Ağır planetlərarası kosmik gəmi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
k + Kateqoriyasız
Sətir 1: Sətir 1:
{{Kateqoriyasız}}
[[Şəkil:Tmk-mavr.jpg|thumb|right|250 px|Ağır planetlərarası kosmik gəminin rəssam tərəfindən təsvir edilmiş görünüşü]]
[[Şəkil:Tmk-mavr.jpg|thumb|right|250 px|Ağır planetlərarası kosmik gəminin rəssam tərəfindən təsvir edilmiş görünüşü]]
'''Ağır planetlərarası kosmik gəmi''' ({{comment|abr.|abreviatura|abreviatura}} ''APKG''; {{Dil-ru|Тяжелый Межпланетный Корабль}}, {{comment|translit.|transliterasiya|transliterasiya}} ''Tyajelıy Mejplanetnıy Korabl'', {{comment|abr.|abreviatura|abreviatura}} ''TMK'') — [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nda 1960-cı illərdə hazırlanmış kosmik gəmi layihəsi. Hansı ki, əsas hədəfi çox illik kosmik ekspedisiyaların və kosmonavtların [[Günəş sistemi]] daxil olan yaxın planetlərə enişinin təşkili ([[Mars]] və gələcəkdə [[Venera]]) olmuşdur. Gəminin Marsa buraxılışı [[8 iyun]] [[1971]]-ci ilə, qayıdışı isə [[10 iyul]] [[1974]]-cü ilə<ref>{{Cite web |title=Марсианские хроники Глеба Максимова. «Совершенно секретно» |url=http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/1482 |access-date=2019-03-22 |archive-date=2013-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130615183338/http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/1482 |url-status=live }}</ref> planlaşdırılırdı.
'''Ağır planetlərarası kosmik gəmi''' ({{comment|abr.|abreviatura|abreviatura}} ''APKG''; {{Dil-ru|Тяжелый Межпланетный Корабль}}, {{comment|translit.|transliterasiya|transliterasiya}} ''Tyajelıy Mejplanetnıy Korabl'', {{comment|abr.|abreviatura|abreviatura}} ''TMK'') — [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nda 1960-cı illərdə hazırlanmış kosmik gəmi layihəsi. Hansı ki, əsas hədəfi çox illik kosmik ekspedisiyaların və kosmonavtların [[Günəş sistemi]] daxil olan yaxın planetlərə enişinin təşkili ([[Mars]] və gələcəkdə [[Venera]]) olmuşdur. Gəminin Marsa buraxılışı [[8 iyun]] [[1971]]-ci ilə, qayıdışı isə [[10 iyul]] [[1974]]-cü ilə<ref>{{Cite web |title=Марсианские хроники Глеба Максимова. «Совершенно секретно» |url=http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/1482 |access-date=2019-03-22 |archive-date=2013-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130615183338/http://www.sovsekretno.ru/magazines/article/1482 |url-status=live }}</ref> planlaşdırılırdı.
Sətir 22: Sətir 23:
* [https://web.archive.org/web/20050421220134/http://www.astronautix.com/craft/tmk1.htm TMK page on astronautix]
* [https://web.archive.org/web/20050421220134/http://www.astronautix.com/craft/tmk1.htm TMK page on astronautix]
* [http://www.friends-partners.org/partners/mwade/craft/mavr.htm TMK-MAVR page on astronautix] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181006131422/http://www.friends-partners.org/partners/mwade/craft/mavr.htm |date=2018-10-06 }}
* [http://www.friends-partners.org/partners/mwade/craft/mavr.htm TMK-MAVR page on astronautix] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20181006131422/http://www.friends-partners.org/partners/mwade/craft/mavr.htm |date=2018-10-06 }}

[[Kateqoriya:Sovet kosmik gəmiləri]]
[[Kateqoriya:Sovet kosmik gəmiləri]]

