Həkim səhvi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6
Rescuing 7 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
Sətir 5: Sətir 5:


== Təsir ==
== Təsir ==
Qlobal olaraq, 2013-cü ildə tibbi müalicənin mənfi təsirlərindən 142.000 insanın öldüyü təxmin edilir, 1990-cı ildə bu rəqəm 94.000 idi.<ref>GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (December 17, 2014)[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604/ Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013]Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.</ref>
Qlobal olaraq, 2013-cü ildə tibbi müalicənin mənfi təsirlərindən 142.000 insanın öldüyü təxmin edilir, 1990-cı ildə bu rəqəm 94.000 idi.<ref>GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (December 17, 2014)[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604/ Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210703065209/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604/ |date=2021-07-03 }}Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.</ref>
2000 Tibb İnstitutunun hesabatında tibbi səhvlər nəticəsində 44.000 ilə 98.000 arasında ölüm və ABŞ xəstəxanalarında hər il 1.000.000'dan artıq yaralanma təxmin edildi. İngiltərədə 2000-ci ildə edilən bir araşdırma, hər il təxminən 2 milyard [[Funt sterlinq|funt sterlinqə]] başa gələn 850.000 tibbi səhvin meydana gəldiyini aşkar etdi.<ref>Ker, Katharine; Edwards, Philip James; Felix, Lambert M.; Blackhall, Karen; Roberts, Ian (2010).[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4160007/ Caffeine for the prevention of injuries and errors in shift workers]The Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD008508. doi:10.1002/14651858.CD008508. ISSN 1469-493X. PMC 4160007. PMID 20464765</ref>
2000 Tibb İnstitutunun hesabatında tibbi səhvlər nəticəsində 44.000 ilə 98.000 arasında ölüm və ABŞ xəstəxanalarında hər il 1.000.000'dan artıq yaralanma təxmin edildi. İngiltərədə 2000-ci ildə edilən bir araşdırma, hər il təxminən 2 milyard [[Funt sterlinq|funt sterlinqə]] başa gələn 850.000 tibbi səhvin meydana gəldiyini aşkar etdi.<ref>Ker, Katharine; Edwards, Philip James; Felix, Lambert M.; Blackhall, Karen; Roberts, Ian (2010).[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4160007/ Caffeine for the prevention of injuries and errors in shift workers] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220717075456/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4160007/ |date=2022-07-17 }}The Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD008508. doi:10.1002/14651858.CD008508. ISSN 1469-493X. PMC 4160007. PMID 20464765</ref>
2002-ci il Səhiyyə Tədqiqatları və Keyfiyyət Agentliyi hesabatına görə, dərman səhvlərindən hər il təxminən 7000 insanın öldüyü təxmin edilmişdi. Tibbi səhvlər dünyada 10 xəstədən birinə təsir göstərir. Digər hesablamada isə, hər il 180.000 insanın [[Yatrogen|yatrogen]] zədə nəticəsində öldüyü bildirilir. <ref>[http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=11623 "Medication Errors Injure 1.5 Million People and Cost Billions of Dollars Annually"]The National Academy of Science.</ref>
2002-ci il Səhiyyə Tədqiqatları və Keyfiyyət Agentliyi hesabatına görə, dərman səhvlərindən hər il təxminən 7000 insanın öldüyü təxmin edilmişdi. Tibbi səhvlər dünyada 10 xəstədən birinə təsir göstərir. Digər hesablamada isə, hər il 180.000 insanın [[Yatrogen|yatrogen]] zədə nəticəsində öldüyü bildirilir. <ref>[http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=11623 "Medication Errors Injure 1.5 Million People and Cost Billions of Dollars Annually"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151126062253/http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=11623 |date=2015-11-26 }}The National Academy of Science.</ref>


