Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ВЗРЫТЬ

    çevirmək, qazımaq, belləmək, yumşaltmaq (torpmağı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗРЫТЬ

    сов. çevirmək, qazımaq, belləmək, yumşaltmaq (torpağı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взрыть

    -рою, -роешь; взрытый; -рыт, -а, -о; св., обычно кратк. страд. прич. прош. см. тж. взрывать, взрываться, взрывание что (чем) Разрыть, взрыхлить. Земля

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗРЫТЬ

    эгъуьнун (ччил ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫРЫТЬ

    сов. 1. qazımaq; 2. qazıb çıxartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗВИТЬ

    сов. qaldırmaq, yuxarı qaldırmaq, burub qaldırmaq; ветер взвил пыль külək tozu burub qaldırdı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗВЫТЬ

    сов. 1. (birdən) ulamaq; 2. hönkürtü ilə ağlamaq, fəryad qoparmaq, şivən salmaq; 3. vıyıldamaq (külək)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗМЫТЬ

    сов. 1. uçub qalxmaq, dik yuxarı uçmaq, sürətlə yuxarı qalxmaq; 2. yüksəlmək, qalxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗНЫТЬ

    сов. dan. 1. birdən ağrımaq, göynəmək (yara); 2. sızıldamaq, ufuldamaq, inildəmək; 3. vızıldamaq, vıyıldamaq (güllə və s

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗРЫВ

    м 1. partlayış, partlama; 2. gurultu, səs; зал дрогнул от взрыва аплодисментов alqış gurultusundan zal titrədi; взрыв смеха qəhqəhə (səsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗЪЯРИТЬ

    сов. dan. qəzəbləndirmək, hirsləndirmək, hiddətləndirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взбить

    взобью, взобьёшь; взбей; взбитый; взбит, -а, -о; св. см. тж. взбивать, взбиваться, взбивание что (чем) Сделать пышным, рыхлым, мягким лёгкими быстрыми

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • варить

    варю, варишь; варенный; -рен, -а, -о; нсв. см. тж. вариться, варение, варка 1) (св. - сварить) что Приготавливать (пищу, питьё) на огне, на жару кипяч

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • верить

    ...(св. - поверить) 1) в кого-что иметь веру 1) Верить в будущее. Верить в победу, в успех. Верить в чудеса, в приметы. Верить в людей. Верить в Бога. В

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЕРИТЬ

    ...etmək, ümidvar olmaq; ◊ верить на слово quru sözə inanmaq; не верить своим глазам (ушам) gözlərinə (qulaqlarına) inanmamaq; heyrət etmək, təəccüblənm

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взвить

    ...взовьёшь; взвей; взвил, -ла, -вило; взвитый; взвит, взвита, -о; св. см. тж. взвивать что Подняв, закружить, завертеть. Ветер взвил пыль.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взмыть

    ...взмывать Стремительно взлететь, взвиться. Ракета взмыла в небо. Орёл взмыл под облака.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взрыв

    ...реакцией и другими причинами. Атомный, тепловой взрыв. Взрыв метана в шахте. Взрыв снаряда, мины. Взрыв вулкана, парового котла. 2) разрушения, произ

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взъярить

    ...взъярённый; -рён, -рена, -рено; св. кого разг. Привести в ярость. Взъярить быка.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вырыть

    -рою, -роешь; св. (нсв., также, рыть) см. тж. вырывать, вырываться что разг. выкопать 1), 2) Вырыть яму, канаву, пруд. Вырыть землянку. Вырыть картофе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗБИТЬ

    сов. 1. çırpmaq; взбить подушку yastığı çırpmaq; 2. çalmaq; взбить яичные белки yumurta ağını çalmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • взвыть

    -вою, -воешь; св. см. тж. взвывать Поднять вой, внезапно завыть. Собака взвыла от боли. Хлебнёшь горя, так взвоешь (испытаешь чувство глубокого отчаяния, страха и т.п.). Резко взвыла сирена. Публика в

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВАРИТЬ

    несов. 1. bişirmək; 2. qaynatmaq; варить бельё paltar qaynatmaq; 3. həzm etmək, əritmək; ◊ голова варит başı yaxşı işləyir, anlayır; желудок варит yax

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗРЫВ

    1. хъиткьинун. 2. хъиткьинна чукIун. 3. пер. гурлудаказ акъатун, къупмиш хьун (хъвер, ажугъ ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗВЫТЬ

    садлагьана гьараюн, цIугъ авун, цIугь акъатун, гьарай акъатун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗВИТЬ

    алчудриз-алчудриз цавуз акъудун; ветер взвил пыль гару руг адчудриз-алчудриз цавуз акъудна.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗБИТЬ

