adj 1. dövlətli; a ~ person dövlətli adam / şəxs; the ~ countries of the world dünyanın dövlətli ölkələri; 2. baha, qiymətli, zəngin; ~ gifts qiymətli hədiyyələr / bəxşişlər; ~ dresses baha / qiymətli / zəngin paltarlar; ~ language zəngin dil; ~ stones qiymətli daşlar; 3. münbit; ~ soil münbit torpaq; 4. (in, with) bol, zəngin; ~ in minerals / in woods minerallarla / meşələrlə bol / zəngin; 5. qidalı; yağlı; ~ dish qidalı xörək; ~ milk yağlı süd
Rich.
Lui Klod Rişar və ya Lui Klod Mari Rişar (fr. Louis Claude Richard və ya fr. Louis Claude Marie Richard, 19 sentyabr 1754 — 6 iyun 1821) — fransız botaniki.
== Elmi əsərləri ==
Flora Borealis Americana, 1803.
Analyse du Fruit, 1808.
Demonstrations botaniques, Париж, 1808.
De Orchideis Europaeis Annotationes, Париж, 1817.
Observations on the Structure of Fruits and Seeds; en colab. con Lindley, John. 1819.
Brassica richeri
Sarpet xardalı (lat. Brassica juncea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Brassica argyi H.Lév.
Brassica arvensis var. juncea (L.) Kuntze
Brassica besseriana Andrz. ex Trautv.
Brassica cernua (Thunb.) Matsum.
Brassica cernua (Thunb.) F.B. Forbes & Hemsl.
Brassica cernua var. chirimenna Makino
Brassica chenopodiifolia Sennen & Pau [Invalid]
Brassica integrifolia (H.West) Rupr.
Glaucium richardsonii
Sarı buynuzlalə (lat. Glaucium flavum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinin buynuzlalə cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
İkiillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 50sm-ə qədər olur. Gövdəsi düz, dəyirmi olub, budaqlanandır. İnkişafının birinci ilində çətiri böyük liraşəkilli-lələkvari yarılmış, yarpaqları sıxtükcüklü olmaqla, uzunluğu 35 sm-ə qədərdir. Gövdəyəbənzər yarpaqları çoxsaylı, şişkin, göyümtül, oturaq, yuxarı hissəsi qısa, oval, demək olar ki, kənarları bütövdür. Çiçəkləri tək, iri, diametri 1,5-3sm, ləçəkləri 4, böyük tərsyumurtaşəkilli və ya dairəvi, uzunluğu 3,5 sm, parlaq-sarı və ya tünd-sarıdır. Toxumları böyrəkşəkilli, qəhvəyi və ya qaradır. Bitkinin bütün hissələri şirəli soka malik olub, şirəsi çıxarıla bilir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr ayında isə meyvələri yetişir.
Lionel Richie
Layonel Brokmen Riçi (ing. Lionel Brockman Richie; 20 iyun 1949, Alabama, ABŞ) — amerikan müğənni, şair, prodüser və aktyor. O, 1968-ci ildən "Commodores" adlı musiqi qrupunda faəliyyət göstərirdi. Riçinin solo karyerasında "Lionel Richie" albomuyla debüt edərək böyük uğur qazanmışdır.
== Erkən həyatı ==
Riçi, Alabama ştatının Taskigi şəhərində, Alberta R. (Foster) və Layonel Brokmen Riçinin ailəsində doğulmuşdur. Taskigi Universitetində təshil alarkən o həmçinin tennislə maraqlanmış bir çox nailiyyət əldə etmişdir.
== Karyera ==
60-cı illərin ortasında o, Commodores qrupunda solist olmaqla yanaşı, saksafonda da ifa edirdi.70-ci illərə kimi o müxtəlif mahnılar bəstələmişdir. 1980-ci ildə onun bəstəsi olan Kenni Rocersin oxuduğu Lady mahnısı həmin ildə hit paradlarda birinci yerə kimi yüksəlmişdir.