== Səbəblər ==
== Səbəblər ==
Tibbi səhvlər təcrübəsiz həkimlər və [[Tibb bacısı|tibb bacıları]], yeni prosedurlar və ya təcili yardımla əlaqələndirilir. <ref>Weingart, N. Saul; Wilson, Ross; Gibberd, Robert W.; Harrison, Bernadette (2000)[http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/320/7237/774 "Epidemiology of medical error"] BMJ Publishing Group. Retrieved March 17</ref>Yanlış diaqnoz, [[Doğuş|doğuş]] zədələri, [[Dərman|dərman]] istifadəsi xətaları, [[Anesteziya|anesteziya]] xətaları, əməliyyat xətalarını buna misal gətirmək olar.<ref>[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430763/ Medical Error]</ref> Zəif ünsiyyət (istər öz dilində, istər [[Tibbi turizm|tibbi turistlər]] üçün, istərsə də başqa bir dildə), səhv sənədlər, qeyri-qanuni əlyazma, [[Orfoqrafiya|orfoqrafik]] səhvlər, dərman adlarının bənzərliyi də buna səbəb ola bilər.<ref>Friedman, Richard A.; D, M (2003)[https://www.nytimes.com/2003/03/11/health/cases-do-spelling-and-penmanship-count-in-medicine-you-bet.html "CASES; Do Spelling and Penmanship Count? In Medicine, You Bet"]The New York Times. </ref> Tibbi səhvlərin böyük əksəriyyəti nasaz sistemlər və pis təcrübə və ya səriştəsiz təcrübə ilə müqayisədə zəif hazırlanmış proseslərin nəticəsidir. <ref>[https://www.xural.com/h%C9%99kim-s%C9%99hvi-n%C9%99dir/ Həkim səhvi nədir?]</ref>
Tibbi səhvlər təcrübəsiz həkimlər və [[Tibb bacısı|tibb bacıları]], yeni prosedurlar və ya təcili yardımla əlaqələndirilir. <ref>Weingart, N. Saul; Wilson, Ross; Gibberd, Robert W.; Harrison, Bernadette (2000)[http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/320/7237/774 "Epidemiology of medical error"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061103060212/http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/320/7237/774 |date=2006-11-03 }} BMJ Publishing Group. Retrieved March 17</ref>Yanlış diaqnoz, [[Doğuş|doğuş]] zədələri, [[Dərman|dərman]] istifadəsi xətaları, [[Anesteziya|anesteziya]] xətaları, əməliyyat xətalarını buna misal gətirmək olar.<ref>{{Cite web |title=Medical Error |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430763/ |access-date=2019-08-29 |archive-date=2022-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220812210319/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430763/ |url-status=live }}</ref> Zəif ünsiyyət (istər öz dilində, istər [[Tibbi turizm|tibbi turistlər]] üçün, istərsə də başqa bir dildə), səhv sənədlər, qeyri-qanuni əlyazma, [[Orfoqrafiya|orfoqrafik]] səhvlər, dərman adlarının bənzərliyi də buna səbəb ola bilər.<ref>Friedman, Richard A.; D, M (2003)[https://www.nytimes.com/2003/03/11/health/cases-do-spelling-and-penmanship-count-in-medicine-you-bet.html "CASES; Do Spelling and Penmanship Count? In Medicine, You Bet"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190829071131/https://www.nytimes.com/2003/03/11/health/cases-do-spelling-and-penmanship-count-in-medicine-you-bet.html |date=2019-08-29 }}The New York Times.</ref> Tibbi səhvlərin böyük əksəriyyəti nasaz sistemlər və pis təcrübə və ya səriştəsiz təcrübə ilə müqayisədə zəif hazırlanmış proseslərin nəticəsidir. <ref>{{Cite web |title=Həkim səhvi nədir? |url=https://www.xural.com/h%C9%99kim-s%C9%99hvi-n%C9%99dir/ |access-date=2019-08-29 |archive-date=2021-05-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210507093846/https://www.xural.com/h%C9%99kim-s%C9%99hvi-n%C9%99dir/ |url-status=live }}</ref>


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

23:51, 9 sentyabr 2022 tarixindəki versiya

Həkim səhvi — həkimin və ya hər hansı digər tibb işçisinin peşə fəaliyyəti zamanı bilmədən səhv etməsi. Səhlənkarlıq buna aid deyil.[1]

