VİLA

Port Vila (ing. Port Vila) — Vanuatunun ən iri şəhəri və paytaxtı. Yeni Hebrid arxipelaqına daxil olan Efate adasının cənubunda yerləşir. Vanuatunun əsas iqtisadi və siyasi mərkəzi. Əhalisi 29,3 min nəfər (2003). Şəhərdə ingilis, fransız və Malaneziya mədəniyyətləri öz əksini tapıb. İkinci dünya müharibəsi zamanı şəhər ABŞ və Avstraliyanın qoşunları tərəfindən hərbi baza kimi istifadə edilirdi. 1987-ci ildə baş verən güclü siklon şəhərdə güclü dağıntılara gətirdi. Kənd təsərrüfatı və balıqçılıq şəhərdə iqtisadiyyatın əsas sahələridir. Turizm həmçinin gəlirlərin əhəmiyyətli mənbəyidir.

Abxaziya, rəsmi adı ilə Abxaziya Respublikası — Cənubi Qafqazda, Qara dənizin şərq sahilində, Şərqi Avropa ilə Qərbi Asiyanın kəsişməsində qismən tanınan dövlət. 8.665 kvadrat kilometr (3.346 kvadrat mil) ərazini əhatə edir və təxminən 245.000 əhalisi var. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Suxumidir. Abxaziyanın siyasi statusu Abxaz-Gürcüstan münaqişəsinin və Gürcüstan-Rusiya münasibətlərinin mərkəzi məsələsidir. Abxaziya Rusiya, Venesuela, Nikaraqua, Nauru və Suriya tərəfindən müstəqil dövlət kimi tanınsa da, Gürcüstan hökuməti və demək olar ki, bütün Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlər Abxaziyanı Gürcüstanın suveren ərazisi hesab edirlər. Abxaziya ərazisi üzərində effektiv nəzarəti olmayan Gürcüstan mühacirətdə olan Abxaziya hökumətini saxlayır. 1980-ci illərin sonlarında SSRİ dağılmağa başlayanda bölgə Gürcüstan SSR-in tərkibində muxtariyyətə malik idi. Bölgənin titullu etnik mənsubiyyəti olan abxazlarla o dövrün ən böyük tək etnik qrup olan gürcülər arasında qaynayan etnik gərginlik 1992-1993-cü illərdə Gürcüstanın Abxaziyanın əksər hissəsi üzərində nəzarəti itirməsi və Abxaziyadan gürcülərin etnik təmizlənməsi ilə nəticələnən Abxaziya müharibəsi ilə yekunlaşdı. 1994-cü ildə əldə edilmiş atəşkəs razılaşmasına və illərdir davam edən danışıqlara baxmayaraq, mübahisə hələ də həll olunmamış qalır. BMT-nin Müşahidə Missiyasının və Rusiyanın rəhbərlik etdiyi Müstəqil Dövlətlər Birliyinin sülhməramlı qüvvələrinin uzunmüddətli mövcudluğu bir neçə dəfə zorakılığın alovlanmasının qarşısını ala bilmədi.

Adana vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1869–1922–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Adana şəhəri idi.

Adrar vilayəti — == Ərazisi == Adrar vilayətinin ərazisi 439 700 Km2-dır. Adrar vilayətinə 11 rayon daxilidir. == Əhalisi == 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Adrar vilayətinin əhalisi 399 174 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.

Adıge Muxtar Vilayəti (rus. Адыге́йская автоно́мная о́бласть) — Rusiya SFSR-nin Krasnodar ölkəsi tərkibində muxtar vilayət. == Tarixi == 27 iyul 1922-ci il tarixində təşkil edilmişdir. == Coğrafiyası == Şimali Qafqazda, Laba və Kuban çaylarının sol sahilində yerləşirdi. Sahili 7,8 min kilometr2 idi. == İnzibati bölgüsü == 6 rayonu, 1 şəhəri, 6 şəhər tipli qəsəbəsi var idi. Mərkəzi Maykop şəhəri olmuşdur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.). Краснодар: Краснодарское кн. изд-во.

Ahal (türkməncə: Ahal welaýaty) — Türkmənistanda vilayət.

Aqmola vilayəti (qaz. Aqmola oblısı) — Şimalı Qazaxıstan regionda vilayət. 1999-cu ildən bəri inzibati mərkəzi Kökşetau şəhəridir. Qərbdən Qostanay, şimaldan Şimalı Qazaxıstan, şərqdən Pavlodar, cənubdan isə Karağandı vilayəti ilə həmsərhəddir.