== Diskoqrafiya ==
Lionel Richie (1982)
Can't Slow Down (1983)
Dancing on the Ceiling (1986)
Louder Than Words (1996)
Time (1998)
Renaissance (2000)
Just for You (2004)
Coming Home (2006)
Just Go (2009)
Tuskegee (2012)
== Filmoqrafiya ==
Scott Joplin (1977)
Thank God It's Friday (1978)
Running with the Night (1990)
Truth or Dare (1991)
The Preacher's Wife (1996)
Pariah (1998)
The Simpsons (epizodik) (2007)
Who Do You Think You Are?
Liza richardsonii
Cənubi Afrika kefalı (lat. Liza richardsonii) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin kefalkimilər dəstəsinin kefallar fəsiləsinin liza (balıq) cinsinə aid heyvan növü.
Louis Claude Richard
Lui Klod Rişar və ya Lui Klod Mari Rişar (fr. Louis Claude Richard və ya fr. Louis Claude Marie Richard, 19 sentyabr 1754 — 6 iyun 1821) — fransız botaniki.
== Elmi əsərləri ==
Flora Borealis Americana, 1803.
Analyse du Fruit, 1808.
Demonstrations botaniques, Париж, 1808.
De Orchideis Europaeis Annotationes, Париж, 1817.
Observations on the Structure of Fruits and Seeds; en colab. con Lindley, John. 1819.
Phragmipedium richteri
Phragmipedium richteri (lat. Phragmipedium richteri) — səhləbkimilər fəsiləsinin fraqmipedium cinsinə aid bitki növü.
Richard Kiel
Riçard Kil (ing. Richard Kiel; d. 13 sentyabr 1939, ABŞ - ö. 10 sentyabr 2014, ABŞ) — ABŞ aktyoru.
Richard Simmons
Milton Teagle Simmons (ing. Richard Simmons; 12 iyul 1948) — ABŞ aktyoru, "Oskar" mükafatı laureatı.
Richea
Craspedia (lat. Craspedia) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Sinonimləri ==
=== Heterotipik sinonimləri ===
Richea Labill.
Richterago radiata
Actinoseris radiata (lat. Actinoseris radiata) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin actinoseris cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Ingenhusia radiata Vell.
Richteria
Richteria (lat. Richteria) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Yarımnövləri ==
Richteria brachanthemoides (Kamelin & Lazkov) Sennikov
Richteria djilgense (Franch.) K.Bremer & Humphries
Richteria haidarii Qaiser & J.Alam
Richteria leontopodium C.Winkl.
Richteria neglecta (Tzvelev) Sennikov
Richteria pyrethroides Kar. & Kir.
Richteria semenovii (Herder) Sonboli & Oberpr.
Richteria sovetkinae (Kovalevsk.) Sennikov
Richteria sussamyrensis (Lazkov) Sennikov
Richteria tianschanica (Krasch.) Sonboli & Oberpr.
Riçard Dokinz (Richard Dawkins)
Klinton Riçard Doukinz (ing. Clinton Richard Dawkins; 26 mart 1941[…], Nayrobi, Britaniya Keniyası[d][…]) — britaniyalı etoloq, təkamül bioloqu və yazıçı. Nyu-Kollecin əməkdar üzvü.
== Fəaliyyəti ==
1995-2008-ci illər ərzində Oksford Universitetində professor kimi çalışmışdır.
Doukinz 1976-ci ildə işıq üzü görmüş "Eqoist gen" əsəri ilə məşhurlaşmışdır. Əsərdə o, təkamül prosesini genetik baxımdan izah etmiş , ilk dəfə "mem" terminini istifadə etmiş və yeni elmi istiqamət olan "memetika" təklif edilmişdir. 1982-ci ildə yazılmış "Genişlənmiş fenotip" əsəri ilə təkamül nəzəriyyəsinin aydınlaşdırılmasına mühüm töhfə vermişdir.
Doukinz ateistdir və Britaniya humanitar Assosasiyasının vitse-prezidenti və "Brayts" (ing. Brights) hərəkatının üzvüdür. Kresionizmin və rasional yaradılışın tənqidçisi kimi tanınır.
