Поиск по словарям.

Verter effekti — kütləvi intiharlar. Psixologiyada "Verter effekti (sindromu)" deyilən bir fenomen mövcuddur. Effekt ilk dəfə dahi alman yazıçısı Yohann Volfqanq Götenin "Gənc Verterin iztirabları" adlı əsəriylə əlaqədar müşahidə olunduğundan bu əsərin baş qəhrəmanının adı ilə də adlandırılıb. Əsər Verter adlı personajın intiharı ilə bitir. Əsərin təsir gücü o dərəcədə böyük olur ki, onun təsiri ilə özünəqəsd epidemiyası Avropanı bürüyür. Fenomen o qədər güclü səviyyə alır ki, bir çox ölkələrdə əsərin çapı və yayılması dövlət səviyyəsində qadağan edilir. Fenomenin izahını Kaliforniya universitetlərindən birinin sosioloqu Devid Filips verdi. 1947-1962-ci illər ərzində ABŞ-nin ayrı-ayrı ştatlarında baş verən intiharlarla, həmin ştatın mətbuatında intiharlar barədə dərc olunan materialları əlaqələndirərək Filips bu qənaətə gəlir ki, hansı ərəfədə hansı ərazinin mətbuatında intihar faktları barədə ardı-arası kəsilməyən geniş materiallar dərc olunubsa, orada bundan sonra intiharların sayı da həndəsi silsilə üzrə artmağa başlayıb. Onun tədqiqatlarına görə, intihar halının epidemiya şəkli alıb yayılmasında bu intiharlar barədə mətbuatın geniş materiallar dərc etməsi əlahiddə rol oynayır. Özü də, mətbuatda hansı məqam, hansı formalı intihar xüsusi qeyd olunur, vurğulanırsa, növbəti intiharçılar da özlərini məhz həmin qaydada öldürür, intihar stilində məhz həmin məqamı vurğulayır, saxlayırlar.

Vostok (Antarktika stansiyası) — Rusiyanın antarktik elmi stansiyası. Vostok (Astraxan) — Astraxanda kənd. Vostok (İşembay) — Vostok-1 — Vostok-6 — kosmosa buraxılan gəmi. Vostok gölü — Antarktidada, Rusiyanın Vostok stansiyasının altında yerləşən buzaltı göl. Severo-Vostok Burnu — Çelyuskin burnunun digər adı.

Yemiş (lat. Cucumis melo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü. == Qısa morfoloji təsviri == Qovun qarpıza nisbətən daha çox istisevən bitkidir və quruluşuna görə qarpızdan fərqlənir. Bunun toxumları içərisi boş olan toxum kamerasında yerləşir. Əsasən Orta Asiya respublikalarında və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Tərkibində şəkərin miqdarı 5-17%-ə çatır. 20 mq% C, 1,2 mq% A, 0,5 mq% B1, 0,3 mq% B2, 0,6 mq% PP vitaminləri vardır. Mineral maddələrdən ən çox rast gələni dəmirdir ki, bunun da miqdarı 2,5 mq%-ə bərabərdir. Qarpızdan fərqli olaraq saxlanılarkən yetişə bilir. Qovunların təsərrüfat-botaniki sortları biri-digərindən meyvəsinin ölçüsünə və kütləsinə, qabığının rənginə və bərkliyinə, ətli hissəsinin konsistensiyası və rənginə, dad və ətrinə, yetişmə müddətinə və saxlanılmasına görə fərqlənirlər.

Xvostov adası (ing. Khvostof Island, aleut. Атанаҳ) — Aleut adaları qrupuna, Siçovul adalarına daxil olan kiçik ada. == Coğrafiya == Qərb sahilləri kifayət qədər hündürdür. Burada hündürlük 256 metrdir. Şərq hissəsi isə hamar platodan ibarətdir. Üçüncü dövrdə püskürmüş vulkanın qalıqlarını təşkil edir. 2 km uzunluğa və 2,74 км в ширинуkm enə malikdir. == Tarixi == Ada rus dənizçisi Nikolay Xvostovun şərəfinə adlandırılmışdır.

Bəraət sözü müxtəlif mənalara gəlir, ən çox işlənən mənası isə xas olan “günahlarımıza görə bəraət qazanmaq”, “istiğfar olunmaq”, “bağışlanmaq” kimi qəbul edilir.

