Ağacovanlar

Ağacovanlar(Cossidae) uzun bığ böcəklər – müxtəlifqanadlılar yarımdəstəsinin gecə kəpənəkləri fəsiləsinə aiddirlər. Primitiv damarlanmış qanadlarının uzunluğu açıq halda 220 millimetrə çatır. Müxtəlif rənglidirlər. Şimal yarım kürəsində yaşayan növlərinin rəngi, əsasən, qonurumtul və ya bozdur. 600-ə qədər növü vardır.

Bütün qitələrdə, Asiya və Afrikanın tropik qurşaqlarında isə daha çox yayılmışdır. Ağacovanların tırtılları çılpaq, ətli, ağ, sarı və ya qırmızı rəngdə olur; ovmaqla oduncaqda uzun şırımlar açır və ağacı yararsız hala salır; ot bitkilərinin kök, soğanaq və gövdəsində az rast gəlir. İnkişaf dövrü, adətən, 2 və ya 3 il davam edir. Meyvə bağlarına və meşə əkinlərinə, əsasən, budağagirən   Ağacovanlar yaxud yeyici ağacqurdu (Zeuzera pyrina) və  qoxulu  (üfunətli) Ağacovanlar (Cossus cossus) zərər verir.

Mübarizə tədbirləri: ağac gövdələrinə gil, əhəng və peyindən ibarət qarışıq sürtmək- Ağacovanların ağacların gövdəsinə yumurta qoymasının qarşısını almaq üçün; tırtılların ovduğu şırımları insektisidlərdə isladılmış pambıq və ya kəpitkə ilə tıxamaq; yoluxmuş budaqları budamaq və yandırmaq; tırtıllarla çox yoluxmuş ağacları kəsmək və yandırmaq. Azərbaycanda söyüd, qovaq, yasəmən və meyvə ağaclarına zərər verən 2 növü (C.coccus və C.terebra) geniş yayılmışdır. Soğan yonqarı növü soğan yumrularına zərər verir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında Cənubi Qafqaz endemiki sayılan C. Fereiduni Gr. növünə isə az rast gəlinir.

Mənbə:

Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 160. ISBN 978-9952-441-02-4.