Kövrək palıd: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
| (3 istifadəçi tərəfindən edilmiş 3 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Taksoqutu |
{{Taksoqutu |
||
| adı = Kövrək |
| adı = Kövrək palıd |
||
| şəkil = Kövrək |
| şəkil = Kövrək palıd.jpg|500px|thumb|right|Kövrək palıd |
||
| şəkil məlumat = Kövrək |
| şəkil məlumat = Kövrək palıd |
||
| şəkilaltı yazı = Kövrək |
| şəkilaltı yazı = Kövrək palıd |
||
| aləmi = Bitkilər |
| aləmi = Bitkilər |
||
| fəsilə = [[Fıstıqkimilər]] |
| fəsilə = [[Fıstıqkimilər]] |
||
| Sətir 18: | Sətir 18: | ||
}} |
}} |
||
== Təbii yayılması: == |
== Təbii yayılması: == |
||
Qafqazda və Şərqi Zaqafqaziyada yayılmışdır. İlk dəfə Oğuz rayonunda qeydə alınıb. |
|||
== Botaniki təsviri: == |
== Botaniki təsviri: == |
||
Hündürlüyü 20 m, |
Hündürlüyü 20 m, diametri 20 sm olan ağacdır. Zoğları sıx, boz tüklü, ikinci ilə yaxın yavaş-yavaş tüksüzləşən, bozumtul-qonur və ya çılpaq, bəzən parıldayan, qırmızımtıl-qonur, tünd qəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların uzunluğu 4-9 sm, eni 3-6 sm olub, uzunsov - oval və ya ovalşəkillidir. Üst tərəfdən yaşıl, çılpaq, altdan açıq yaşıl, sıx, qısa, nazik tükcüklərlə örtülmüşdür. Qaidə hissədən az ürəkvari və ya pazvaridir. |
||
Yarpaq qurtaracağı bir qədər sivriləşmiş və ya kütdür. Kənarlarında 6-8 cüt uzun, nadir hallarda qısa, azca burulmuş, 1-2 dişli dilimləri vardır. Dilimlərarası oyuqlar 1-2 sm-ə qədərdir. Yarpaq saplağı 0,5-1 sm, meyvə saplağı isə 1-5 sm uzunluqdadır. Çanaqcığı kasa formalı olub, dairəvari, üçbucaqlı, yastı, çılpaq və ya sarımtıl tükcüklü, sıxılmış pulcuqlu, üstündə iri olmayan və tökülməyən ucları vardır. Bu əlamət yalnız kövrək palıda aiddir. Palıd hər il meyvə verir, sentyabr - oktyabda yetişir. Həyat müddəti 400-500 ildir, ancaq 1000 və hətta 1500 il yaşayan nümunələri də məlumdur. |
|||
== |
== Ekologiyası: == |
||
Rütubətli, humuslu |
Rütubətli, humuslu torpaqlarda bitir. Azərbaycanın iqlim şəraitinə davamlıdır. |
||
== |
== Azərbaycanda yayılması: == |
||
Böyük |
Böyük Qafqazda, Quba, Yalama, Oğuz, İsmayıllı meşələrində təsadüf edilir. Nadir bitkidir, qorunması və artırılması, qayğısına qalınmalıdır. |
||
== |
== İstifadəsi: == |
||
Tək əkinlərdə, |
Tək əkinlərdə, yol kənarlarında, meşəsalmada istifadəsi məqsədyönlüdür. |
||
== Mənbə == |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
http://dendrologiya.az/?page_id=112 |
|||
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. T.S.Məmmədov |
|||
== Məlumat mənbələri == |
== Məlumat mənbələri == |
||
[http://dendrologiya.az/?page_id=3207 Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191117193617/http://dendrologiya.az/?page_id=3207 |date=2019-11-17 }} [[Tofiq Məmmədov (botanik)|T.S.Məmmədov]] |
|||
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh. |
|||
== İstinad == |
== İstinad == |
||
* |
* Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954; |
||
* Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961; |
* Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961; |
||
* Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008; |
* Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008; |
||
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh |
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh |
||
{{Taksonbar}} |
|||
[[Kateqoriya:Palıd]] |
[[Kateqoriya:Palıd]] |
||
Səhifəsinin 12:25, 26 iyun 2021 tarixinə olan son versiyası
| Kövrək palıd | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Təbii yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qafqazda və Şərqi Zaqafqaziyada yayılmışdır. İlk dəfə Oğuz rayonunda qeydə alınıb.
Botaniki təsviri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 20 m, diametri 20 sm olan ağacdır. Zoğları sıx, boz tüklü, ikinci ilə yaxın yavaş-yavaş tüksüzləşən, bozumtul-qonur və ya çılpaq, bəzən parıldayan, qırmızımtıl-qonur, tünd qəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların uzunluğu 4-9 sm, eni 3-6 sm olub, uzunsov - oval və ya ovalşəkillidir. Üst tərəfdən yaşıl, çılpaq, altdan açıq yaşıl, sıx, qısa, nazik tükcüklərlə örtülmüşdür. Qaidə hissədən az ürəkvari və ya pazvaridir. Yarpaq qurtaracağı bir qədər sivriləşmiş və ya kütdür. Kənarlarında 6-8 cüt uzun, nadir hallarda qısa, azca burulmuş, 1-2 dişli dilimləri vardır. Dilimlərarası oyuqlar 1-2 sm-ə qədərdir. Yarpaq saplağı 0,5-1 sm, meyvə saplağı isə 1-5 sm uzunluqdadır. Çanaqcığı kasa formalı olub, dairəvari, üçbucaqlı, yastı, çılpaq və ya sarımtıl tükcüklü, sıxılmış pulcuqlu, üstündə iri olmayan və tökülməyən ucları vardır. Bu əlamət yalnız kövrək palıda aiddir. Palıd hər il meyvə verir, sentyabr - oktyabda yetişir. Həyat müddəti 400-500 ildir, ancaq 1000 və hətta 1500 il yaşayan nümunələri də məlumdur.
Ekologiyası:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rütubətli, humuslu torpaqlarda bitir. Azərbaycanın iqlim şəraitinə davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqazda, Quba, Yalama, Oğuz, İsmayıllı meşələrində təsadüf edilir. Nadir bitkidir, qorunması və artırılması, qayğısına qalınmalıdır.
İstifadəsi:[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tək əkinlərdə, yol kənarlarında, meşəsalmada istifadəsi məqsədyönlüdür.
Məlumat mənbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov
İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh