ сят амай ам къведалди. М. С. ШейтӀандин веледар. Сагъ югъди зун хиялрик кумукъна. М. С. ШейтӀандин веледар.

* сагъ кьилерик пекер кутӀунун гл., ни нин квачир баладик кутун. Агъа: - И дуьшуьшдин а кьил завал я. Куьне куь сагъ кьилерик пекер кутӀунмир. Х. Т., Къ. М. Ашукь Саид.

* сагъ-саламат нар. азарлу, нахуш тушиз.... майдин са няниз сагъ-саламат къаткай итим пакамахъ ахварай аватнач. А. А. Умуд. Заз акур туш и агьвалат, Алат чалай, кьей къарамат! Ахлад кӀвализ сагъ- саламат, Таярикай кими хьуй вун! С. Ярагъви ашукь Уьзден. Жунгаварни вири сагъ-саламат я. М. В. Гьарасатдин майдандал. Са гада фад рагьметдиз фенатӀани, амайбур сагъ-саламат я. С. Ярагъви ашукь Уьзден. Къазидин 8 хцикай алай вахтунда анжах гъвечӀи кьвед - Гьамидуллагьни Мавлидин сагъ-саламат я. Къуй абуруз яргъал уьмуьрар гурай. ЛГ, 2004, 22.Ӏ. Гьелелиг абур вири сагъ-саламат я, абуруз кьилин чӀарчӀиз кьван уьмуьр гуй! А. Э. «За хьун гадарнава...». Синоним: сагъ-саламатдиз.

*   сагъ-саламатвал сущ. азарлу, нахуш тушир гьал.

*   сагъсаламатвилелди нар. азарлу, нахуш тушир гьалда аваз. Синонимар: сагъ-саламатдаказ, сагъ- саламатдиз.

* сагъ-саламатдаказ нар. азарлу, нахуш тушир гьал хас яз. Синонимар: сагъ-саламатвилелди, саламатдиз.

* сагъ-саламатдиз нар. сагъ ва саламат яз. - Амма са кар ава гьа, квел а кафтӀар къари гьалтайтӀа, ам рекьимир, зи патав сагъ-саламатдиз хкваш! Ф. Кесибдин хва Къагьриман. Сагъ-саламатдиз хтай жегьилрин чӀараризни рехи жанг янавай. З. Гь. Бубадин кӀвал. Синоним: сагъ-саламат.

* сагъ хьун (хъухьун) гл., вуж-вуч 1) азар квачир гьалда хьун. Даим зи мурад я гуьзел -хьунухь сагъ... Е. Э. Ваз зи гьалдикай хабар авачни? 2) азар квай гьалдай сагъ тир гьалдиз атун (хтун). Паб сагъ техжез акурла, гъуьлуьз маса чара амукьнач, ада кал тукӀвадайвал жеда. Ф. Бибихатун. - Эгер яру кал тукӀуна, зун адан хамуна тун тавуртӀа, зун сагъ хъжедач. Ф. Бибихатун. "Чан хва, эгер и зи балкӀандин кӀвач хкӀун тавур чкадлай вуна заз накьвар гьайитӀа, зун сагъ хъижеда, тахьайтӀа, зун рекьида". Ф. Гьуьлуьн руш. Зун бегьем сагъ хъхьанвачиртӀани, гьа са гьал кӀвачериз такьат кӀватӀна, эвичӀна гьабурал фена. А. Ф. Лянет. Бегьем сагъ таххьанмаз свас датӀана кӀвалахал ракъуриз гафунин кьилиз экъуьгъиз, гъуьнтӀ гуз, гатаз хьана. А. И. Самур. Гьар гьикӀ ятӀани, 1877 лагьай йисуз Эмин сагъ тирди ада гьа 1877 лагьай йисан восстанидин гьакъиндай лагьанвай чӀала къалурзава. М. М. Гь. Шииррин кӀватӀал туькӀуьрайдан, патай (1941 ). КичӀе жемир ваз, начагъзавай дуст, Сагъ хъжеда вун, алач инал шак. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Ватан сагъ я - Вунни, сагъ, Вун начагъ я -Ватанни. А. С. Ленинан вилик. Антоним: начагъ хьун.

* сагъ хьуй (хьурай)! межд. 1) нелай ятӀани гаф лугьузвайдан хийирдиз авур кардай разивал, шадвал къалурдай ибара. Вун сагъ хьурай акьван иер: Айнахана я ви вилер. Е. Э. Зи азиз. Сагъ хьурай чи Алидар! Мубаракрай адаз вичин 50 йис, Алидаран сагълугъдай! М. С. Дуст. 2) мугьмандай хъфидайла, лугьудай ибара. 3) мугьмандиз атайда вич атун мубарак авурла, кӀвалин иесидиз жаваб яз лугьудай ибара. \[Гегьвер\] - Квез хвашкалди, я стхаяр. \[Мугьманар\]. - Сагъ хьуй, чан вах. Гь. Гь. Адетдин къармахра. Синоним: сагърай!

САВУХ
САГЪАР:

Digər lüğətlərdə

веду́нья да́льше инфанти́льно многопло́дный присло́нный просмо́лка темпера́ментный тунне́льчик водогре́йный лото́чный перема́тываться плёвый примаза́ться belly-land coal hod farinotom formidable odontoblast shellack shippo smoothing plane witticize конфуцианство продувать сверху