    1. кек ягъун, кек яна хъуьтуьлрун; гъиливди и пад а пад яна пурпу авун, хкажун (мес. хъуьцуьгандин туьк)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЕРИТЬ

    несов. инанмиш хьун, чIалахъ хьун, инанмишвал авун, агъун, иман гъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАРИТЬ

    несов. 1. ругун; варить рыбу балугъ ругун. 2. авун, гьазурун; варить обед хуьрек авун, обед гьазурун. 3. гьезм авун, цIурурун (руфуна хуьрек).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗВИТЬ

    qaldırmaq, yuxarı qaldırmaq, burub qaldrmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЕРИТЬ

    1. Inanmaq, etibar etmək, bel bağlamaq; 2. Etiqad etmək; 3. Ümid etmək, ümidvar olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАРИТЬ

    1. Bişirmək; 2. Qaynatmaq; 3. Həzm etmək, əritmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫРЫТЬ

    1. эгъуьнун. 2. эгъуьнна хкудун. 3. пер. къекъвена жугъурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРЫТЬ

    эгъуьнна ччилик кутун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • врыть

    ...врываться что (во что) Поместить в вырытое углубление; укрепить; вкопать. Врыть столб в землю.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВРЫТЬ

    сов. qazıb basdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • изрыть

    -рою, -роешь; изрытый; -рыт, -а, -о; св. см. тж. изрывать а) что ископать, перерыть 2) Изрыть всё поле. Земля изрыта снарядами. Дорога изрыта ухабами.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ИЗРЫТЬ

    ...qazıq-qazıq etmək; 2. məc. eşələmək, alt-üst etmək, qarışdırmaq; изрыл весь сундук bütün sandığı alt-üst etdi(m).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИЗРЫТЬ

    1. эгъуьнун, эгъуьнна лекъвер, кIунтIар авун; лекъвер-синер авун. 2. пер. вирина кап атадун, къекъуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗРЫВАТЬ₁

    несов., см. взрыть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • взрывание

    I см. взорвать; -я; ср. II см. взрыть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • marıt-marıt 2021

    marıt-marıt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MARIT-MARIT

    нареч. не отрывая глаз

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • взрывать

    I см. взорвать; -аю, -аешь; нсв. II см. взрыть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взрываться

    I см. взорваться; -аюсь, -аешься; нсв. II см. взрыть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗРЫВАТЬ

    ВЗРЫВАТЬ I несов. bax взорвать. ВЗРЫВАТЬ II несов. bax взрыть.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MARIT

    стойка (собаки)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BARIT

    1. порох; 2. пороховой;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MARIT

    ...itlərinin ovu gördükdə aldıqları gərgin, hərəkətsiz vəziyyət. □ Marıt vermək – ovda pusmaq, güdmək, gözləmək. Tula quşu tapıb marıt verməsə və vaxtın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İPRİT

    [Belçikada İprit şəhərinin adından] kim. Xardal qoxuyan zəhərli qaz; dəridə irinli yara əmələ gətirən və orqanizmi bütünlüklə zəhərləyən davamlı zəhər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İFRİT

    is. [ər.] 1. İblis, şeytan, cin. [Padşah:] Yalan danışma, ifrit, sən bilməyirsən, mən bilirəm. Ə.Haqverdiyev. 2. Çox sərt, amansız, qəddar adam haqqın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BARİT

    [yun.] Barium-sulfat; ağ boyalar və kimyəvi maddələr hazırlamaq üçün sənayedə və s.-də işlədilən açıqrəngli ağır şpat

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BARIT

    ...partlayıcı maddə. Tüstüsüz barıt. Ağ barıt. Barıt tüstüsü. Barıt iyi. ◊ Barıt qoxusu gəlir məc. – müharibə gözlənilir. Barıt kimi açılmaq (partlamaq)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ДАРИТЬ

    bağışlamaq, hədiyyə etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЕЗДИТЬ

    1. Getmək, gəlmək, gəzmək (miniklə); 2. Sürmək, minmək; 3. Sürüşmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВИХРИТЬ

    sovurmaq, sovurub qaldırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫБИТЬ

    1. Vurub sındırmaq, sındırmaq; 2. Vurub salmaq, vurub düşürmək, yıxmaq; 3. Vurub çıxartmaq; 4. Vurmaq, döymək, xarab etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВИНИТЬ

    1. Taqsırlandırmaq, günahlandırmaq, ittiham etmək; 2. Danlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВИЗИТ

    vizit (1. Görüş; 2. Həkimin xəstə yanına gəlməsi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЕСИТЬ

    1. Çəkmək; 2. Gəlmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАЛИТЬ

    1. Yerə tökmək; 2. Yerə yıxmaq, yerə səpmək; 3. Atmaq, yıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VERST

    верста (мера длины)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VARİS

    наследник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VİZİ́T

    ...ağa:] Necə, nə üçün məktəb qurtarıbdır, ağsaqqala gərəkdirmi bir vizit versinlər? Ə.Haqverdiyev. 2. Həkimin xəstə yanına gəlməsi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VERST

    ...keçməzdən əvvəl işlənirdi). [Faytonçu] bu sürətlə təxminən iki verst gedəndən sonra, atların cilovunu çəkdi. Ə.Haqverdiyev. □ Verst ağacı köhn. – yol

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VERİM

    is. Məhsul vermə qabiliyyəti; bərəkət, məhsul, səmərə. Bu inəyin verimi yaxşıdır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VARİS

    ...olmaq, yiyələnmək. [Səkinə xanım:] Qardaşımın övladı yoxdur ki, puluna varis ola. M.F.Axundzadə. 2. İrs olaraq ata-anasından, nəslindən bir xassə, bi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VARİD

    [ər.] : varid olmaq – çatmaq, yetişmək, girmək, daxil olmaq. [Dostəli:] Ağa dərviş, görünür ki, sən buraya təzə varid olubsan. Ü.Hacıbəyov. [Dərviş:]

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VERİ́Ş

    bax vermə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ископать

    ...искапываться, искапывание Вскопать поверхность земли во многих местах; взрыть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗРЫТИЕ

