Bəybala Adıgözəlov
 | Bu məqalədəki məlumatların yoxlanılabilər olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
| Bəybala | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 29 may 1932 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 avqust 2008 (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili |
|
| Mükafatları | Qırmızı Əmək Bayrağı, Şərəf Nişanı, V.İ.Leninin anadan olmasının 100 illiyi, Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917-1967), SSRİ-nin 50 illiyi (1922-1972)” medalları |
HƏYATI
1932-ci il mayın 29-da Azərbaycan SSR-in Göyçay rayonunda qulluqçu ailəsində doğulub. 1940-1950-ci illərdə Göyçay şəhərindəki 3 saylı orta məktəbin rus bölməsində oxuyub və həmin məktəbi gümüş medalla bitirib. 1950-ci ildə xüsusi seçimlə (qəbul imtahanları vermədən) Moskvaya oxumağa göndərilib və orada Moskva kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilnəsi institunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirb. İnstitun Elmi Şurası onun aspiranturaya qəbul olunmasına təqdimat verib. Ancaq həmin il SSRİ Nazirlər Sovetinin ixtisas üzrə iki illik iş stajının zəruriliyi haqqında Qərarı ilə ilə əlaqədar respublikaya qayıtmalı olub. 1955-ci ilin sentyabr ayından 1957-ci ilin fevralına qədər Azərbaycan SSR kənd təsərrüfatı texnikası nazirliyinin Göyçay Maşın-Texnika Stansiyasında (MTS) əvvəlcə mühəndis-mexanik, daha sonra MTS-in rəisi vəzifəsini tutub. 1957-ci ilin fevralından elmi fəaliyyətə keçərək Azərbaycan Elmi-Tədqiqat bağçılıq, üzümçülük və subtropik bitkiçilik institunda baş elmi işçi, daha sonra şöbə müdiri işləyib. 1958-ci ilin martında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat kənd təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və elektrikləşdirilməsi institunun əyani aspiranturasına daxil olub və elmlər namizədi adı almaq üçün dissertasiya müdafiə edib. İnstitun Elmi Şurası çoxillik bitkilərin mexanikləşdirilməsi məsələləri üzrə araşdırılmış mövzunun aktuallığını və perspektivini nəzərə alaraq doktorluq dissertasiyası kimi davam etdirilməsini tövsiyyə edib. Ancaq partiya işinə keçməsi ilə əlaqədar B.Adıgözəlov elmi fəaliyyətini dayandırıb. 5 elmi əsərin və ixtiranın müəllifidir. 1960-cı ildə B. Adıgözəlov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası sıralarına qəbul olunub. 1961-ci ilin dekabrından 1963-cü ilin sentyabrına qədər B. Adıgözəlov Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində mexanikləşdirmə, elmin və qabaqcıl təcrübənin tətbiqi şöbəsində əvvəlcə təlimatçı, daha sonra bölmə müdiri vəzifələrində çalışıb. 1963-cü ilin sentyabrında Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Şurasının (AHİŞ) katibi, kənd təsərrüfatı həmkarlar ittifaqı təşkilatlarına rəhbərlik üzrə AHİŞ-in Bürosunun sədri, eyni zamanda kənd təsərrüfatı işçiləri və fəhlələri həmkarlar ittifaqı Respublika Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışıb. 1967-ci ildə respublikada Azərbaycan SSR Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi yaradıldı. B. Adıgözəlov Komitənin ilk sədri təyin edildi və 23 il müddətində bu mühüm və məsul sahəyə rəhbərlik etdi. Komitəyə rəhbərlik edərkən onun rəhbərlik və bacarıqlı təşkilatçılıq keyfiyyətləri özünü xüsusilə qabarıq şəkildə göstərdi. İlk dövrlərdə Dövlət Komitəsinin ştat vahidləri az, hüquqları isə məhdud idi və Komitənin sədri bütün bacarığını rəhbərlik etdiyi qurumun təkmilləşməsinə yönəltdi.
FƏALİYYƏTİ
Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi illərdə və onun tam dəstəyi ilə Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsi üç dəfə yeniləndi, onun aparatı və strukturu genişləndi. Komitə nazirlik və idarələrin təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi işindəki fəaliyyətinə dövlət nəzarəti orqanına çevrildi. Komitənin tərkibində rayonlararası komitələr və aqrokimya laboratoriyaları yaradıldı. Respublikanın sifarişi ilə ABŞ-dan 7 şirkət və firma dəvət edildi. Komitə üçün dünyada ilk dəfə olaraq “Təbii mühitin çirklənməsinə nəzarət edən səyyar laboratoriya” gətirildi. Bütün bunlar təbiəti mühafizə orqanlarına ətraf mühitin qorunması, müəssisələr tərəfindən atmosferin çirkləndirməsi, Xəzər dənizinin, su hövzələrinin, torpaq qatının zəhərli tullantılardan xilas edilməsi işinin əhəmiyyətli dərəcədə fəallaşmasına imkan verdi. Həmin illərdə Azərbaycanda mövcud olan Qızılağac, Zaqatala və Turyancay qoruqlarından əlavə, daha 9 qoruq : Ağgöl, Şirvan, Basutçay, Pirqulu, Girkan, Altlağac, İlisu, İsmayıllı, Qaragöl dövlət qoruqları yaradıldı. Göygöl qoruğu yenidən bərpa edildi. B. Adıgözəlovun rəhbərliyi altında “Azərbaycan SSR-in Qırmızı Kitab”ı nəşr edilmişdi. Həmin kitabda Azərbaycanda olan nadir heyvan və bitkilərdən söhbət açılır və onların yoxa çıxma təhlükəsi qarşısında qalmalarından bəhs edilirdi. B. Adıgözəlov SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin, eləcə də SSRİ Elmlər Akademiyasının ətraf mühitin problemləri üzrə Sahələrarası Elmi-Texniki Şurasının üzvü idi. O, dəfələrlə SSRİ və Azərbaycan nümayəndə heyətlərinin üzvü və başçısı qismində xarici ölkələrdə səfərlərdə olmuşdu. SSRİ nümayəndə heyətinin tərkibində təbiətin və təbii ehtiyatların mühafizəsi Beynəlxalq Şurasının Baş Assambleyasında (MCOП) iştirak etmişdi. B. Adıgözəlov Azərbaycan KP 27-32-ci qurultaylarının, Bakı şəhər partiya konfranslarının, həmçinin Azərbaycan həmkarlar ittifaqları qurultaylarının iştirakçısı olmuş, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin bir neçə çağırış deputatı seçilmiş, Azərbaycan KP MK-nın üzvü olmuşdur. Fəaliyyəti müddətində B. Adıgözəlov “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni, iki dəfə “Şərəf Nişanı” ordeni, “V.İ.Leninin anadan olmasının 100 illiyi”, “Sovet hakimiyyətinin 50 illiyi (1917-1967)” ”SSRİ-nin 50 illiyi (1922-1972)” medalları , Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı, ÜİHİMŞ-in Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir. 1990-cı ildə Dövlət Təbiəti Mühafizə Komitəsinin sədrliyindən getdikdən sonra B. Adıgözəlov “Bakı” kiçik müəssisələr Assosiasiyasının vitse-prezidenti, “Azərkoopreyd” xarici-iqtisadi əlaqələr firmasının baş direktorunun müavini, Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Nazirliyində idarə rəisinin müavini vəzifələrində çalışıb. B. Adıgözəlov 2008-vi il avqustun 15-də Bakıda vəfat etmişdir.