Salsola richteri
Rixter şorangəsi (lat. Salsola richteri) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin şorangə cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Orta Asiyada, səhra zonasında bitir.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 2-3 (5), diametri 2 m-dək zərif çətirli və dərin kök sistemi olan kol və ya ağacdır. Nazik birillik zoğların qabığı ağ, parlaq, bəzən qısa tükcüklü, qoca budaqlarda və gövdədə açıq-bozdur. Gövdəsinin diametri 10-15 sm-dir. Yarpaqları növbəli, sulu, təxminən sapşəkilli, uzunluğu 40-80 və qalınlığı 1-2 mm, seyrək və qısa tükcüklü, bir az ağımtıl və ya çılpaq, bünövrəsində qalınlaşmış, yuxarıya uzanmışdır. Çiçəkləri tək, çiçəkaltlığı yarpaqlarının qoltuqlarında oturur və xüsusi zoğlarda sünbülvari çiçək qrupu əmələ gətirir. Bu cür zoğların oxu nazik, nahamar olub, vegetasiyanın sonunda 50-100 sm-dək uzanır. Erkəkcikləri 5-dir, tozluqları alt tərəfdə yayılan, üstü kiçik, sarımtıl,uzunsov-yumurtavari örtüklü, çıxıntılı; yumurtalığı yuxarı, uzunsov sütuncuqlu və iki qanadlı dişicik ağızlıdır.
Senecio richardsonii
Senecio richardsonii (lat. Senecio richardsonii) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Tanacetum richterioides
Tanacetum richterioides (lat. Tanacetum richterioides) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin dağtərxunu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Chrysanthemum richterioides C.Winkl.
=== Heterotipik sinonimləri ===
Pyrethrum karelinii Krasch.
Typhlodromus richteri
Typhlodromus richteri (lat. Typhlodromus richteri) — phytoseiidae fəsiləsinin typhlodromus cinsinə aid heyvan növü.
== İstinadlar ==
Typhlodromus richteri Catalogue of Life saytında
Mites GSDs: PhytoseiidBase.
Chrysanthemum richterioides
Tanacetum richterioides (lat. Tanacetum richterioides) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin dağtərxunu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Chrysanthemum richterioides C.Winkl.
=== Heterotipik sinonimləri ===
Pyrethrum karelinii Krasch.
Populus alba f. richardii
Ağcaqovaq (lat. Populus alba) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin qovaq cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Qafqazda geniş yayılıb, ilk dəfə Qızılyardan təsvir edilib.
== Botaniki təsviri ==
Əlverişli bitmə şəraitində boyu 35 m-ə, gövdəsinin diametri 3 m-ə çatan böyük ağacdır. Ağyarpaq qovaq ağ qovaqla titrəkyarpaq qovaqın hibrididir. Ağyarpaq qovaq enli çətirli, qollu-budaqlı ağac olmaqla Kürqırağı meşələrdə edifikator mövqe tutur. Budaqlarının qabığı ağ və ya bozumtul ağ rəngli, hamardır. Yaşlı gövdəsinin qabığı qeyri-bərabər çatlıdır. Təzə zoğları ağ keçə tükcüklüdür və sonralar tükcükləri tökülür. Qısalmış zoğlarının yarpaqları enli yumurtavari, dəyirmi və üçbucağa oxşar yumurtavaridir.
Richteria pyrethroides var. subvillosa
Tanacetum transiliense (lat. Tanacetum transiliense) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin dağtərxunu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Pyrethrum transiliense (Herder) Regel & Schmalh.
=== Heterotipik sinonimləri ===
Pyrethrum transiliense var. subvillosum Regel & Schmalh.
Richteria pyrethroides var. subvillosa (Regel & Schmalh.) O.Fedtsch. & B.Fedtsch.
Richteria semenovii
Richteria semenovii (lat. Richteria semenovii) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin richteria cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Chrysanthemum semenovii (Herder) B.Fedtsch.
Pyrethrum semenovii (Herder) C.Winkl. ex O.Fedtsch. & B.Fedtsch.