18:06, 17 mart 2023 tarixindəki versiya

Ağır planetlərarası kosmik gəminin rəssam tərəfindən təsvir edilmiş görünüşü

Ağır planetlərarası kosmik gəmi (abr. APKG; rus. Тяжелый Межпланетный Корабль, translit. Tyajelıy Mejplanetnıy Korabl, abr. TMK) — Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqında 1960-cı illərdə hazırlanmış kosmik gəmi layihəsi. Hansı ki, əsas hədəfi çox illik kosmik ekspedisiyaların və kosmonavtların Günəş sistemi daxil olan yaxın planetlərə enişinin təşkili (Mars və gələcəkdə Venera) olmuşdur. Gəminin Marsa buraxılışı 8 iyun 1971-ci ilə, qayıdışı isə 10 iyul 1974-cü ilə[1] planlaşdırılırdı.

OKB-1 bölməsində Mixail Klavdieviç Tixonravovun rəhbərliyində Marsa uçuş üçün gəmilərin müxtəlif variantları nəzərdən keçirildi. Araşdırmalar başda Qleb Maksimov və Konstantin Feoktistov olmaqla iki dizayner qrupu tərəfindən paralel olaraq icra edildi[2].

Maksimovun layihəsi

Qkeb Maksimovun hazırladığı layihə o vaxt mövcud olan vasitələrlə proqramın nisbətən tez həyata keçirilməsinə yönəlmişdi. Bu layihədə həcmcə elədə iri olmayan bir gəminin hazırlanması nəzərdə tutulurdu. Hansı ki, gəminin ekipajı üç kosmonavtdan ibarət olmalı idi. Hazırlanmış layihədə əsas uçuş planı Mars planetinin səthinə enmədən və orbitinə daxil olmadan planet ətrafında dövrə vurmaqla onu araşdırmaq, daha sonra isə Yerdəki təyinat məntəqəsinə geri dönmək olmuşdur.

Feokistovun layihəsi

Konstantin Feoktistovun hazırladığı layihə daha qəliz və çox təyinatlı bir gəminin hazırlanmasını nəzərdə tuturdu. Hətta plana əsasən gəmi Marsın aşağı orbitinə daxil olmalı idi. Plana əsasən gəminin mühərrikləri enerjini nüvə reaktorlarından almalı idi. Müəlliflərin bu layihədə əsas məqsədləri gəminin bir ildən artıq olan uçuş müddətinin təminatı, ekipajın həyat dəstəyi sistemlərinin inkişafına yönəldilmişdir. Bu layihədə oksigenin bərpası, daxili ekosistemin və ərzaq ehtiyyatlarının təşkili, ekipajın qapalı mühitdə yaşayışla bağlı psixoloji vəziyyəti, ekipajın günəş partlamalarından, Kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanmasından qorunması və s. məsələlər üzərində çalışılmışdır.

Layihənin dondurulması

Ağır planetlərarası kosmik gəminin ilk variantının inkişafı Yer üzərində bir eksperimental kompleksin təşkilinin məqsədəuyğunluğunu göstərdi. Bu fikir həyata keçirildi. Layihənin ikinci variantının gerçəkləşdirilməsinə 1969-cu ildə başlanıldı. İlkin olaraq 1970-ci illərdə kosmosda uzun müddət uçmağın mümkün olub-olmadığını anlamaq üçün orbital stansiyasının təşkili qərara alındı. Sonra ölkə rəhbərliyi Ay proqramını tətbiq etməyə qərar verdi. Prioritetlər bu iki layihənin işi üzərində təmərküzləşdi. Daha sonra APKG-nın əsas elementlərindən birində işlərin bağlanması proqramın sürətli ləğvinə gətirib çıxardı.

İstinadlar

  1. ↑ "Марсианские хроники Глеба Максимова. «Совершенно секретно»". 2013-06-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-22.
  2. ↑ "Проект тяжёлого межпланетного корабля (ОКБ-1). astronaut.ru". 2019-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-22.

Mənbə

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ağır_planetlərarası_kosmik_gəmi&oldid=6937337"