    ср мн. нет çevirmə, qazıma, yumşaltma (torpağı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Azurit
Azurit Cu2[(OH)2 | CO3] — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – intensiv lacivərdi-göydən tünd-göyədək; torpaqvari kütlələri mavidir; Mineralın cizgisinin rəngi – mavi, göy; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – yarımşəffafdan işıqkeçirənədək; Sıxlıq – 3,77-3,83; Sərtlik – 3,5- 4,0; Kövrəkdir; Ayrılma – {011} üzrə mükəmməl, {100} üzrə orta; Sınıqlar – qeyri-hamar, pilləli; Morfologiya – kristallar: kiçikdir; yaxşı ifadə olunmuş sütun- və lövhəvari həbəoxşar, nisbətən az hallarda qısaprizmatik, bəzən izometrik, çox zaman əyriüzlü; Mineral aqreqatları: torpaqvari (mis göylüyü), böyrək- və salxımvarı, radial-şüalı kütlələr, qabıqlar, qaysaqlar, konkresiyalar, druzalar, fırçalar, malaxit üzrə psevdomorfozalar. == Mənşəyi və yayılması == Mis filizi yataqlarının səciyyəvi törəmə mineralı olub, karbonatların iştirak etdiyi şəraitdə ilkin Cu minerallarının oksidləşməsi hesabına əmələ gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: malaxit, xalkozin, digenit, kovellin, kuprit, bornit, Fe hidroksidləri və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Sumeb (Namibiya); Broken-Xill və Burra (Avstraliya); Kelli, Bisbi (ABŞ); Kopiapo (Çili); Kornuoll, Devonşir, Derbişir (Böyük Britaniya); Cezkazqan (Qazaxıstan); və b. Azərbaycanda hər yerdə kəskin üstünlük təşkil edən malaxitlə sıx assosiasiyada rast gələn azuritin kiçik yığınları Gədəbəy rayonunda müşahidə edilir. == Tətbiqi == Bəzən Cu mənbəyi kimi praktik maraq doğurur. Göy boya alınmasında da istifadə edilir. Mineral-indikator kimi mis filizlərinin axtarışında istifadə olunur.
Barit
Barit (ağır şpat) – Ba [SO4] — rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. Barit ümumiyyətlə ağ və ya rəngsizdir və barium elementinin əsas mənbəyidir. Barit qrupu barit, selestin (stronsium sulfat), bucaqsit (qurğuşun sulfat) və anhidritdən (kalsium sulfat) ibarətdir. Barit və selestin bərk məhlul əmələ gətirir (Ba,Sr)SO4. == Növ müxtəliflikləri == Selestinobarit (bəzən 28,3%-ə qədər SrO), xokutolit (17-22% PbO), radiobarit (Ra–n·10-7 q/t-dək). == Xassələri == Rəng – rəngsiz, qar kimi ağ, sarı, cəhrayı, yaşılımtıl, maviyə çalan, az hallarda qəhvəyi, qırmızı; rəngi çox vaxt zonal olur; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə parıltısından sədəfiyədək; Şəffaflıq – su kimi şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 4,3-4,7; Sərtlik – 3,0-3,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {001} üzrə mükəmməl, {210} üzrə orta; Sınıqlar – qeyri-hamar; Lüminessensiya – bəzən flüoressensiya, fosforessensiya, termolüminessensiya; Morfologiya – kristallar: yastı, nazik- və qalınlövhəvari; İkiləşmə: nadir rast gəlir, adətən polisintetik; Mineral aqreqatları: dənəvər, sıx, lövhə-, yelpik-, iri vərəq- və torpaqvari ("barit səpələnməsi") kütlələr, kollomorf - zonal əmələgəlmələr, stalaktitlər, druzalar, konkresiyalar, jelvaklar, "qızıl güllər", püruzlar, viterit və kalsit üzrə psevdomorfozalar. == Mənşəyi və yayılması == Mineralın yataqlarının əksəriyyəti orta- və aşağıtemperaturlu hidrotermal əmələgəlmələrə aid olub, adətən, barit-polimetal, barit-flüorit, barit-kalsit, qızıl-barit, barit-viterit, bəzən, demək olar ki, monomineral barit və s. damarları ilə təmsil olunur. Bəzi əsasi vulkanitlərin badamvari boşluqlarında, sualtı eksqalyasion sulfid əmələgəlmələrində, termal bulaqların çöküntülərində qeyd edilir.
Barıt
Barıt — çoxkomponentli partlayıcı maddə olub, xaricdən oksigen daxil olmadan daxildən yanma və bununla böyük daxili enerjili qaz yaratmaq qabiliyyətinə malikdir. Barıt mərmilərin atılmasında, raketlərin hərəkət etdirilməsində və başqa məqsədlər üçün istifadə edilir. Paralel laylarla yanma zamanı istilik bir laydan başqasına ötürülür. Bununla yanma zamanı qaz əmələ gəlməsini tənzimləmək olur. Bu barıt dənəciyinin ölçüsündən və yanma sürətindən asılı olur. Dənəciyin ölçüsü onun forması, həndəsi ölçüləri ilə təyin olunur. Yanma zamanı bu ölçülər kiçilə və ya böyüyə bilər. Belə yanmaya deqressiv və ya proqressiv deyilir. Qaz əmələgəlməsində müəyyən qanunauyğunluq əldə etmək üçün dənəciklər əlavə yanmayan materialla örtülürlər. Barıtın yanma sürətinə onun tərkibi, başlanğıc temperaturu və təzyiq təsir edir.
