Adi daşsarmaşığı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 37: Sətir 37:
Adi daşsarmaşığı düzən və dağətəyi zonlardakı enliyarpaq meşələrdə, daha çox [[palıd]] və nadir hallarda [[fıstıq]] meşələrində bitir. Cənubi Avropa və Cənub-şərqi Asiyada yayılmışdır.
Adi daşsarmaşığı düzən və dağətəyi zonlardakı enliyarpaq meşələrdə, daha çox [[palıd]] və nadir hallarda [[fıstıq]] meşələrində bitir. Cənubi Avropa və Cənub-şərqi Asiyada yayılmışdır.


Ümumi yayılması: Rusiya (Dagıstan) və şimali İranda tebii arealı vardır.
'''Ümumi yayılması:''' Rusiya (Dagıstan) və şimali İranda tebii arealı vardır.


Azərbaycanda yayılması: Zaqatala, Şəki, Qax, Quba-Xaçmaz, Qusar, Lənkaran, Astara rayonları ərazilərində yayılmışdır.
'''Azərbaycanda yayılması:''' Zaqatala, Şəki, Qax, Quba-Xaçmaz, Qusar, Lənkaran, Astara rayonları ərazilərində yayılmışdır.


Statusu: Azərbaycanda nadir, relikt bitkisidir. CR Alabc; Blb (i,iv).
'''Statusu:''' Azərbaycanda nadir, relikt bitkisidir. CR Alabc; Blb (i,iv).


Bitdiyi yer: Əsasən kölgəli meşələrdə yayılmışdır.
'''Bitdiyi yer:''' Əsasən kölgəli meşələrdə yayılmışdır.


Təbii ehtiyatı: Təbii ehtiyatı Azərbaycanda çox geniş deyildir.
'''Təbii ehtiyatı:''' Təbii ehtiyatı Azərbaycanda çox geniş deyildir.


Bioloji xüsusiyyətləri: Təbiətdə 10 m-ə qədər hündürlükdə həmişəyaşıl, sarmaşan və ya dırmaşan xüsisiyyətə malik, gövdəsi odunlaşmış bitkidir. Bitkinin meyvə vermeyən zoğları nazik, meyvə verənlər isə yoğun olur. Yarpaqları 15-20 sm uzunluqdadır. Yarpaqları bəsit və bəzən dilimlərə bölunmüşdür.
'''Bioloji xüsusiyyətləri:''' Təbiətdə 10 m-ə qədər hündürlükdə həmişəyaşıl, sarmaşan və ya dırmaşan xüsisiyyətə malik, gövdəsi odunlaşmış bitkidir. Bitkinin meyvə vermeyən zoğları nazik, meyvə verənlər isə yoğun olur. Yarpaqları 15-20 sm uzunluqdadır. Yarpaqları bəsit və bəzən dilimlərə bölunmüşdür.
Çiçəkləri çətirşəkilli çiçək qrupunda toplaşmış, sarımtıl-yaşıl rəngdədir. Əsasən ekoloji şəraiti müxtəlif olan meşələrdə açıq talalarda bu bitki növünə daha cox rast gəlmək mümkündür. Pastuxov daşsarmaşığı ətrafdakı ağacların gövdələrinə dolanaraq ağacın yuxarsına doğru inkişaf edir.
Çiçəkləri çətirşəkilli çiçək qrupunda toplaşmış, sarımtıl-yaşıl rəngdədir. Əsasən ekoloji şəraiti müxtəlif olan meşələrdə açıq talalarda bu bitki növünə daha cox rast gəlmək mümkündür. Pastuxov daşsarmaşığı ətrafdakı ağacların gövdələrinə dolanaraq ağacın yuxarsına doğru inkişaf edir.
Sarmaşıq bitən ərazilərdə bu bitki sürünmə xüsusiyyətinə malik digər növlər kimi yamaclarda torpaq üzərində sürünərək inkişaf etmirlər.
Sarmaşıq bitən ərazilərdə bu bitki sürünmə xüsusiyyətinə malik digər növlər kimi yamaclarda torpaq üzərində sürünərək inkişaf etmirlər.
Kölgə sevən bitkidir. Payız aylarında çiçək açlr.
Kölgə sevən bitkidir. Payız aylarında çiçək açlr.