Bərbət — mizrabla çalınan simli musiqi alətidir. Ud tipli alətlər sırasına aid edilən bərbətin gövdəsi böyük, qolu isə uzundur. == Söz açımı == Bərbət orta əsrlərdə ünlü müğənni, bəstəkar, bərbət musiqi alətinin yaradıcısı və gözəl ifaçısı olmuşdur. Tanınmış musiqi araşdırmacısı T. Vızqo 1990-cı ildə Düşənbə şəhərində Barbədə həsr olunmuş beynəlxalq simpoziumdakı məruzəsində belə fikir söyləyib: "Alət ərəblərdən köçmədir. Ona görə ərəbcə "əl-üd" adlanıb, fars adı isə bərbətdir (yə'ni, ördək döşü). "Bərbət" sözünün bər "sinə", bət "ördək" sözlərinin birləşməsindən yarandığını güman etmək olar. Bəzi mənbələrdə isə onun ərəb sözü olub, "ləpələnmə", "dalğalanma" mənasını verməsi qeyd olunur. == Tarixçə == Bu alətin ərəblərdən gəldiyi inancı yayğındır. Ancaq XIII əsrdə yaşamış Şərq alimi Mahmud Amuli bərbəti yunan filosofu Pifaqorun (e. ə.

Fətrət (lat. interregnum) — monarxiyalarda taxtın boşaldılması dövrü. == İrsi monarxiyalar == İrsi bir monarxiyada varisliyin açıq qaydaları (varisin seçilməsində qeyri-müəyyənlik, onun razılığını gözləmək, xaricdən gəlişi və s.) Və ya hakim bir sülalənin yatırılması vəziyyətində (sülalə böhranına baxın) qeyri-müəyyən bir vəziyyət yarana bilər. İrsi bir monarxiyada bir fətrət ümumiyyətlə kəskin siyasi böhran və qeyri-sabitlik dövrü deməkdir. Rusiya Rus tarixində ilk nisbətən uzun fətrət 1598-ci ildə Rurik ailəsinin kral xəttinin sıxışdırılmasından sonra baş verdi. Boris Godunovun taxta seçilməsi ilə başa çatdı. 1610-1613-cü illərdə çətinliklər dövrünün ən çətin mərhələsində Rusiyada ümumiyyətlə tanınmış bir monarx mövcud deyildi (baxmayaraq ki, Yeddi Boyar dövrü 1610-cu il avqustun 27-də Rusiya taxtının Polşa şahzadəsi Vladislava təhvil verilməsinə dair müqavilə imzaladı). Rusiya İmperiyasında, fətrət, 1825-ci ilin sonlarında, İskəndər I. De yurenin ölümündən sonra, İskəndərin birbaşa varisi I Nikolay . retroaktiv olaraq elan edildi. == Seçilmiş monarxiyalar == Seçkili bir monarxiya şəraitində (daha doğrusu, müasir bir Malayziyada olduğu kimi, yeni bir monarxın ömür boyu rotasiya yolu ilə seçildiyi, lakin əvvəlkilərin ölümündən sonra), interregnum normal və proqnozlaşdırılan vəziyyətdir, bunun üçün monarxın seçilməsinə qədər dövlət başçısının səlahiyyətlərinin müvəqqəti icrası üçün normativ mexanizmlər təmin olunur.

Pertit — albit və ya turş plagioklaz ilə qanunauyğun bitişmə əmələ gətirən kaliumlu çöl şpatı. Bitişmə formasına görə qaytanabənzər, pərdəcik, damarcıq, ləkəli pertit növlərinə ayrılır. Bunlardan birinci iki növ parçalanma, sonuncular isə əvəzolunma hesab olunur. Bitişmə cücərtilərin ölçüsünə görə pertit mikropertit və kriptopertitlərə ayrılır. Plagioklaz üzrə kalium çöl şpatının yeni əmələgəlmələri antipertitlər adlandırılır. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.

Selkit - Qədim Misir mifologiyasına görə əqrəb ilahə, tanrı Horun arvadı.

== Sərvət anlayışı == Gündəlik həyatda sərvət ifadəsi daha çox bir şəxsə və ya ailəyə məxsus olan böyük miqdarda pul dəyəri kimi xarakterizə edilir. İqtisadiyyatda isə bu çox fərqlidir. İqtisadiyyatda sərvət anlayışı ilə 1 manatlıq dəyər də sərvət olaraq xarakterizə edilər.