Cirit
Cirit — at üzərində oynanılan idman növlərindən biridir. At üzərindəki idmançının ciritini rəqibinə dəqiq atmasını, döyüş zamanı özünə və atına hakim olmasını və bu yolla rəqibinə hakim olmağı hədəfləyən qaydaları olan bir idman növüdür. Ümumiyyətlə Qars, Bayburt, Ardahan, Uşak və Ərzurumda oynanılır. == Tarixi == Cirit türklərin Mərkəzi Asiyadan Anadoluya gəlişindən bəri oynadıqları döyüş oyunu olaraq bilinir. Sonrakı dövrlərdə Anadoluda oynanılan və atçılıq idmanı olaraq da bilinən cirit, nəsildən-nəslə ötürülərək mövcudluğunu bu gün də davam etdirir. Alp Arslan dövründə Anadoluda oynanılan bu idman növü, Şərqi və Orta Anadolunun fərqli bölgələrində daha çox yayılmışdır. XI–XVI əsrlərdə Anadoluda döyüşü oyunu kimi oynanılan cirit, sonrakı dövrlərdə, xüsusilə XIX əsrdə Osmanlı imperiyası sarayında ən böyük əyləncə idman növü idi. Müsabakalarda yaşanan hayati Yarışmalardakı həyati təhlükə səbəbiylə bu oyun II Mahmut dövründə qadağan edildi və daha sonra Anadoluda yenidən nümayiş oyunu olaraq oynanılmağa başlandı. Türkiyədəki cirit idmanına bugünkü dövrdə maraq Şərqi Anadolu bölgəsində yaşayan insanların daha sıx maraq göstərdiyi görülür. İlk Atçılıq İdman klubu 1957-ci ildə bu bölgədə Ərzurumda quruldu.
Norit
Norit — süxur, tərkibində monoklin piroksen əvəzinə çox vaxt rombik piroksen (bronzit, yaxud hipersten) olan qabbro. Tərkibində iki başlıca minerallardan (labrador və rombik piroksen) başqa üçüncü mineral iştirak edirsə, onun adına görə ilmenitli (35–40%), kvarslı, olivinli və başqa növlərə ayrılır. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Pirit
Pirit (kükürd kolçedanı, dəmir kolçedanı) — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Kobaltpirit, nikelli pirit, mərgümüşlü pirit. == Xassələri == Rəng – açıq bürüncü-sarı, tez-tez oksidləşmə rəngləri alır; Mineralın cizgisinin rəngi – qara; Parıltı – güclü metal; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,9–5,2; S – 6–6,5; Ayrılma – {100} və {111} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvari; Başqa xassələr – zəif elektrik keçiricisidir; termoelektrik xassəsi var; bəzən detektor xassələri təzahür edir; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, pentaqon-dodekaedrik, hərdənbir oktaedrik, bəzən burulmuş; heksaedr üzləri üzrə kobud, başqa üzlər üzrə isə nazik ştrixlərin olması ilə səciyyələnir; İkiləşmə: {110} və {111} üzrə təmas və qarşılıqlı nüfuzetmə; Mineral aqreqatları: bütöv dənəvər kütlələr, müxtəlif süxurlarda püruzlar, böyrək- və salxımvari aqreqatlar; konkresiyalar, sekresiyalar, stalaktitlər, bəzən – druzalar, pirrotin, maqnetit, hematit və üzvi qalıqlar üzrə psevdomorfozalar, markazit üzrə paramorfozalar, isti bulaqların çöküntülərində qabıq, qaysaq və nazik təbəqələr. == Mənşəyi və yayılması == Ən geniş yayılmış sulfid olub, müxtəlif genetik tipli filiz və süxurlarda rast gəlir. Piritin ən iri yığınları hidrotermal-çökmə və hidrotermal-metasomatik kükürd kolçedanı, mis-kolçedan və kolçedan-polimetal obyektlərində yerləşir. Kobaltpirit isə geniş miqyasda Mərkəzi Afrikanın stratiform tipli mis yataqlarında yayılmışdır. Skarnlar və maqnetit filizləri üzrə inkişaf edən sulfidlərlə sıx assosiasiyada kontakt-metasomatik yataqlarda rast gəlir. Daş kömürlər içərisində, həmçinin çökmə mənşəli dəmir, manqan və alüminium filizlərində və çökmə süxurlarda qeyd olunur. Aksessor mineral kimi püskürmə süxurlarda müşahidə edilir.
Sorit
Sorit (yun. σωρός) — əvvəlki sillogizmin nəticəsinin ondan sonra gələn sillogizmin müqəddimələrindən biri kimi çıxış etdiyi və bu halda müqəddimələrdən birinin aydın formada ifadə olunmadığı sillogizmlər zənciridir.
VBRİS