Hüquqi tərəfi

Qanunda "Həkim səhvi" termini yoxdur, buna görə də vəkillər ümumiyyətlə bundan istifadə etmirlər. Əsasən tibbi ədəbiyyatda yayılmışdır, lakin hətta burada bu terminin ümumi qəbul edilmiş konsepsiyası yoxdur.[2]

Təsir

Qlobal olaraq, 2013-cü ildə tibbi müalicənin mənfi təsirlərindən 142.000 insanın öldüyü təxmin edilir, 1990-cı ildə bu rəqəm 94.000 idi.[3] 2000 Tibb İnstitutunun hesabatında tibbi səhvlər nəticəsində 44.000 ilə 98.000 arasında ölüm və ABŞ xəstəxanalarında hər il 1.000.000'dan artıq yaralanma təxmin edildi. İngiltərədə 2000-ci ildə edilən bir araşdırma, hər il təxminən 2 milyard funt sterlinqə başa gələn 850.000 tibbi səhvin meydana gəldiyini aşkar etdi.[4] 2002-ci il Səhiyyə Tədqiqatları və Keyfiyyət Agentliyi hesabatına görə, dərman səhvlərindən hər il təxminən 7000 insanın öldüyü təxmin edilmişdi. Tibbi səhvlər dünyada 10 xəstədən birinə təsir göstərir. Digər hesablamada isə, hər il 180.000 insanın yatrogen zədə nəticəsində öldüyü bildirilir. [5]

Səbəblər

Tibbi səhvlər təcrübəsiz həkimlər və tibb bacıları, yeni prosedurlar və ya təcili yardımla əlaqələndirilir. [6]Yanlış diaqnoz, doğuş zədələri, dərman istifadəsi xətaları, anesteziya xətaları, əməliyyat xətalarını buna misal gətirmək olar.[7] Zəif ünsiyyət (istər öz dilində, istər tibbi turistlər üçün, istərsə də başqa bir dildə), səhv sənədlər, qeyri-qanuni əlyazma, orfoqrafik səhvlər, dərman adlarının bənzərliyi də buna səbəb ola bilər.[8] Tibbi səhvlərin böyük əksəriyyəti nasaz sistemlər və pis təcrübə və ya səriştəsiz təcrübə ilə müqayisədə zəif hazırlanmış proseslərin nəticəsidir. [9]

İstinadlar

  1. ↑ "Экспертное мнение: что такое врачебная ошибка". 2019-08-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-29.
  2. ↑ "Экспертное мнение: что такое врачебная ошибка". 2019-08-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-29.
  3. ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (December 17, 2014)Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013 Arxivləşdirilib 2021-07-03 at the Wayback MachineLancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
  4. ↑ Ker, Katharine; Edwards, Philip James; Felix, Lambert M.; Blackhall, Karen; Roberts, Ian (2010).Caffeine for the prevention of injuries and errors in shift workers Arxivləşdirilib 2022-07-17 at the Wayback MachineThe Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD008508. doi:10.1002/14651858.CD008508. ISSN 1469-493X. PMC 4160007. PMID 20464765
  5. ↑ "Medication Errors Injure 1.5 Million People and Cost Billions of Dollars Annually" Arxivləşdirilib 2015-11-26 at the Wayback MachineThe National Academy of Science.
  6. ↑ Weingart, N. Saul; Wilson, Ross; Gibberd, Robert W.; Harrison, Bernadette (2000)"Epidemiology of medical error" Arxivləşdirilib 2006-11-03 at the Wayback Machine BMJ Publishing Group. Retrieved March 17
  7. ↑ "Medical Error". 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-29.
  8. ↑ Friedman, Richard A.; D, M (2003)"CASES; Do Spelling and Penmanship Count? In Medicine, You Bet" Arxivləşdirilib 2019-08-29 at the Wayback MachineThe New York Times.
  9. ↑ "Həkim səhvi nədir?". 2021-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-29.

Xarici keçidlər

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Həkim_səhvi&oldid=6623432"