Düşənbə

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Düşənbə
Душанбе
Gerb
Gerb
38°34′23″ şm. e. 68°47′11″ ş. u.
Ölkə
Başçı Rustam Emomali
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub XVII əsr
İlk məlumat 1676
Sahəsi
  • 124.600.000 m²
Mərkəzin hündürlüyü 706 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.201.800 nəf. (1 yanvar 2022)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +992 37
Poçt indeksi 734000
Nəqliyyat kodu 01, 05
Digər
dushanbe.tj
Xəritəni göstər/gizlə
Düşənbə xəritədə
Düşənbə
Düşənbə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Düşənbə (tac. Душанбе — tərc. bazar ertəsi) — Tacikistan Respublikasının paytaxtı, respublika əhəmiyyətli şəhər. Şəhər ölkənin ən böyük elmi-mədəni, siyasi, iqtisadi, sənaye və inzibati mərkəzidir. Düşənbədə ölkənin ən yüksək hakimiyyət orqanları yerləşir. Respublika Prezidentinin Administrasiyası, Tacikistan Parlamenti və Prezident sarayı bu şəhərdə yerləşir.

Tarixi

" Düşənbə " adlı yaşayış məntəqəsi ilk dəfə olaraq XVII əsrin sonuna aid məxəzlərdə xatırlanır.[2]

Bu yaşayış məntəqəsi 1826-cı ildə " Düşənbə — Kurqan" adlanırdı.[2]

1924-cü ildə Düşənbə (keçmişdə " Düşənbə — Bazar " (tac. Дюшамбе-Бозор) ) kəndi , Səriasya və Şahmənsur kəndləri ilə birləşdirilərək Düşənbə qışlağı yaradıldı.[3]

1925-ci ildə Düşənbə qışlağının yerində Düşənbə şəhəri təşkil edildi.[3]

16 oktyabr 1929-cu ildə adı dəyişdirilərək Stalinabad adlandırılmış, Stalinin ölümündən sonra 1961-ci ildə şəhərin tarixi adı özünə qaytarılaraq Düşənbə adı bərpa edilmişdir.[3]

Ərazisi

1 yanvar 2012-ci ilə olan rəsmi məlumata əsasən şəhər 126.6 km² ərazini əhatə edir.[4]

İnzibati-ərazi bölgüsü

1 yanvar 2012-ci ilə olan məlumatlara əsasən şəhər inzibati cəhətdən 4 rayona bölünür:[4]

  • 1. Sina rayonu (tac. Ноҳияи Сино):
  • Ərazisi: 43.8 km²
  • Əhalisi: 285.4 min nəfər
  • 2. Firdovsi rayonu (tac. Ноҳияи Фирдавсӣ):
  • Ərazisi: 29.1 km²
  • Əhalisi: 183.3 min nəfər
  • 3. Şahmənsur rayonu (tac. Ноҳияи Шоҳмансур):
  • Ərazisi: 27.9 km²
  • Əhalisi: 147.3 min nəfər
  • 4. İsmayıl Samani rayonu (tac. Ноҳияи Исмоили Сомонӣ):
  • Ərazisi: 25.8 km²
  • Əhalisi: 131.6 min nəfər

Əhalisi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən əhalisi 747.6 min nəfər əhalisi var.[4]

Milli tərkibi

2010-cu il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən şəhər əhalisinin 83.4 %-ini taciklər, 9.1 %-ini özbəklər, 5.1 %-ini ruslar, 2.4 %-ini isə digər millətlərin nümayəndələri təşkil edir.[4]

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf.
  2. 1 2 Главная научная редакция Таджикской Национальной Энциклопедии, Душанбе 2004, " Энциклопедия города Душанбе " Исторический очерк, Древний, средневековый и новый периоды, стр. 25 Arxivləşdirilib 2010-10-28 at the Wayback Machine
  3. 1 2 3 Географическая энциклопедия: Душанбе Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
  4. 1 2 3 4 Исполнительный орган местной государственной власти в городе Душанбе: Информация: Общая информация Arxivləşdirilib 2015-03-26 at the Wayback Machine