Lüğətlərdə axtarış.

İşraqilik—Şəhabəddin Yəhya Sührəvərdi tərəfindən yaradılan fəlsəfi və teosofik təlim. == Mahiyyəti == Müsəlman dünyasında fəlsəfənin nüfuzunu itirməsi və sönük sahəyə çevrilərək tarix səhnəsindən silinməsi faktı təhlil edilərkən əsas səbəb kimi Əbu Hamid əl-Qəzalinin islam fəlsəfəsi əleyhinə fundamental çıxışı göstərilir. Amma biz bunu təqlidi-emosional yanaşmanın meydana çıxardığı arqument hesab edirik. Düzdür, Qəzalinin fəlsəfəyə qarşı çıxmasından sonra müsəlman ziyalıları arasında bu elmlə məşğul olmaq öz aktuallığını itirmişdi. Lakin bəzi müəlliflərə görə, Qəzalinin tənqidlərindən sonra Şərqdə nüfuzunu itirən təlim rasional məşşailik fəlsəfəsi olmuşdur. Bir tərəfdən, İbn Rüşdün ölümündən sonra məşşailik süqut etmiş, digər tərəfdən, yeni fəlsəfi təlim – işraqilik təşəkkül tapmışdı. İşraqilik “məşşailik və işraqilikdə dərya olan” “şeyx əl-məqtul” (öldürülmüş şeyx), “şeyx əş-şəhid” (şəhid şeyx), “əl-feyləsuf əl-məqtul” (öldürülmüş filosof) (5, 6) və “şeyx əl-işraq” ləqəbləri ilə tanınan Şihabəddin Əbülfütuh Yəhya ibn Həbəş Sührəvərdi (1154-1191) tərəfi ndən qurulmuşdu. İşraqilik bilikləri kəsbdə mistik təcrübə (zövq) və intuisiyaya (kəşf, həds) əsaslanan teosofi k təlim idi və rasional məşşailik fəlsəfəsinin antipodu sayılırdı. XII əsrdən sonra Şərqdə fəlsəfi düşüncəni təmsil edən işraqilik Şührəvərdinin, Şəmsəddin Şəhrəzurinin (vəfatı - 1288), İbn Kəmmunənin (1215- 1284), Qütbəddin Şirazinin (1236-1310), Nəsirəddin Tusinin (1201-1274), Cəlaləddin Dəvvaninin (1427- 1502), Məhəmməd Baqir Mir Damad (1551-1631) və Molla Sədranın (1571-1640) timsalında məşşailiyin süqutundan sonra da öz mövcudluğunu davam etdirmişdir. == Metodları == İşraqiliyin islam metodoloji fikri tarixindəki yerini müəyyənləşdirmək üçün bu məktəbin nümayəndələrinin həqiqəti kəsb və biliyi hasil məqsədilə istifadə etdikləri metodları öyrənmək lazımdır.

İlluminati (Lat: illuminatus , aydınlanmışlar ) və ya tarixdə Bavariya İlluminati, mövhumata, xurafatlara, dinin sosial həyata təsirinə, hakimiyyətdən sui-istifadəyə qarşı 1776-cı il mayın 1-də Maarifçilik dövründə yaradılmış və 1785-ci ildə dağılmış gizli ziyalılar cəmiyyətidir. . Tez-tez Bavariya İlluminati ilə qarışdırılan Müasir İlluminati isə nəzarət tətbiq edərək Yeni Dünya Nizamını qurmağı, hökumətləri və qurumları ələ keçirməyi, monarxiyaları dağıtmağı, dini inancları məhv etməyi, milli dövlətlərə və vətənpərvərliyə son qoyaraq ictimai quruluşu alt-üst etməyi hədəflədiyi iddia edilən bir quruluşdur, ancaq varlığı və ya effektivliyi sübut edilməmişdir. == Tarixi == Hərəkat 1776-cı il mayın 1-də İnqolştadtda (Yuxarı Bavariya) beş nəfərlə İnqolştadt Universitetinin kanon hüququ professorlarından biri Adam Weishaupt (ing.) tərəfindən yaradılmışdır. Maarifçilik dövrünün bir qolu kimi onların birliyi masonluqdan sonra modelləşdi. İlluminati üzvləri öz rəhbərlərinə itaət edəcəklərinə dair gizli and içdikləri iddia olunur. Üzvlər hər biri müxtəlif dərəcələrə malik üç əsas sinfə bölünürdülər və bir çox İlluminati qrupları mövcud mason lojası üzvlüklərini ləğv edirdilər. Onların ideologiyası "İlluminizm" adlanırdı. Brunsvik hersoqu Ferdinand və diplomat Frans Xaver fon Zvak kimi bir çox mühüm şəxsiyyətlər, ziyalılar və siyasətçilər cəmiyyətin üzvü hesab olunurdular. Cəmiyyətin bir çox Avropa ölkələrində filialları açılmış və 1784-cü ildə 2000-ə yaxın üzvü olmuşdur. Qrup həmçinin ədəbi dünyadan Yohann Volfqanq fon Hötenin, İohann Qotfrid Herderin, eləcə də Qota və Veymar hersoqlarının da diqqətini çəkib.

İlluminati kart oyunu 1975-ci ildə işıq üzü görən, müəllifləri ing. Robert Anton Wilson və Robert Shea olan The Illuminatus! Trilogy kitabından ilhamlanaraq Steve Jackson Games (SJG) tərəfindən hazırlanmışdır. Oyunda qanuni, qeyri-qanuni və hətta mistik də daxil olmaqla müxtəlif vasitələrlə dünyanı idarə etmək üçün bir-biri ilə rəqabət aparan gizli cəmiyyətlər var. Bu oyun sui-qəsd nəzəriyyələrini mənimsəmək üçün hazırlanmışdır. Oyun Yaradıcı Anaxronizm Cəmiyyəti və Simbionist Azadlıq Ordusu kimi real dünya təşkilatlarına bənzər qrupları ehtiva edir. Onu ikidən səkkiz oyunçuya qədər oynamaq olar. Oyunçuların sayından asılı olaraq, bir oyun bir saatdan altı saata qədər davam edə bilər. == Oyunun yaranması == 1981-ci ilin sentyabrında Stiv Cekson və həmkarı Deyv Martin İlluminatus! Trilogy əsərini müzakirə etdikdə Martin bu əsər əsasında bir oyun təklif etdi.

İlluminati kart oyunu 1975-ci ildə işıq üzü görən, müəllifləri ing. Robert Anton Wilson və Robert Shea olan The Illuminatus! Trilogy kitabından ilhamlanaraq Steve Jackson Games (SJG) tərəfindən hazırlanmışdır. Oyunda qanuni, qeyri-qanuni və hətta mistik də daxil olmaqla müxtəlif vasitələrlə dünyanı idarə etmək üçün bir-biri ilə rəqabət aparan gizli cəmiyyətlər var. Bu oyun sui-qəsd nəzəriyyələrini mənimsəmək üçün hazırlanmışdır. Oyun Yaradıcı Anaxronizm Cəmiyyəti və Simbionist Azadlıq Ordusu kimi real dünya təşkilatlarına bənzər qrupları ehtiva edir. Onu ikidən səkkiz oyunçuya qədər oynamaq olar. Oyunçuların sayından asılı olaraq, bir oyun bir saatdan altı saata qədər davam edə bilər. == Oyunun yaranması == 1981-ci ilin sentyabrında Stiv Cekson və həmkarı Deyv Martin İlluminatus! Trilogy əsərini müzakirə etdikdə Martin bu əsər əsasında bir oyun təklif etdi.