НЕК

сущ.; -кӀеди, -кӀеда; -кӀеда; -кер, -кӀери, ~кӀери, -кӀера 1) дишегьлидин хурара ва нек хъвадай гьайванрин мамара жедай чпин балайриз тӀуьн тир лацу жими затӀ. Дидеди ваз нек ганани, Зун дердини кьадайвал? А. С. Дагълух чили... КичӀе жемир, ракъини ваз чим гуда. Нек гуда ваз хур ахъайна дидеди. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. 2) тӀуьн патал калерикай, цӀегьерикай ацадай гьахьтин жими затӀ. Хуьре авач базар са, Гьинай гъида нек, къатух? Ш. Кь. Перт кьуьзуьбур. Шад я чун гьар нянихь кални хтунал, Ада чи аялриз нек гъида лугьуз. И. Ш. Кьудар. Гила адакай, Аллагьди хуьй, армияда къуллугъдай хва хьанва. Антер бадеди хвена чӀехи авуна ам, цӀегьрен нек гуз... М. В. Гьарасатдин майдандал. * цан цайидаз - цуру нек, тӀамбул ягъайдаз - фири некӀ фири нек, цуру нек, чиг нек.

* нек алахьай къари(яр) хьиз амукьун гл., вуж хьайи кар, кьилел атай дуьшуьш акурла, вуч ийидатӀа тийижир гьалдиз атун. Гарнизондин начальник адан офицер, нек алахьай къарияр хьиз, сад садаз килигиз амукьна. Къ. Къ. КӀири Буба. Пагъ, бубадин, квез абурун чинар акунач а макъамда, кьведни, нек алахьай къарияр хьиз, амукьнай. М. Б. Спелар

*   нек атӀун гл. нек, цуру хьана, кӀвегьедизни шур хьтин затӀуниз элкъуьн.

*   нек квай кал сущ. гзаф нек гудай кал,

*   некӀедиз мая гун гл., ни фири нек къатухдиз элкъуьрун (цуру авун) патал адак мая кутун.

*   некӀедин сас сущ. аялдиз ругуд йисалай экъечӀдай сас.

*   некӀедин стха сущ. са дидедин аялар тушиз, са хуралай нек хъвана чӀехи хьайи эркек. Гьа куьрпе ханзада ада нубатдалди вири хуьрера къекъуьриз ва хурудихъ аялар галай дишегьлийрикай вирибурукай адав кьве хупӀ нек хъваз туна. ИкӀ гъвечӀи ханзада вири хуьреравай рушаринни гадайрин некӀедин стха хьана. З. Р. Гьажи Давуд.

*   некӀедин тах атӀун гл. вичикай куьлуь цуру шейэр хкудна ширинвал квадарун.

*   некӀедин хуьрекар сущ. некӀедал гьазурнавай хуьрекар. НекӀедин хуьрекар алаз хьиз тӀуьртӀа, кальцийдин къадар кьадардиз хкведа. Дагъустандин дишегьли, No 7.

* некӀедин хъчар сущ. хъипи цуьквер жедай, тум туьк хьтин цакара жедай хъач. Чи багълара акъатзавай некӀедин хъчарикай ( одуванчик ) инсанриз дава-чара жедайди гзафбуруз малум я. ЛГ, 1999, 23. ӀX.

*   некӀед(ин) чар сущ. къапуна туна хуьзвай некӀедин винел патал жедай кьелечӀ перде.

*   некӀедихъ галай прил. мам хъвазвай (аял). Синоним: мамунихъ галай.

НЕИНКИ
НЕКЯГЬ

Digər lüğətlərdə