Berqamo əyaləti
Berqamo əyaləti — İtaliyanın Lombardiya regionunda əyalət.
Əhalisi 1 098 740 nəfər, (2010), sahəsi — 2723 km². Paytaxtı Berqamo şəhəridir. Əyalətdə 244 kommuna var.
== Toponimi ==
Berqamo əyalətinin adı, əyalətin baş paytaxtı olan Berqamo şəhərinin adı ilə bağlıdır. Berqamo şəhərri isə adını Kelt mifologiyasında tanrı olan "Bergimus"-dan alıb.
Boltsano əyaləti
Cənubi Tirol — İtaliyanın Trentino-Cənubi Tirol bölgəsində yerləşən əyalət. İtalyanlar əraziyə Alto Adige ("Yuxarı Adige") də deyirlər. Əyalətin mərkəzi Bozen şəhəridir. Əhalisinin 64%-i Avstriya Bavariyalıları ve ya Tirolyandır, ana dil olaraq alman dilində, 25%-i isə ana dili olaraq italyan dilində danışır. Yerdə qalan əhali isə müxtəlif dillərdə danışır. Regionda əhəmiyyətli dərəcədə muxtar səlahiyyətlər var. Cənubi Tirol, geniş qanunvericilik, icra və maliyyə səlahiyyətləri ilə 2011-ci ildən həm İtaliya, həm də Avropa Birliyinin ən zəngin bölgələrindən biridir.
== Coğrafiyası ==
Əyalətin sahəsi 7.399 km²-dir və 116 bələdiyyədən ibarətdir..
Bəlucistan əyaləti
Bəlucistan əyaləti — Pakistanın ən qərbdəki və ən böyük əyaləti. Qərbdən İran, şimal-qərbdən Əfqanıstan, şimal-şərqdən və şərqdən Pəncab və Sind əyalətləri ilə həmsərhəddir. Cənubda Oman körfəzinə sahili vardır. Əyalət bugünkü sərhədləriylə 1 iyul 1970-ci ildə meydana gəlmişdir.
Diyarbəkir əyaləti
Diyar-i Bəkr əyaləti tam adı Diyar-i Bəkr bəylərbəyliyi — 1515-ci ildə qurulan Osmanlı dövlətinin ən böyük əyaləti. Əyalətin mərkəzi Diyarbəkir idi. Birbaşa Osmanlı imperiyasına bağlı olaraq idarə edilirdi.
== Tarixi ==
Ağqoyunlu Türk imperiyasının mərkəzi Diyarbəkirə Səfəvilər sülaləsi hakim olmuşdur. 23 avqust 1514-cü ildə Çaldıran döyüşündə Osmanlı dövləti, Səfəvi xanədanını məğlub etmişdir. Diyarbəkirin bəylərbəyisi olan Xanməhəmməd bəy Ustaclı, Osmanlı dövləti qüvvətləri ilə savaşarkən ölmüşdür. Buna görə əhali üsyan edərək Osmanlı dövlətinə bağlanmaq istəmişdir. Bu istəklərini Osmanlı dövlətinə bildirmək üçün əhali Mövlana İdris-i Bitlisidən yardım istemişdir. Dönəmin Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Səlim durumu ona bildirən Mövlanə İdris-i Bitlisini bu işlə vəzifəlendirmişdir. Buna görə Səfəvilər dövlətinin şahı Şah İsmayıl gərəkli önləmləri aldırmışdır.
Dərbənd əyaləti
Dərbənd əyaləti — Osmanlı İmperiyası tərkibində Cənubi Qafqazda inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Dərbənd şəhəri idi.
== Dərbənd əyaləti (1578-1607) ==
Dərbənd əyaləti isə 8 sancaqlığa bölünmüşdü: Dəmirqapı (Sancaq paşa), Şabran (Şaburan), Axtı, Quba, Müskür, Kürə, Çirak, Rustov sancaqlıqları.
Gilan əyaləti
Gilan — İranın şimal-qərbində ostan.
== Tarix ==
1920-ci ildə İranın mərkəzi hökumətindən və Rusiyanın müdaxiləsindən narazı qalan gilak sərkərdəsi Mirzə Kiçik xan Gilanın və Gilək xalqının müstəqilliyi üçün çalışaraq Yaxın Şərqdə ilk sosialist respublikası olan Gilan Respublikasını qurdu.
== Ərazi ==
Ostan Xəzər dənizinin qərbində yerləşir. Gilan ostanının ərazisi 14.106 km² (İSM-nə görə 14.042 km²)-dir.
