туьрк, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) экӀя хьанвай затӀунин хкаж хьанвай чка.... гьуьлуьн яха тирвал экӀяй хьанавай яргъи, гьяркьуь чилер, юкьвал къван це аваз кӀвалахзавай рабочияр сифте сефер яз абуруз акуна. А. Ф. Бубадин веси. - Атана Эрдебилдин яхадал акъвазайла, Надир-иагьди... чадурадик хъуьтуьл хъуьцуьганрин арада регьятдиз агалтна ва вилер мичӀна гьадакай хияларзавай. З. Р. Гьажи Давуд. Вичик вири лезги хуьрер квай Кьалажугърин ( КӀелетрин ) Советда 900 кӀвал ава. Дагъларин яхадал, тамарин юкьва экӀя хьанвай и лезги хуьруьн къвалавай Къалажугъ вацӀ авахьзава. М. М. Чун гъвечӀи халкь туш. Кьулан вацӀун яхадаллай Къизилгуьлдиз муьштер жечни. Икьван кӀани ярдиз тахьай. Бес зи чанда дердер жечни' Ж. Эфендиев. Азадвилин рекьс. Хизандин гьал-агъвал хъсан хьун патал касди хуьре Къенису кӀам Гьенар вацӀук какахьзавай яхадал регъв эцигна. Ж. Байрамалиев. КӀарасдин тӀурар. 2) инсандин гардан, хуру. Гъил акъуд на зин яхадай. Минет хьуй, алат. гуьзел яр. С. С. Киснавай Мухлисатан вилерлай кьвезвай накъвар алмасдин тварар жез адан ченедин кьиликай яхадал аватзавай. З. Э. Муьгьуьббатдин цӀелхем. Яха, дуьгме - зар Ширази, Акун гьайбат я, Гуьлселем. Е. Э. Гуьлселем. Пул дуьзмишна на яхада... Е. Э. Туькезбан. Хилера абасиярни, хуруда гимшидин яхани туна. Гила вун за лагьай гафунай агъуз-виниз тахьун лазим я. З. Э. Муьгьуьббатдин цӀелхем. Жаклин лагьайтӀа, вири дуьньядиз машгьур хьанвай. Пакистандин президентди адаз 100000 доллардин къимет авай багьа яха, Ливиядин принц Хассана Кеннедидидин хизандиз 50000 доллардин къимет авай пишкеш, Эфиопиядин император Хайле Селасисди лекьендин хамунин ( 75000 доллар ) кӀурт багъишна... X. Шайдабегова. "Кафтардиз" элкъвей "малаик".
* яхадай гъил акъудун гл., ни нин секинвал тун (гъуьл папавай, паб гъуьлуьвай) чара хьана). Квез я а паб гъуьлуьн кефи акӀ хадай, Вядедамаз акъуд ви гъил яхадай. С. С. Пис папаз. Гаф лагьайла, кефи хадай, Мез жедан бес акӀ рахадай? Гъил акъуд на зи яхадай, Минет хьуй, алат, гуьзел яр. С. С. Гъуьлуьнни папан дяве. ☼ «Яхадай гъил акъудун» глагол виликан девирда папанни гъуьлуьн арада ихтияррин барабарсузвилин бинедал, папаз гьич са жуьредани гъуьлуькай хъфидай ихтияр гун тийир са вири ихтияр гъуьлуьз гузвай шариатдин къанунрин бинедал алаз арадиз атай ва анжах дишегьлийрин чӀала авай гафар тир. М. М. Гь. ЧӀалан илимдин гьакъиндай И. В. Сталинан произведенияр фикирда кьуна килигайла, лезги литературадин чӀалан месзлаяр. Чи фикирдай, и ибара азербайжан чӀалай атанвайди я: яхадан эл чэкмэк. А. Г.