Qara xaççiçək birəciyi

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qara xaççiçək birəciyi
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Ranqsız:
Ranqsız:
???:
Qara xaççiçək birəciyi
Beynəlxalq elmi adı
  • Phyllotreta atra

Rəngi qara və ya metal parıltısına bənzəyir. Uzunluğu 2–3 mm-dir. Bu birəciklər nəmliyi az olan yerlərdə yaşayırlar.

Başqa birəciklərə nisbətən onlar respublikamızda geniş yayılmışdılar və daha çox zərər verirlər. Respublikanın Quba-Xaçmaz, Abşeron, Gəncə-Daşkəsən, Lənkəran-Astara zonalarında daha geniş yayılmışdır.

Azərbaycan şəraitində onlar erkən fevralın axırı və martın əvvələrində qışlamadan çıxırlar.

Qışlamadan çıxandan sonra əvvəlcə alaq otları, sonra isə mədəni bitkilərlə qidalanırlar. əlavə qidalanma hava şəraitindən asılı olaraq bir aya qədər davam edir.

əlavə qidalanmadan sonra yumurtaqoyma və cütləşmə başlayır. Bu proses aprelin ikinci yarısından may ayına qədər davam edir. Məlumatlara əsasən bir dişi fərd 36-40 yumurta qoyur. Iki həftədən sonra yumurtadan sürfələr çıxır. Onlar bitkilərin xırda kökləri ilə qidalanırlar. Sürfələrin inkişafı 14-20 gün davam edir. Puplaşma torpaqda gedir. Qara xaççiçək birəciyi Qafqazda, o cümlədən Azərbaycanda iki nəsil verir.

Zərər vurması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adətən kələmi, ağ turpu, qırmızı turpu, az miqdarda soğanı, kökü, turşəngi, alaq otlarından isə ən çox vəzərini zədələyir. Məlumatlara əsasən bu birəciklər şəkər çuğunduruna, qatıqotuna, xardala, günəbaxana və s. bitkilərə də zərər verirlər. Yetkin fərdlər yarpaqlarla qidalanaraq dairəvi deşiklər açırlar.[1]

  1. Səfərova İ.M., Quba-Xaçmaz bölgəsində kələmin zərərvericiləri və başlıca zərərvericilərə qarşı kompleks mübarizə tədbirləri, Gəncə, 2006, s. 77.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Phyllotreta atra F. Arxivləşdirilib 2012-05-07 at the Wayback Machine

  1. Səfərova İ.M., Quba-Xaçmaz bölgəsində kələmin zərərvericiləri və başlıca zərərvericilərə qarşı kompleks mübarizə tədbirləri, Gəncə, 2006, s. 77.