Pir (din): Redaktələr arasındakı fərq
+ Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
e |
||
| Sətir 2: | Sətir 2: | ||
== Etimologiya == |
== Etimologiya == |
||
"Pir" sözü Azərbaycan dilinə farscadan ({{Lang|fa|پیر}}) keçmişdir, "qoca adam" deməkdir.<ref>[https://obastan.com/pir/700559/?l=az PİR]</ref> "Ocaq" sözü [[Qədim türk dili|qədim türk dilindən]] təkamül etmiş, "od" sözü və "+caq" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir.<ref>[https://www.nisanyansozluk.com/kelime/ocak ocak]</ref> |
"Pir" sözü [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] [[Fars dili|farscadan]] ({{Lang|fa|پیر}}) keçmişdir, "qoca adam" deməkdir.<ref>[https://obastan.com/pir/700559/?l=az PİR]</ref> "Ocaq" sözü [[Qədim türk dili|qədim türk dilindən]] təkamül etmiş, "od" sözü və "+caq" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir.<ref>[https://www.nisanyansozluk.com/kelime/ocak ocak]</ref> |
||
== Tarixi == |
== Tarixi == |
||
17:33, 27 dekabr 2022 tarixindəki versiya
Pir və ya ocaq — Azərbaycanda dini etiqad və inamla bağlı ibadət və sitayiş yeri.
Etimologiya
"Pir" sözü Azərbaycan dilinə farscadan (پیر) keçmişdir, "qoca adam" deməkdir.[1] "Ocaq" sözü qədim türk dilindən təkamül etmiş, "od" sözü və "+caq" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir.[2]
Tarixi
Pirlər Azərbaycanda paqanizm dövründən məlumdur. İnsanlar möcüzə gücünə malik olduğu inanılan ağac (dağdağan, qarağac və s.), dağ, böyük daş, müqəddəs din xadimlərinin, təriqət başçılarının qəbir və türbələrini pir hesab etmişdilər. Qəbilə, icma və ailə ilə bağlı olan bu məfhum əslində qədim etiqadların, yəni əcdadlara sitayişin qalığı kimi təzahür etmişdir. Pirlər sonsuzluq, şikəstlik, ruhi və cismani xəstəliklər kimi naçar dərdlərə imdad diləyənlərin və qəlbində niyyət tutanların nəzir-niyaz, ibadət və "müalicə" yeri olmuşdur. Pirlərə nəzir verilirdi. Din xadimlərinin insanları aldadaraq pirləri qazanc mənbəyinə çevirməsi Azərbaycanın qabaqcıl ziyalılarının kəskin tənqidinə səbəb olmuşdur. 1920-ci ildə Bakı əməliyyatı ilə Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra dövlət tərəfindən pirlərə qarşı kampaniya başladılmışdı.[3]
Populyar mədəniyyətdə
Nəriman Nərimanov və Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev "Pir" əsərlərində pirlərin mürtəce mahiyyətə malik olduğunu irəli sürərək tənqid etmişdilər.[3]
İstinadlar
- ↑ PİR
- ↑ ocak
- ↑ 1 2 Пир // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 534.