Tərtər (əvvəlki adı: Mirbəşir) — Azərbaycan Respublikasının Tərtər rayonunun inzibati mərkəzi. 1949-cu ildə rayon tabeli şəhər statusu almışdır.. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə Mirbəşir rayonunun Mirbəşir şəhəri Tərtər şəhəri adlandırılmışdır. == Tarixi == Tərtər rayonu Azərbaycanın ən qədim yaşayış məskənlərindən hesab edilir. Orta əsrlərdə Tərtər Qərblə Şərq arasında karvan yolunun üstündə yerləşdiyinə görə bura ətraf məntəqlərdən sifariş və məktub göndərmək üçün çoxlu çaparlar gələrmiş. Məhz buna görə Tərtər keçmişdə Çaparxana adlanıb. Bəziləri isə rayonun keçmiş adının Çəpərxana olduğunu iddia edirlər. Bunu isə Tərtərin sıx meşələri, ağacdan çəkilmiş çəpərləri ilə bağlayırlar. IX–XIII əsrlərdə cənubi rus çöllərində və Şimali Qafqazda yaşamış qıpçaq tayfalarından olan tərtərlilər 1280–1323-cü illərdə Bulqarıstanda hökmdarlıq sülaləsinə başçılıq etmişlər. Tərtərlilərin bir qisminin erkən orta əsrlərdə Azərbaycana gəlmələri ehtimal olunur[mənbə göstərin].

VERBEE (əsl adı: Yevgeni Verbitski; 20 noyabr 1995 ) — rusiyalı repçi. Onun iki mahnısı, “Hooked” və “One” “VKontakte” sosial şəbəkəsi və “Boom” musiqi proqramına görə 2019-cu ilin ən populyar otuzluğuna daxil edilib . == Bioqrafiya == VERBEE Rusiyanın cənubunda, Yeysk şəhərində anadan olub. 12 yaşında Cey təxəllüsü ilə ilk trekini yazdı. Werb. Valideynlər rep sənayesində sabit gəlirin olmadığını əsas gətirərək musiqi etməyi qadağan etdilər. Valideynlərinin təsiri ilə VERBEE Sankt-Peterburqa köçdü və SPbGUAP -a daxil oldu . Universiteti radio mühəndisliyi sahəsində iki ali təhsillə bitirdikdən sonra Yevgeni NPO Pribor zavodunda işləməyə getdi. Bir neçə ildən sonra gələcək sənətçi istədiyini etmədiyini anlayaraq yenidən musiqiyə qayıtmaq qərarına gəldi. 2018-ci ilin avqustunda VERBEE SOYUZ MUSIC etiketi ilə müqavilə imzalayır və onun "On the Sea" treki bütün platformalarda yayımlanır.

Verden — fransız dilində Verdun, latın dilində Verodunum güclü volfram deməkdir. Şəhər Qrand-Este Maas çayının sol sahilində yerləşir. Sahəsi 31 kv.km, əhalisi 23 min nəfərdir. Digər şəhərlərlə avtomobil və dəmir yolları ilə əlaqə saxlanılır. I dünya müharibəsində şəhərin tarixi məhv edilir. == Tarixi == Romalıların bura gəlişinə kimi burda hollandlar məskunlaşmışıar. 843-cü ildə Verden müqaviləsinə əsasən frank imperatoru Böyük Karl onu Fransa, Almaniya və İtaliya arasında bölür. Orta əsrlərdə Verden katolik kilsəsinə aid olur. 1552-ci ildə İtaliya və Fransa arasında müharibədə Verden Fransaya verilir. 1870-73-cü illərdə prusiyanın tərkibinə daxil olur.

Verxel (isp. Vergel) — İspaniyada yerləşən bələdiyyə. Bələdiyyə Marina-Alta ərazisinin 8,16 km² hissəsini əhatə edir. 2010-cu ildə hesablamalara görə əhali 4858 nəfərə çatmışdır.

Vestel - 1975-ci ilde Asil Nadir tərəfindən Türkiyə'də yaradılmış Türk texnologiya şirkətidir.