Aqmola vilayəti (rus. Акмо́линская область), 1918—1920 illərdə Omsk vilayəti (rus. Омская область) — Rusiya imperiyasının inzibati ərazi vahidi.

Aksay rayonu — Rusiya Federasiyası Rostov vilayəti ərazisində yerləşən inzibati rayon. Rayon mərkəzi Aksay şəhəridir. == Tarixi == Aksay rayonu ərazisində ilk yaşayış məntəqəsi haqqında yazılı mənbə 1570-ci ilə aiddir. 1742-ci ildə burada Ust-Aksay stansiyası salınır. Aksay qədim türklərin Ağ çay adlandırdıqları toponimin rus variantıdır Aksay rayonu bir inzibati vahid olaraq 1936-cı ildən mövcuddur. == Coğrafiyası == Aksay rayonu Rostov vilayətinin mərkəsində yerləşir. 117,0 min hektar ərazini əhatə edir. === Su resursları === Rayon ərazisindən axan çaylar: Aksay çayı Bolşoy Loq çayı Bolşoy Nedvetay Qruşevka çayı Don çayı Koysuq çayı Suxoy Batay Temernik çayı Tuzlov çayı Çerkasskaya çayı Rayon ərazidində yerləşən göllər: Balaqurskoe Bolşoy Liman — rayonun mərkəzində Bolşoy Liman — rayonun şərqində Bolşoy Sunduk Qeneralskoe — Olqinski stansiyası yaxınlığında Qeneralskoe — Aleksandrovki yaxınlığında Dlinnoe Krivoe — rayonun şərqində Krivoe — rayonun qərbində Kruqloe — rayonun qərbində Kruqloe Krutovatoe Mayıy Sunduk Monastır gölü — rayonun ən böyük gölü Pesçanoe — rayonun şərqində Pesçanoe — rayonun qərbində Podpolnoe Svetloe == İqtisadiyyat == Rayonnərazisində 36 sənaye, 24 tikinti, 10 nəqliyyat, 26 kənd təsərrüfatı, 200 fərdi kəndli-fermer təsərrüfatı müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Kiçik müəssisələrin sayı 800 keçir. Rayonda təsərrüfat sahələrinin istehsalatda müvafiq payı: Sənaye — 47,7 %, Kənd təsərrüfatı — 19,8 %, Nəqliyyat — 8,8 %, Tikinti — 8,9 %.

Aksu (qaz. Ақсу; 1993-cü ilə qədər rəsmi adı — Yermak) — Qazaxıstanın Pavlodar vilayətində yerləşən şəhər. Pavlodardan 50 km cənubda, İrtışın sol sahilindədir. Şəhərin və onun kənd bölgəsinin (ümumilikdə şəhər dairəsi) ərazisi şimalda Aktoqay rayonu, cənubda Bayanaul, May, Lebyajin, şərqdə Pavlodar, şərqdə, kənd ərazisi ilə həmsərhəddir. Ekibastuz şəhəri - qərbdə. == Əhalisi == Şəhərin əhalisi şəhərin özü də daxil olmaqla tabe kənd yaşayış məntəqələri olan şəhər rayonunun (şəhər bələdiyyəsinin) tərkibində 70124 nəfərdir - 41.625 nəfər (2019). Şəhər bölgəsinin milli tərkibi (2019-cu ilin əvvəlində): Qazaxlar - 38 902 nəfər (55.48%) Ruslar - 23.080 nəfər. (% 32.91) Ukraynalılar - 2585 nəfər. (3.69%) Almanlar - 1750 nəfər. (2.50%) Tatarlar - 1247 nəfər.

Alava — İspaniyanın vilayəti. == Ərazisi == Alava vilayətinin ərazisi 3 308 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Alava vilayəti ərazisinə görə 48-ci yeri tutur. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Alava vilayətinin əhalisi 322 418 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında - vilayəti ərazisinə görə - pilləni tutur.

== Ərazisi == Albasete vilayətinin ərazisi 14 924 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Albasete vilayəti ərazisinə görə 9-cu yeri tutur. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Albasete vilayətinin əhalisi 400 008 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında - vilayəti ərazisinə görə - pilləni tutur.

Alekseyevka — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Belqorod vilayətinə daxildir

== Ərazisi == Alikante vilayətinin ərazisi 5 818 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Alikante vilayəti ərazisinə görə 41-ci yeri tutur. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Alikante vilayətinin əhalisi 1 945 642 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında - vilayəti ərazisinə görə - pilləni tutur.

== Ərazisi == Alikante vilayətinin ərazisi 5 818 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Alikante vilayəti ərazisinə görə 41-ci yeri tutur. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Alikante vilayətinin əhalisi 1 945 642 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında - vilayəti ərazisinə görə - pilləni tutur.