RVBİS və ya verilənlər bazası relyasion idərə sistemləri — bu gün ən geniş yayılmış VB idarəetmə sistemləridir və verilənlərin relyasion modelinə əsaslanırlar. Bu, digərləri ilə müqayisədə onların daha sadə anlaşılması və yüksək göstəricilərə malik olması ilə əlaqədardır. VB relyasion idərə sistemləri(VBRİS) idarə etdikləri VB-nin tutumu və istifadəçilər sayına görə aşağıdakı kimi təsnifata malikdirlər: Bu RVBİS-lər yüzlərlə və minlərlə giqabayt (Gb) tutumlu nəhəng VB-nı idarə etməyə və onlardan eyni zamanda minlərlə istifadəçinin istifadəsinə imkan verir. Belə sistemlərdən nəhəng korporasiyalarda istifadə olunur. Bu sistemin nümayəndələri: ORACLE7, ADABAS 5.3.2., SQL SERVER11. Orta səviyyəli RVBİS. Bu RVBİS-lər bir neçə yüz Gb tutumlu VB-ni idarə etməyə və ondan eyni zamanda yüzlərlə istifadəçinin istifadəsinə imkan verir. Bu sistemlərdən çox böyük olmayan korporasiyalarda və böyük firmalarda istifadə olunur. Nümayəndələri: IntelBase 3.3, Informix-OnLine7.0, Microsoft SQL Server 6.0. Aşağı səviyyəli RVBİS. Bu RVBİS-lər 1 Gb tutumlu VB-nin idarə olunmasına və 100-ə qədər istifadəçinin eyni zamanda istifadəsinə imkan verir. Bunlar çox da böyük olmayan müəssisələrdə istifadə olunurlar.
Varis
Varis Vəliəhd Varis (film, 1988) Varis Yolçiyev — Azərbaycanlı yazıçı.
Vasit
Vasit (ərəb. وَاسِط‎ Wāsiṭ) — İraqın Vasit mühafəzəsində tarixi şəhər.
Verst
Verst (rus. Верста) — keçmiş rus uzunluq ölçü vahidi. 500 sajenə, 1066,781 metrə bərabərdir. 1 verst = 1066 m = 3500 fut.
İprit
İprit (kimyəvi adı: dixlordietilsulfid) — İprit yağlı maye halında olan maddədir. Kimyəvi təmiz iprit rəngsiz, texniki iprit isə tərkibində olan qarışıqların təsirindən tünd – qəhvəyi rəngdə, istiot və ya sarımsaq iyi verən maddədir. Xüsusi çəkisi 1,3 q/sm3 , qaynama temperaturu 2170 °C, donma temperaturu isə mənfi 140 C-dir. İprit suda çətin, yağ və üzvi həlledicilərdə isə yaxşı həll olur. Suda həll olmuş iprit normal temperaturda hidroliz olaraq tiodiqlikol və xlorid turşusu əmələ gətirir. == Toksiki xassələri == İprit orqanizmə hərtərəfli təsir göstərir. O, maye-damcı halında dəri üzərinə düşdükdə bir necə saatdan sonra (4–24 saat) dəridə qızartı əmələ gəlir, qızartı getdikcə böyüyür, 2–3 gündən sonra kiçik köplər əmələ gəlir, bu köplər getdikcə böyüyərək 3–5 gündən sonra partlayır, onun yerində yaralar əmələ gəlir və onları da uzunmüddətli müalicədən sonra sağaltmaq mümkün olur. Əgər iprit buxarları gözə düşərsə, 2–4 saatdan sonra gözlərin şişməsi, göz yaşlarının axması, işıqdan qorxma və görmə qabiliyyətinin pozulması halları baş verir. İprit buxarları tənəffüs yollarına düşdükdə 4–12 saatdan sonra zəhərlənmə halları özünü büruzə verir. Quru öskürək və səsin batması müşahidə olunur.
İvrit
İvrit dili, həmçinin ibri dili və ya ibrani dili (ivr.: עִבְרִית, ʿĪvrīt, tələffüzü [ivˈʁit] ( dinlə) və ya [ʕivˈrit] ( dinlə); səm.: ࠏࠁࠓࠉࠕ) — sami dillərinin Kənan dilləri qrupuna daxil olan dil. 1948-ci ildən İsrailin rəsmi dilidir. E.ə. II–I minilliklərdə Fələstin yəhudiləri bu dildə danışırdılar. Qədim yəhudi dilinin mühüm abidəsi olan "Əhdi-ətiq"in ən qədim hissəsi e.ə. XIII–XII əsrlərə aiddir. Eramızın əvvəlindən arami dilinin sıxışdırdığı ivrit dili mədəniyyət və din dili kimi qalmışdı. Orta əsrlərdən bədii, fəlsəfi, elmi və dini ədəbiyyat dilidir. XIX əsrin sonundan XX əsrin əvvəlindən yenidən danışıq dili kimi istifadə olunur. Müasir ivrit dili qədim yəhudi dilinin morfoloji xüsusiyyətlərini saxlamaqla, semantik və sintaktik cəhətdən idiş və digər german, Habelə slavyan dillərinin təsirinə məruz qalmışdır.
İzmit
İzmit ― Türkiyədə şəhər. 2008-ci il məlumatına əsasən əhalisinin sayı 373 034 nəfərdir. Araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, insanlar İzmit və ətraflarında təxminən eramızdan əvvəl 3000-ci ildən bəri yaşayırlar. Qədim dövrlərdə İzmitin yerləşdiyi yer Bitiniya adlanan bölgədə idi. İzmitin eramızdan əvvəl 12-ci əsrə qədərki dövrləri onun qaranlıq dövrləridir. Eramızdan əvvəl 12-ci əsrdə frigiyalılar burada məskun idilər, lakin siyasi təşkilat qura bilmədiklərindən burada uzun müddət hökmranlıq edə bilmədilər. Bitiniya padşahının ölümündən sonra onun yerinə böyük oğlu Nikomed gəldi. Nikomed qarət nəticəsində indiki İzmitin yerləşdiyi bölgədə Astakozla üzbəüz yeni daha təhlükəsiz şəhər qurdu. Nikomedia adlanırdı və Bitiniyanın paytaxtı oldu. Strabonun əsərində ( Coğrafiya , XII, 52-53) Nikomediya kimi qeyd olunan şəhərin adı türk mənbələrində Harizmi Nikumudiya, Şerif el-İdrisi Nikumudiyye və İbnül-İbruziyyə kimi qeyd olunur.
