Şinqu çayı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Şinqu çayı
port. Rio Xingu
Ölkə  Braziliya
Mənsəbi Amazon çayı
Uzunluğu 1980 km
Su sərfi 9.680 m³/s
Su hövzəsi Atlantik okeanı
Hövzəsinin sahəsi 513000 km²
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şinqu[1] (port. Xingú) — Cənubi Amerika ərazisindən axan, Amazon çayının sağ qolunu təşkil edən çay. Çayın uzunluğu 1980 km, hövzəsinin sahəsi 513 min. km² təşkil edir. Çay bütünlüklə Braziliya ərazisindən axır. Çay Kulueni adı ilə Matu-Qrasu dağlıq ərazilərindən götürərək, Amazon düzənliyinə keçir. Çayın əsas qolu İriri çayıdır. Sonradan çay Altamira şəhəri ərazisindən axır. Çay Portu-di-Mos şəhəri ərazisində Amazona tökükür. Burada o uzunluğu 160 km, eni isə 8–12 km olan estuari yaradır. Çayın orta su sərfiyyatı 16 min. m³/s-dir.

Şinqu əsasən yağışlarla qidalanır. Bu səbəbindən oktyabr-aprel-may ayları gursulu olur. Amazona töküldüyü yerdən 190 km məsafədə naviqasiyaya yararlıdır. Çayın orta axarında iri Kaşueyra-Qrandi şəlaləsi vardır. Enerjisindən istifadə etmək məqsədi ilə SES tikintisi planlaşdırılır. Çayın yuxarı axarlarında Şinqu Milli Parkı yerləşir.

2011-ci ilin yayında года dünyada güçünə görə dördüncü yeri tutan «Belo Monte» SES istifadəyə verilmişdir. Suanbarı Altamira inzibati vahidliyində 450 km² ərazini əhatə edir[2][3].

İstinadlar

  1. "Summary and History of the Belo Monte Dam: Rainforest Foundation" (PDF). Summary and History of the Belo Monte Dam: Rainforest Foundation. 6 January 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 March 2011. (#invalid_param_val)
  2. "Braziliya Amazon hövzəsində damba inşasını planlaşdırır". BBC Russian. 27 августа 2010 г. 2013-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-24.
  3. "Belo Monte. Amazonun unikal SES". Rushidro. 05.06.2011. 2021-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-24.

Xarici keçidlər