Almatı vilayəti (qaz. Алматы облысы) — Cənubi Qazaxıstan regionda vilayət. Qazaxıstanın üç, Qırğızıstanın iki vilayəti və Çinin bir Muxtar Rayonu ilə həmsərhəddir: qərbdə — Qazaxıstanın Cambul vilayəti ilə; şimal-qərbdə — Qazaxıstanın Karağandı vilayəti ilə; şimal-şərqdə — Şərqi Qazaxıstan vilayəti ilə; şərqdə — Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu ilə; cənubda — Qırğızıstanın Çuy və İsıkgöl vilayətləri ilə.

== Ərazisi == Almeriya vilayətinin ərazisi 8 776 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Almeriya vilayəti ərazisinə görə 27-ci yeri tutur. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Almeriya vilayətinin əhalisi 700 330 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında - vilayəti ərazisinə görə - pilləni tutur.

Amur vilayəti (rus. Амурская область) — Rusiya Federasiyasının subyektlərindən biri. == Coğrafiyası == Amur vilayəti Rusiyanın cənub-şərqində, şimaldan Stanovoy Silsiləsi və cənubda Amur çayı arasında yerləşir və şimalda Saxa respublikası ilə, şərqdən Xabarovsk diyarı və Yəhudi muxtar vilayəti, cənubda Çinin Heilongjiang şəhəri və qərbdə Zabaykal diyarı ilə həmsərhəddir.

Ankara vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1864–1922-ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Ankara şəhəri idi.

Aqmola vilayəti (qaz. Aqmola oblısı) — Şimalı Qazaxıstan regionda vilayət. 1999-cu ildən bəri inzibati mərkəzi Kökşetau şəhəridir. Qərbdən Qostanay, şimaldan Şimalı Qazaxıstan, şərqdən Pavlodar, cənubdan isə Karağandı vilayəti ilə həmsərhəddir.

Aqmola vilayəti (rus. Акмо́линская область), 1918—1920 illərdə Omsk vilayəti (rus. Омская область) — Rusiya imperiyasının inzibati ərazi vahidi.

Arxangelsk vilayəti (rus. Архангельская область) — Rusiya Federasiyasının vilayətlərindən biri. Mərkəzi Arxangelsk şəhəri. == Ümumi məlumat == Rusiya Federasiyasının Şimal-Qərb Federal dairəsinə daxildir. Rusiyanın Avropa hissəsinin şimalında yerləşir. Nen Muxtar Mahalını (Kolquyev və Vaqaç adaları ilə birlikdə) və Şimal Buzlu okeanının adalarını (Novaya Zemlya, Frans-İosif Torpağı, Solovets və s.) əhatə edir. 1937-ci il sentyabrın 23-də təşkil edilmişdir. Sahəsi 587,4 min km². Əh. 1304,5 min (2005).

Arxanqay (Monqolca: Архангай аймаг, Архангай — tərcüməsi:Şimali Xanqay) — Monqolustanda aymak. == Ümumi məlumat == Arxanqay 1931-ci ildə yaranıb. Ümumi sahəsi 55 314 km²dir. Əhalisi — 89 300 nəfərdir (2008-ci ilin məlumatı). Əhalinin sıxlığı — 1,61 nəfər./km². 19 somona bölünür. Aymağın mərkəzi Sətsərləg şəhəridir. == Coğrafiyası == == İnzibati bölgü == * — Sətsərləg şəhəri (Arxanqayın inzibati mərkəzi) ətrafındakı kəndlərlə birgə Ərdənəbulqan somonunu təşkil edir.

Aryana (ərəb. ولاية أريانة‎) — Tunisin 24 vilayətindən biri. == Ərazisi == Aryana vilayətinin ərazisi 482 Km2-dır. Aryana vilayəti Aralıq dənizinin sahilində yerləşir. == Əhalisi == 2014-cü ilə olan məlumatlara əsasən Aryana vilayətinin əhalisi 576 088 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.

Aryana (ərəb. ولاية أريانة‎) — Tunisin 24 vilayətindən biri. == Ərazisi == Aryana vilayətinin ərazisi 482 Km2-dır. Aryana vilayəti Aralıq dənizinin sahilində yerləşir. == Əhalisi == 2014-cü ilə olan məlumatlara əsasən Aryana vilayətinin əhalisi 576 088 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.

Asturiya – İspaniyaya bağlı avtonom bir bölgədir. Ölkənin şimalında yerləşir. Sahəsi 10,604 kvadrat kilometr, əhalisi 1,077,000 nəfərdir.