Krit
Krit (yun. Κρήτη / Kriti) və ya Kirid (osman. گريد / Girid) — Yunanıstanın tərkibində, Aralıq dənizində ada. Sahəsi 8,3 min km², əhalisi 537,2 min nəfərdir. == Tarixi == Krit qədim egey mədəniyyətinin mərkəzlərindən biridir. E.ə. 67-ci ildə Krit Roma tərəfindən işğal edilmişdi. 395–823, 961–1204-cü illərdə Bizansa, 823–961-ci illərdə ərəblərə məxsus idi. 1204-cü ildə səlibçilər Kriti zəbt etmiş və Venetsiyaya satmışdılar. 1715-ci ildən Osmanlı imperiyasının tərkibində idi.
Veri
Veri — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 895 nəfərdir. Əhalinin milli tərkibi etnik talışlardır. == Toponimiyası == Bu toponim talış dilindəki veri (yuxarı) sözü ilə əlaqədar olub, “yuxarıda yerləşən kənd” deməkdir. Həmçinin talış dilində veri göyərti mənası bildirir. == Din == Kənddə Veri kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
Agrostis varia
Agrostis stolonifera (lat. Agrostis stolonifera) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin agrostis cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == × Agropogon robinsonii (Druce) Melderis & D.C.McClint. Agrostis adscendens Lange Agrostis alba var. albida (Trin.) Griseb. Agrostis alba f. amethystina Podp. Agrostis alba var. armena Schischk. Agrostis alba var.
Arenaria varia
Arenaria serpyllifolia (lat. Arenaria serpyllifolia) — qərənfilkimilər fəsiləsinin qumluca cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Alsinanthus serpillifolius (L.) Desv. Alsine serpyllifolia Crantz Alsinella serpyllifolia Gray Arenaria alpicola Beck Arenaria cantabrica Amo Arenaria condensata Lange Arenaria crassifolia Freyn ex Hallier Arenaria martrinii Tzvelev Arenaria olonensis Jord. ex Bonnier Arenaria patula Martrin-Donos Arenaria peloponnesiaca Rech.f. Arenaria serpyllifolia var. glutinosa W.D.J.Koch Arenaria serpyllifolia var. scabra Fenzl Arenaria serpyllifolia subsp. serpyllifolia Arenaria serpyllifolia var. serpyllifolia Arenaria serpyllifolia var.
Barıt imperiyaları
Barıt imperiyaları və ya Müsəlman barıt imperiyaları — XVI əsrdən XVIII əsrə qədər çiçəkləndikləri dövrdə üç türk və müsəlman imperiyasına: Osmanlı İmperiyasına, Səfəvilər İmperiyasına və Böyük Moğol İmperiyasına aid edilən termin. Bu üç imperiya erkən müasir dövrün ən güclü və ən sabit iqtisadiyyatlarına malik idi ki, bu da kommersiya ekspansiyasına və mədəniyyətin daha çox himayəsinə səbəb olur, onların siyasi və hüquqi institutları isə artan mərkəzləşmə dərəcəsi ilə möhkəmlənirdi. İmperiyalarda adambaşına düşən gəlir və əhalinin əhəmiyyətli dərəcədə artması və davamlı texnoloji yenilik tempi müşahidə olunurdu. Qərbdə Mərkəzi Avropa və Şimali Afrikadan şərqdə Benqal və Arakana qədər uzanırdılar. İmperator ekspansiyası zamanı yeni icad edilmiş odlu silahların, xüsusilə top və atıcı silahların istifadəsi və inkişafı ilə İslam barıt imperiyaları tərəfindən böyük ərazilər fəth edildi. Avropada olduğu kimi, barıt silahlarının tətbiqi mərkəzləşdirilmiş monarxiya dövlətlərinin yüksəlişi kimi dəyişikliklərə səbəb oldu. G.S.Hodqsona görə, barıt imperiyalarında bu dəyişikliklər hərbi təşkilatlanmadan xeyli kənara çıxdı. Hindistan yarımadasında yerləşən moğollar, qismən Teymuri İntibahını miras qoydular və öz dəbdəbəli memarlığı ilə tanındılar. Səfəvilər İran üçün səmərəli və müasir dövlət idarəsi yaratdılar və təsviri sənətdə böyük inkişaflara sponsorluq etdilər. Kaysar-ı Rum kimi də tanınan Konstantinopol əsaslı Osmanlı xilafətinin sultanları İki Həram Məscidin Xadimi və bununla da İslam dünyasının başçıları idilər.
Barıt müharibələri
