Krım çölü: Redaktələr arasındakı fərq
Səhifə "'''Krım çölü''' ({{lang-uk|Степовий Крим}}, {{lang-crh|Qırım çölü, Къырым чёлю}}) — Krım yarımadasının şimal hissəs..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| (2 fərqli istifadəçi tərəfindən edilmiş 1 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[File:Vitino, Crimean steppe, Crimea.jpg|thumb|250px|Krım çölü]] |
|||
'''Krım çölü''' ({{lang-uk|Степовий Крим}}, {{lang-crh|Qırım çölü, Къырым чёлю}}) — [[Krım]] yarımadasının şimal hissəsində, Şərqi Avropada yerləşən fiziki və coğrafi ölkə. Ərzaisinin Krımın təxminən üçdə ikisini tutur. Şimalda [[Qara dəniz]] ovalığı, Karkinitsk və [[Sivaş körfəzi]], cənubda [[Krım dağları]], qərbdə [[Qara dəniz]] və şərqdə Sivaş körfəzi və [[Kerç yarımadası]] ilə həmsərhəddir. |
'''Krım çölü''' ({{lang-uk|Степовий Крим}}, {{lang-crh|Qırım çölü, Къырым чёлю}}) — [[Krım]] yarımadasının şimal hissəsində, Şərqi Avropada yerləşən fiziki və coğrafi ölkə. Ərzaisinin Krımın təxminən üçdə ikisini tutur. Şimalda [[Qara dəniz]] ovalığı, Karkinitsk və [[Sivaş körfəzi]], cənubda [[Krım dağları]], qərbdə [[Qara dəniz]] və şərqdə Sivaş körfəzi və [[Kerç yarımadası]] ilə həmsərhəddir. |
||
== Geoloji quruluş == |
== Geoloji quruluş == |
||
| Sətir 4: | Sətir 5: | ||
== İqlimi == |
== İqlimi == |
||
Krım çölünün iqlimi uzun və isti yayı və qısa mülayim qışı ilə orta kontinentaldır. Bu cür iqlim şəraiti, Krım çölünün ərazisini işğal edən hava kütlələri üçün praktik olaraq heç bir maneə olmaması ilə əlaqələndirilir. Nəticədə [[Atlantik okeanı]]ndan və Arktikadan gələn hava kütlələri həm şimaldan və həm də cənubdan tropik hava axını daxil olur. Krım çölündəki nəm tarazlığı mənfi və nəmin böyük bir qeyri-sabitliyi ilə müşayiət olunur. Bu quraqlıq və quru küləklər kimi meyvə bağlarına və üzüm bağlarına ciddi ziyan vura bilən, bu ölkədə yayılmış taxıl və bostan bitkilərinin məhfinə səbəb olan qısa Krım çaylarının dayazlaşmasına və qurumasına səbəb olan iqlim hadisələrini şərtləndirir. Buna baxmayaraq Krım çölü bərk buğdanın və digər taxıl bitkilərinin ən vacib istehsalçısıdır. 2015-ci ildə Krımın ümumrusiya buğda məhsulundakı payı ümumrusiya göstəricisinin 5 faizinə çatmışdır. Burada istehsal olunan 1,2 milyon tondan təqribən 0,3-ü daxili istehlaka ayrılır, qalan hissəsi ixrac olunur<ref> |
Krım çölünün iqlimi uzun və isti yayı və qısa mülayim qışı ilə orta kontinentaldır. Bu cür iqlim şəraiti, Krım çölünün ərazisini işğal edən hava kütlələri üçün praktik olaraq heç bir maneə olmaması ilə əlaqələndirilir. Nəticədə [[Atlantik okeanı]]ndan və Arktikadan gələn hava kütlələri həm şimaldan və həm də cənubdan tropik hava axını daxil olur. Krım çölündəki nəm tarazlığı mənfi və nəmin böyük bir qeyri-sabitliyi ilə müşayiət olunur. Bu quraqlıq və quru küləklər kimi meyvə bağlarına və üzüm bağlarına ciddi ziyan vura bilən, bu ölkədə yayılmış taxıl və bostan bitkilərinin məhfinə səbəb olan qısa Krım çaylarının dayazlaşmasına və qurumasına səbəb olan iqlim hadisələrini şərtləndirir. Buna baxmayaraq Krım çölü bərk buğdanın və digər taxıl bitkilərinin ən vacib istehsalçısıdır. 