Dövlətin yaranması haqqında materialist nəzəriyyə
Dövlətin yaranması haqqında materialist (marksist, tarixi-materialist, dialektik-materialist) nəzəriyyə dövlətin meydana gəlməsini xüsusi mülkiyyətin yaranması, cəmiyyətin siniflərə parçalanması və sinfi ziddiyyətlərlə əlaqələndirir. Bu nəzəriyyənin tərəfdarlarına görə, "dövlət barışmaz sinfi ziddiyyətlərin məhsulu və təzahürüdür".
Marksist ekspertlərin fikrincə, "nəzəriyyə öz aydınlığı və başlanğıc nöqtələrinin aydınlığı, məntiqi harmoniya ilə seçilir və şübhəsiz, nəzəri fikrin böyük nailiyyətini təmsil edir".
== Nəzəriyyənin əsas prinsipləri ==
Bu nəzəriyyənin əsaslarının ən dolğun ifadəsi F. Engelsin "Ailənin, xüsusi mülkiyyətin və dövlətin mənşəyi" və V. İ. Leninin "Dövlət və inqilab" əsərlərində öz əksini tapmışdır.
Engelsin fikrincə, dövlət əzəldən mövcud deyil. Elə cəmiyyətlər var idi ki, dövlət və hökumət gücü olmadan idarə olunurdu. İqtisadi inkişafın mütləq şəkildə cəmiyyətin siniflərə parçalanması ilə bağlı olan müəyyən mərhələsində dövlət bu parçalanma ilə bağlı zərurətə çevrildi.
Cəmiyyətdə iqtisadi maraqları bir-birinə zidd olan siniflər meydana çıxanda onlar arasında qarşıdurma başlayır. Bu qarşıdurmanın cəmiyyətin dağılmasına gətirib çıxarmaması üçün cəmiyyətdən yuxarıda dayanan, münaqişəni yumşaldacaq, "nizam" hüdudlarında saxlayan qüvvə lazımdır. Cəmiyyətdən qaynaqlanan, lakin özünü ondan üstün tutan və getdikcə ondan daha çox uzaqlaşan bu qüvvə dövlətdir.