Vərdək vilayəti, Vərdəg və ya Məydən-Vərdək (puşt. وردګ, dəri وردک) — Əfqanıstan İslam Respublikasının 34 vilayətindən biri. == Coğrafiyası == Vilayətin sahəsi 8.938 km², 2009-cu ilin əvvəlinə olan rəsmi məlumata əsasən əhalisi 540.1 min nəfər, inzibati mərkəzi Meydanşəhr şəhəridir. == Əhalisi == Əhalisinin 70%-ni puştunlar, 20%-ni həzaralar və 10%-ni digər xalqların nümayəndələri (kuçilər, taciklər, qızılbaşlar və s.) təşkil edir. Vilayətdə puştunların böyük Vardak tayfası məskunlaşıb. Bu tayfa Mayar, Mirxel (və ya Mirel) və Nuri qəbilələrindən ibarətdir. Bu tayfaya mənsub insanlar Hisai-Əvvəli Behsud və Mərkəzi Behsud rayonlarında əhalinin əksəriyyətini təşkil etməklə yanaşı digər rayonlarda da yaşayırlar. Həmçinin vilayətdə puştunlarına Qılzay (Xəlci) İttifaqına daxil olan Hotak və Xaroti tayfaları da yaşayırlar. Qızılbaşlar Əfqanıstana Səfəvilər və Əfşarlar imperiyası zamanı Azərbaycandan köçürülmüşlər. Yüksək savadlılığı ilə seçilir və dövlət idarəsi orqanlarında çalışırlar.

Vərəzət — Azərbaycan Respublikasının Şəki rayonunun Baş Zəyzid kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Əhalisi == Kəndin əhalisi 1790 nəfər təşkil edir ki, onun da 920 nəfəri kişi, 870 nəfəri isə qadındır. == Din == Kənddə Varəzət kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Şərbət – içki == Hazırlanması == Şərbətlərin hazırlanmasında şəkər, ətirli-ədviyyəli bitkilər, meyvə-giləmeyvə, qaynadılıb soyudulmuş və ya buzdan istifadə edilir.Bəzi şərbətlərə boymadərən, bədmüşk və qızılgüldən çəkilmiş gülab əlavə edilir. Azərbaycanın müxtəlif rayonlarında qəndab, xoşab, səhləb, iskəncəbi, ovşala (oşara), xoşab, kimi sərinləşdirici içkilərdən də istifadə edilir. Əgər şərbət süfrəyə ağzı enli su qrafinlərdə və bardaqlarda verilirsə, onda şərbətə buz tikələri salmaq olar, butulka və ağzı dar qrafinlərdə verildikdə isə şərbəti əvvəlcədən soyuducuda saxlayıb soyudurlar. Şərbətlərin dadını yaxşılaşdırmaq üçün onlara limon turşusu və ya limon şirəsi əlavə edilir. Şərbətlərin tərkibində 60 %dən az olmayaraq şəkər olur. Meyvə-giləmeyvə şərbətləri təbii və süni olur. Şərbətləri hazırlamaq üçün meyvə-giləmeyvə ekstraktlarından da istifadə edilir. Şərbətlərdən albalı şərbəti, qızılgül şərbəti, ərik şərbəti, innab şərbəti, yubiley şərbəti, gül-nar şərbəti, limon şərbəti, meyvə şərbəti, nar şərbəti, nanəli şərbət, heyva şərbəti, reyhan şərbəti, sumaq şərbəti, turşəng şərbəti, çuğundur şərbəti, şəkər şərbəti və s.-ni göstərmək olar.

Şəriət (ərəb. الشريعة‎) — İslamda qəbul edilən ibadət, davranış və cəzalarla əlaqəli bütün dini qanun anlayışlarına və qaydalarına verilən ad. Fiqh, digər tərəfdən, şəriətdə bu qanun və qaydaların nəzəri və praktiki tətbiqi araşdırmaları ilə əlaqəli və şəriətin nə mənada olduğunu müəyyənləşdirən fəaliyyətlərə verilən addır. Dini terminologiyada şəriət ayələr və hədislər kimi dinin mənbəyi kimi qəbul edilən Allah və Məhəmməd peyğəmbərin kəlamlarına, fiqh isə dini rəhbərlərin sözləri və hərəkətlərinə və onların şərhlərinə istinad edir. Qurana əsaslanan şəriət qanunları əsas mənbə kimi əsrlər boyu islam cəmiyyətlərini və bir çox məsələlərdə kişi və qadınlar arasında münasibətlər, müharibə, nikah, boşanma, irs mübadiləsi, şəhadətnamə kimi müəyyən edilmiş qaydalarla sosial həyatı tənzimləmişdir. Qadın geyimləri ilə bağlı dəqiq çərçivənin olmaması, Qadın geyimləri haqqında əmrin rejimi ilə Qurani-Kərimdə ifadə edilmiş cümlələrdə, ideyaların yaranmasına gətirib çıxarmışdır, hansılar ki, İslamda əsrlər boyu müzakirə edilmişdir, hansılar ki, bir sonunda qadın geyimlərini yalnız qadının cinsiyyət orqanlarını əhatə etmək üçün kifayətdir, digər tərəfdən və şəxslər də daxil olmaqla, bütün bədəni örtməyə qadını məcbur edirdilər. İslam fiqhinin məzhəbləri Quranı dinin əsas mənbəyi hesab edirlər. Vacib (fərz, vəcib və sünnət) əməllərdən əl çəkmək və pis (məkruh və haram) olaraq təyin olunan işləri etmək cəzaya səbəb olur. (hadd və ya tazir cəzaları) Klassik şəriət tətbiqlərindən bəzilərinə ciddi insan haqları pozuntuları daxildir. 'Müharibələrdə əsir götürülmüş' qadınların vəziyyəti insan hüquqları baxımından kritik bir mövzudur.

Vostok-1 (rus. Восток 1 – "Şərq 1") — Vostok proqramının ilk kosmik uçuşu və tarixdə ilk dəfə insanla orbital kosmik uçuş. Vostok-3KA kosmik kapsulu 12 aprel 1961-ci ildə Sovet kosmonavtı Yuri Qaqarin ilə birlikdə Baykonur kosmodromundan buraxılmış və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan olmuşdur. Kosmik uçuşun orbitinin ən aşağı nöqtəs iatmosferin yuxarı hissəsindən 169 kilometr (91 nmi) məsafədə idi. Uçuş startdan enişə qədər 108 dəqiqə çəkdi. Qaqarin 7 kilometr (23,000 ft) hündürlükdə kapsulundan ayrılaraq paraşütlə yerə endi. == Arxa fon == Soyuq Müharibənin iki super gücü olan Sovet İttifaqı və ABŞ arasında Kosmos Yarışı Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki Sputnik 1-i orbitə buraxmazdan əvvəl başlamışdı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-nin Merkuri Layihəsi ilə rəqabətdə "Vostok" proqramını gizli şəkildə həyata keçirirdi.

Vostok-2 (rus. Восток-2, Orient-2 və ya Şərq-2) — daha uzun sürən çəkisizliyin insana təsirini öyrənmək üçün 6 avqust 1961-ci ildə kosmonavt German Titovu tam gün orbitə çıxaran Sovet kosmik missiyası idi. Titov Yer ətrafında 17 dəfədən çox dövr etdi, Yuri Qaqarinin Vostok-1-dəki tək orbitini, eləcə də amerikalı astronavtlar Alan Şepard və Qus Qrissomun Merkuri-Redstone 3 və 4-cü missiyalarında suborbital kosmos uçuşlarını keçdi. Titovun orbitlərinin sayı və uçuş müddəti 1963-cü ilin mayında Qordon Kuperin Merkuri-Atlas 9 kosmosa uçuşuna qədər heç bir Amerika astronavtı tərəfindən üstələnə bilmədi. Vostok-1-in uçuşundan sonra Sergey Korolev Krımda qısamüddətli tətil etdi və burada növbəti missiya üçün uçuş planını hazırlamağa başladı. Uçuş həkimləri üç orbitdən çox olmamaq üçün mübahisə etdikləri üçün missiyanın müddəti ilə bağlı xeyli mübahisələr var idi. Doqquz ay əvvəl Korabl-Sputnik 2 uçuşu altı orbit missiyasında iki it daşımışdı, bu müddət ərzində heyvanlar qıcolma keçirmişdilər və beləliklə, bütün sonrakı Vostok missiyaları maksimum üç orbitlə məhdudlaşdırılmışdı. İtlər və insanlar fizioloji cəhətdən çox fərqli olsalar da, həkimlər daha uzun uçuşda yarana biləcək risklərdən narahat idilər. Kosmik gəmilərin bərpasının sırf praktiki tərəfi də var idi. Əgər "Vostok-2" üç orbitdə uçsaydı, Rusiyanın cənubundakı geniş açıq çöllərdə eniş baş tutacaqdı, eniş sahəsi hər orbitdə sabit şəkildə qərbə doğru irəliləyirdi.

Vostok-3 (rus. Şərq-3 və ya Orient-3) — SSRİ Kosmik Proqramının missiyası idi. Gəmi Andrian Nikolayev tərəfindən idarə olunurdu. 12 avqust 1962-ci ildə Vostok-3 kosmosda Vostok-4 lə qarşılaşdı və həmin an tarixdə ilk dəfə iki gəminin eyni zamanda Yer kürəsinin ətrafında fırlanması baş verdi.