Çoxalması: Generativ və əsasən vegetativ yolla coxalır.
'''Çoxalması:''' Generativ və əsasən vegetativ yolla coxalır.


Təbii ehtiyatını dəyişılməsi səbəbləri: Başlıca olaraq insan fealiyyətidir.
'''Təbii ehtiyatını dəyişılməsi səbəbləri:''' Başlıca olaraq insan fealiyyətidir.


Becərilməsi: Mədəni halda tek-tek və bağlarda rast gəlinir.
'''Becərilməsi:''' Mədəni halda tek-tek və bağlarda rast gəlinir.


Qəbul edilmiş qorunma tedbirləri: Bəzi Milli Park və Dövlət qoruqlarında qorunur və Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı" na daxil edilmişdir.
Qəbul edilmiş qorunma tedbirləri: Bəzi Milli Park və Dövlət qoruqlarında qorunur və Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı" na daxil edilmişdir.


Zəruri qorunma tədbirləri: Yeni yaşıllıqların yaradılması zəruridir.
'''Zəruri qorunma tədbirləri:''' Yeni yaşıllıqların yaradılması zəruridir.



12:58, 14 fevral 2014 tarixindəki versiya

Adi daşsarmaşığı
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı


Adi daşsarmaşığı (lat. Hedera helix)[2] - araliyakimilər fəsiləsinin daşsarmaşığı cinsinə aid bitki növü.[3]

Adi daşsarmaşığı düzən və dağətəyi zonlardakı enliyarpaq meşələrdə, daha çox palıd və nadir hallarda fıstıq meşələrində bitir. Cənubi Avropa və Cənub-şərqi Asiyada yayılmışdır.

Ümumi yayılması: Rusiya (Dagıstan) və şimali İranda tebii arealı vardır.

Azərbaycanda yayılması: Zaqatala, Şəki, Qax, Quba-Xaçmaz, Qusar, Lənkaran, Astara rayonları ərazilərində yayılmışdır.

Statusu: Azərbaycanda nadir, relikt bitkisidir. CR Alabc; Blb (i,iv).

Bitdiyi yer: Əsasən kölgəli meşələrdə yayılmışdır.

Təbii ehtiyatı: Təbii ehtiyatı Azərbaycanda çox geniş deyildir.

Bioloji xüsusiyyətləri: Təbiətdə 10 m-ə qədər hündürlükdə həmişəyaşıl, sarmaşan və ya dırmaşan xüsisiyyətə malik, gövdəsi odunlaşmış bitkidir. Bitkinin meyvə vermeyən zoğları nazik, meyvə verənlər isə yoğun olur. Yarpaqları 15-20 sm uzunluqdadır. Yarpaqları bəsit və bəzən dilimlərə bölunmüşdür. Çiçəkləri çətirşəkilli çiçək qrupunda toplaşmış, sarımtıl-yaşıl rəngdədir. Əsasən ekoloji şəraiti müxtəlif olan meşələrdə açıq talalarda bu bitki növünə daha cox rast gəlmək mümkündür. Pastuxov daşsarmaşığı ətrafdakı ağacların gövdələrinə dolanaraq ağacın yuxarsına doğru inkişaf edir. Sarmaşıq bitən ərazilərdə bu bitki sürünmə xüsusiyyətinə malik digər növlər kimi yamaclarda torpaq üzərində sürünərək inkişaf etmirlər. Kölgə sevən bitkidir. Payız aylarında çiçək açlr.

Çoxalması: Generativ və əsasən vegetativ yolla coxalır.

Təbii ehtiyatını dəyişılməsi səbəbləri: Başlıca olaraq insan fealiyyətidir.

Becərilməsi: Mədəni halda tek-tek və bağlarda rast gəlinir.

Qəbul edilmiş qorunma tedbirləri: Bəzi Milli Park və Dövlət qoruqlarında qorunur və Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı" na daxil edilmişdir.

Zəruri qorunma tədbirləri: Yeni yaşıllıqların yaradılması zəruridir.


Mənbə

  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 202.
  2. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  3. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

Şablon:Link GA Şablon:Link FM Şablon:Link FMTofiq Məmmədov (botanik) Botanika və Ekologiya elmləri üzrə beynəlxalq fəlsəfə elmlər doktoru