== Əhali ==
Əhalisi 2006-cı il siyahıya almasına əsasən 669,221 ailədə 2.381.063 nəfərdir.
=== Milli tərkib ===
Ostan əhalisinin çoxluğu giləklərdən ibarətdir. Geridə qalan əhalini Azərbaycan türkləri (qeyri-rəsmi qaynaqlara görə əhalinin 1/3-ni) , talışlar, tatlar, kürdlər, türkmənlər, yunanlar, ermənilər, farslar, yəhudilər, Hind-Avropa dil ailəsinə aid olan bir neçə köçəri kiçik etnik qrup (Sasani , Ağacani və sairə) və qaraçılar təşkil etməkdədir. Giləklər, Azərbaycan türkləri, talışlar, tatlar və kürdlər etnik ərazi areallarına malikdirlər, yəni kompakt halda həm kəndlərdə həm də şəhərlərdə məskunlaşmışdırlar. Farslar, yunanlar, türkmənlər, ermənilər və yəhudilər dağılmış şəkildə yalnız şəhərlərdə yaşamaqdadırlar.
Giləklər: Gilan ostanında ən böyük etnik qrup giləklərdir.
Gürcüstan əyaləti
Çıldır əyaləti — veya Çıldır Beylerbeyliği (Osmanlıca: ایالت چلدر , "Eyalet-i Çıldır") Osmanlı İmperiyası tərkibində Cənubi Qafqazda inzibati ərazi vahidi. Adı Çıldır gölüündəndir.
1574 ci ildə Çıldır əyalətinin bölgüsü.
1. Ahısqa sancağı
2. Axalkələk sancağı
3. Çıldır sancağı
4. Posho sancağı
5. Bedre sancağı
6. Penek sancağı
7.
Homs əyaləti
Hüms mühafəzəsi — Suriyanın 14 mühafəzəsindən biri.
== Coğrafiyası ==
Mühafəzənin ərazisi 42.223 km², inzibati mərkəzi Hüms şəhəridir.
== Əhalisi ==
2008-ci ilin yanvarın 1-nə olan rəsmi məlumata əsasən mühafəzənin əhalisi 1.977 milyon nəfərdir .
Hubey əyaləti
Hubey (çin. 湖北) — mərkəzi Çinin şərqindəki əyalət. Vilayətin hakimiyyət orqanı Uhanda yerləşir.
Həbəşistan əyaləti
Həbəşistan əyaləti — Osmanlı imperiyasının Afrika qitəsindəki əyalətlərindən biri.
Kanada əyaləti
Kanada əyaləti, Şimali Amerikada 1841-1867-ci illər arasında mövcud olmuş ingilis müstəmləkəsidir. Təşəkkülü Durham Qrafı Con Lambton tərəfindən 1837-ci il üsyanından sonra hazırlanan Britaniya Şimali Amerikası Problemləri Hesabatındakı tövsiyələrini əks etdirir.
Təsis qanunu 23 iyul 1840-cı ildə Böyük Britaniya parlamenti tərəfindən qəbul edildi və Taxt tərəfindən 1841-ci il 10 fevralda elan edildi. Yuxarı və Aşağı Kanada Koloniyaları, ləğv edilmiş parlamentləri ilə birləşdirildi və parlamentləri bir dam altında yenidən quruldu. 1837 üsyanından sonra Kanadanın birləşməsində iki mühüm amil rol oynadı. Birincisi, Yuxarı Kanada sabit vergi gəlirinin olmaması səbəbindən iflas ərəfəsindəydi və Aşağı Kanadanın mənbələrinə Kanada daxili nəqliyyat marşrutlarının inkişafını maliyyələşdirmək üçün daha çox ehtiyac duyulurdu. İkincisi, birləşmə fransızlara qarşı vacib bir qələbə cəhdi idi, çünki Parlamentlərdə yerlərin sayı bərabər idi, baxmayaraq ki, hər ştatda seçkilər keçirilərkən Aşağı Kanadada əhali daha çox idi. Durham Hesabatı Kanada Birliyi və ya Məsuliyyətli hökumət (Müstəqil Yerli Məclis) adlandırılsa da, bu, yalnız ilk icraat idi. Yeni hökuməti təyin olunmuş bir general qubernator idarə edirdi və o yalnız İngiltərə qarşısında məsuliyyət daşıyırdı.
Kanada əyaləti 1 iyul 1867-ci ildə Ontario və Kvebek olaraq yenidən bölündükdə, yola Kanada Federasiyası olaraq davam etdirilməsi haqqında qəti qərar qəbul edildi.