2015-ci ildə Krımın ümumrusiya buğda məhsulundakı payı ümumrusiya göstəricisinin 5 faizinə çatmışdır. Burada istehsal olunan 1,2 milyon tondan təqribən 0,3-ü daxili istehlaka ayrılır, qalan hissəsi ixrac olunur<ref>{{Cite web |title=Вести.Ru: Wall Street Journal: Россия бьет по американскому АПК |url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=2717514 |access-date=2021-03-23 |archive-date=2016-02-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160208081807/http://www.vesti.ru/doc.html?id=2717514 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Урожай пшеницы в Крыму 2015 - Крым - Новости Крыма Sevas.Com |url=http://news.sevas.com/crimea/urozhaj_pshenicy_v_krymu_2015 |access-date=2021-03-23 |archive-date=2016-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160213194140/http://news.sevas.com/crimea/urozhaj_pshenicy_v_krymu_2015 |url-status=live }}</ref>. |
||
== Bitki örtüyü == |
== Bitki örtüyü == |
||
Kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün tünd şabalıdı, bəzən qaratorpaq çəmənli otlu və yovşan-dənli çöllər uzanır. Krım çölündə lalə, [[süsən]], çillər, [[gagea]] və digər efemerli və efemersiz bitkilər yayılmışdır. |
Kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün tünd şabalıdı, bəzən qaratorpaq çəmənli otlu və yovşan-dənli çöllər uzanır. Krım çölündə lalə, [[süsən]], çillər, [[gagea]] və digər efemerli və efemersiz bitkilər yayılmışdır. |
||
Səhifəsinin 14:22, 16 may 2023 tarixinə olan son versiyası
Krım çölü (ukr. Степовий Крим, krımtat. Qırım çölü, Къырым чёлю) — Krım yarımadasının şimal hissəsində, Şərqi Avropada yerləşən fiziki və coğrafi ölkə. Ərzaisinin Krımın təxminən üçdə ikisini tutur. Şimalda Qara dəniz ovalığı, Karkinitsk və Sivaş körfəzi, cənubda Krım dağları, qərbdə Qara dəniz və şərqdə Sivaş körfəzi və Kerç yarımadası ilə həmsərhəddir.
Geoloji quruluş
[redaktə | mənbəni redaktə et]Krım çölü İskit platforması ilə əlaqəli hamar bir düzənlikdir və səthindən dəniz neojen və kontinental dördüncü çökünlülərindən ibarətdir. Şimali Krım ovalığı və Mərkəzi Krım düzənliyindən, Tarxankut yüksəkliklərindən ibarətdir. Hündürlüyü 50 m-ə qədər olan sahil qayalıqlarından ibarətdir.
İqlimi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Krım çölünün iqlimi uzun və isti yayı və qısa mülayim qışı ilə orta kontinentaldır. Bu cür iqlim şəraiti, Krım çölünün ərazisini işğal edən hava kütlələri üçün praktik olaraq heç bir maneə olmaması ilə əlaqələndirilir. Nəticədə Atlantik okeanından və Arktikadan gələn hava kütlələri həm şimaldan və həm də cənubdan tropik hava axını daxil olur. Krım çölündəki nəm tarazlığı mənfi və nəmin böyük bir qeyri-sabitliyi ilə müşayiət olunur. Bu quraqlıq və quru küləklər kimi meyvə bağlarına və üzüm bağlarına ciddi ziyan vura bilən, bu ölkədə yayılmış taxıl və bostan bitkilərinin məhfinə səbəb olan qısa Krım çaylarının dayazlaşmasına və qurumasına səbəb olan iqlim hadisələrini şərtləndirir. Buna baxmayaraq Krım çölü bərk buğdanın və digər taxıl bitkilərinin ən vacib istehsalçısıdır. 2015-ci ildə Krımın ümumrusiya buğda məhsulundakı payı ümumrusiya göstəricisinin 5 faizinə çatmışdır. Burada istehsal olunan 1,2 milyon tondan təqribən 0,3-ü daxili istehlaka ayrılır, qalan hissəsi ixrac olunur[1][2].
Bitki örtüyü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün tünd şabalıdı, bəzən qaratorpaq çəmənli otlu və yovşan-dənli çöllər uzanır. Krım çölündə lalə, süsən, çillər, gagea və digər efemerli və efemersiz bitkilər yayılmışdır.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Вести.Ru: Wall Street Journal: Россия бьет по американскому АПК". 2016-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-23.
- ↑ "Урожай пшеницы в Крыму 2015 - Крым - Новости Крыма Sevas.Com". 2016-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-23.