Barıt müharibələri — barıt silahları ilə müharibə və ya daha çox yayılmış olaraq Odlu Silahlarla Müharibə, bu partlayıcı maddənin istifadəsi üçün uyğun barıt silahlarının istifadəsi ilə ortaya çıxan və bu silah texnologiyasının inkişafı ilə zaman keçdikcə bu hala gələn bir döyüş üslubudur. XV əsrdən etibarən Avropa və Asiyada məhdud bir şəkildə başlamış və XIX əsrin ortalarına qədər davam etmişdir. 1792-1815-ci illər arasında davam edən Napoleon müharibələrində zirvəyə çatdı. Barutun Çinlilər tərəfindən tapıldığını bildirən İngilis filosof və rahib Rocer Bekon bu cür müharibənin ilk müdafiəçilərindən biri idi. Silahlarda və müharibələrdə barıtın ilk istifadəsinin Çində X əsrə gedib çıxdığı məlumdur. Barıtın ilk istifadəsi top idi. Çindən sonra müsəlman dövlətlərinin ordularında sürətlə yayıldı. XV əsrin ikinci yarısından bəri, xüsusilə Osmanlı İmperiyası tərəfindən səmərəli istifadə edilmişdir. Osmanlılar tez bir zamanda barıtdan tüfəng kimi istifadə etməyə başladılar. Fatih Sultan Mehmet 1453-cü ildə İstanbulu fəth edərkən nəhəng mühasirə toplarından istifadə etdi.
Barıt qülləsi
Barıt qülləsi (çex. Prašná brána) — XV əsrə aid memarlıq abidəsi. Qotik qüllə Praqanın Respublika meydanında yerləşir və İctimai bina ilə üstüörtülü körpü vasitəsilə birləşdirilib. Barıt qülləsi Praqanın ayrılmaz rəmzlərindən hesab olunur. Ayrıca olaraq bu diqqətəlayiq abidə "Barıt darvazası" kimi də adlanır. Bələdçilər turistlərə həmişə qülləni göstərirlər, lakin bir qayda olaraq, onlar tikilinin yalnız xarici gözəlliyinin təsviri ilə məhdudlaşırlar, onun tarixi haqqda isə çox az izah edirlər. Darvazalardan Praqa qəsrinə aparan Kral yolunun birinci hissəsi, yəni Tseletna küçəsi başlayır. == Tarix == Nove Mesto rayonunun formalaşmasından öncə hələ XIII əsrdə hazırkı yerdə darvazalı digər qüllə yerləşirdi. Mövcud plana əsasən, qüllə Köhnə şəhərin istehkam sisteminə daxil 13 mövcud qüllədən biri olmalı idi, lakin o zamanlar Nove Mestonun inşasından sonra, bu natamam istehkam qüllə öz əhəmiyyətini itirərək tədricən dağılmağa başladı. Dağılmaqda olan tikili elə görkəmsiz görünüşə malik idi ki, yerli sakinlər ona isteza ilə "soyulmuş qüllə" (çex.
Beyker-strit
Beyker-strit (ing. Baker Street) — inzibati dairə, Vestminster borosunda yerləşən, Merilebon məhələsinə aid Londonun ən məşhur küçələrindən biri. Küçə XVIII əsrdə onu salan inşaatçı Vilyam Beykerin şərəfinə adlandırılmışdır. Şotland yazıçısı Artur Konan Doylun yaratdığı xəfiyyə obrazı — Şerlok Holms Londonda Beyker-strit, 221B ünvanında yaşamışdır.
Capsella varia
Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.
Coronilla varia
Securigera varia (lat. Securigera varia) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin securigera cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Hündürlüyü 80 sm-ə qədər, gövdəsi zəif, əyilib qalxan və ya düz, uzun, tin-tin və içi boş, çılpaq və ya tüklü, adətən budaqlanan çoxillik ot bitkisidir. Yalançı zoğları sərbəst olub, kiçikdir, xətvarineştərşəkilidir və uzunluğu 3 mm-dir. Yarpaqları tək lələkvaridir, qısa saplaq üzərində 15-25 ədəd oval və ya uzunsov, küt yarpaqcıqlar yerləşmişdir. Çiçəkləri 12-20 ədəd olmaqla, çiçək oxunun uzunluğu 3-15 sm-ə qədər olan, qısa başcığaoxşar çətirlərdə toplanmışdır; çiçək saplağı kasacıqdan iki dəfə uzun, ona bərabərvə ya ondan qısadır. Tac çəhrayı və ya bənövşəyi rəngdə olub, ağ zolaqlıdır. Paxlaları qəhvəyi rəngdədir, düz və ya qövsşəkilli əyilmişdir, 1-10 ədəd yastı-dördtilli buğumlardan ibarətdir. Toxumları uzunsovovaldır, qəhvəyi və ya qonur rəngdədir. May ayında çiçəkləyir, may-iyul aylarında meyvə verir.
Dauninq-strit
Dauninq-strit (ing. Downing Street) — inzibati dairə, Vestminster borosunda yerləşən, Londonun kiçik, lakin mühüm əhəmiyyətə malik küçələrindən biri. Burada 200 ildən artıqdır ki, Britaniya baş nazirinin iqamətgahı yerləşir. Küçə 1680-ci ildə onu salmış ingilis siyasi xadimi, diplomat baronet Corc Dauninqin şərəfinə adlandırılmışdır. Hökumət üzvlərinin bütün iqamətgahları küçənin bir tərəfində yerləşir. Yalnız xarici işlər nazirliyi qarşı binada yerləşir. Ev 10-da ənənəyə əsasən xəzinədar birinci lord, indi isə onun əvəzedicisi, baş nazir, ev 11-də isə xəzinədar ikinci lord, hazırda onun əvəzedicisi, maliyyə naziri yaşayır.