Vostok-4 (rus. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == Pilot: Pavel Popoviç (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) Ehtiyat pilot: Vladimir M.Komarov Ehtiyat pilot: Boris Volynov == Missiya parametrləri == Kütləsi: 4,728 kq Perige: 159 km Apogee: 211 km Meyl: 65,0° Orbital dövr: 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi.

Vostok-5 (rus. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — Sovet kosmik proqramının Vostok-6 ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki Vostok-3 və Vostok-4 cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və Valeri Bıkovski tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == Baş pilot: Valeri Bıkovski (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) Ehtiyat pilot: Boris Volınov Ehtiyat pilot: Aleksey Leonov == Mission parameters == Kütləsi: 4,720 kq Apogey: 235 km Perige: 181 km Meyl: 64,9° Dövr: 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. Blok E mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı.

Vostok-6 (rus. Восток-6, Şərq-6 və ya Orient-6) — tarixində ilk dəfə Valentina Tereşkova adlı qadın kosmonavtı kosmosa uçuran sovet kosmik proqramının layihəsi idi. == Ekipaj == Baş pilot: Valentina Tereşkova (ekipaj üzvlərindən yalnız Valentina Tereşkova kosmosa uçmuşdur) Ehtiyat pilot: İrina Solovyova Ehtiyat pilot: Valentina Ponomaryova == Missiya parametrləri == Kütləsi: 4,713 kq Apogey: 231 km Perige: 180 km Meyl: 64,9° Dövr: 87,8 dəqiqə == Missiya == Kosmik gəmi 1963-cü il iyunun 16-da orbitə buraxıldı. Vostok-5 texniki nasazlıqlara görə geciksə də, Vostok-6-nın buraxılışı heç bir çətinlik çəkmədən davam etdi. Missiya zamanı toplanan məlumatlar qadın orqanizminin kosmosa uçuşa reaksiyasını daha yaxşı başa düşməyə imkan verdi. Vostok missiyalarında olan digər kosmonavtlar kimi, Tereşkova da uçuş jurnalını aparır, fotoşəkillər çəkir və kosmik gəmini əl ilə istiqamətləndirirdi. Onun kosmosdan üfüqdə çəkilmiş fotoşəkilləri daha sonra atmosferdəki aerozol təbəqələrini müəyyən etmək üçün istifadə edilmişdir. Vostok-5 ilə birgə uçuş missiyası əvvəlcə hər birində qadın kosmonavt olan iki "Vostok"la birgə missiya kimi nəzərdə tutulmuşdu, lakin bu, Vostok proqramında proqramın Vosxod proqramında yenidən qurulmasının xəbərçisi kimi ixtisarların yaşanması ilə dəyişdi. Vostok-6, Vostok 3KA kosmik gəmisinin son uçuşu idi. Vostok-6 eniş sahəsinin koordinatları Barnauldan 200 km qərbdə, Altayda, Baevodan 7 km cənubda və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 650 km şimal-şərqdədir.

Vostok — yelkənli Şlyup, Birinci Antarktika ekpedisiyasında 1819-1821-ci illərdə Faddey Bellinshauzenin rəhbərliyi ilə Antarktidanın kəşfində iştirak etmiş gəmi. == Gəminin tarixi == Gəmi ilk dəfə Sankt-Peterburqda 1818-ci ildə istifadəyə verilmişdir. 19 iyul 1819-cu ildə "Vostok" gəmisi II ranq gəmi kapitanı Faddey Bellinshauzenın və Mirnı gəmisinda isə Mixail Lazarevin rəhbərliyi ilə Kronştatdan dövrü düyna antarktik ekspedisiyasına yollanırlar. Onlar artıq 28 yanvar 1820-ci ildə Antarktida sahillərinə çatırlar. Sidneydə təmirdən sonra Sakit okeanın tropik hissəsində bir qədər üzdükdən sonra 12 noyabr tarixində kurs yenidən Antarktidaya götürülür. 22 yanvar 1821-ci ildə gəmilər 69° 53' c.e və 92° 19' q.u çatır. 5 avqusta çətin səyahətdən sonra gəmilər Kronşatata qayıdır. 751 gün ərzində 49723 mil (92300 km) məsafə qət edir. Bu ekspedisiyanın əhəmiyyəti atlıncı materikin kəşfi olmuşdur. Üstəlik 29 ada kəşf olunuş və çətin okeanoloji işlər görülmüşdür.