Düşənbə
Düşənbə (tac. Душанбе — tərc. bazar ertəsi) — Tacikistan Respublikasının paytaxtı, respublika əhəmiyyətli şəhər. Şəhər ölkənin ən böyük elmi-mədəni, siyasi, iqtisadi, sənaye və inzibati mərkəzidir. Düşənbədə ölkənin ən yüksək hakimiyyət orqanları yerləşir. Respublika Prezidentinin Administrasiyası, Tacikistan Parlamenti və Prezident sarayı bu şəhərdə yerləşir.
| Düşənbə | |||
|---|---|---|---|
| Душанбе | |||
 | |||
|
|||
| 38°34′23″ şm. e. 68°47′11″ ş. u.HGYO | |||
| Ölkə | |||
| Başçı | Rustam Emomali | ||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Əsası qoyulub | XVII əsr | ||
| İlk məlumat | 1676 | ||
| Sahəsi |
|
||
| Mərkəzin hündürlüyü | 706 ± 1 m | ||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +992 37 | ||
| Poçt indeksi | 734000 | ||
| Nəqliyyat kodu | 01, 05 | ||
| Digər | |||
| dushanbe.tj | |||
|
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]" Düşənbə " adlı yaşayış məntəqəsi ilk dəfə olaraq XVII əsrin sonuna aid məxəzlərdə xatırlanır.[2]
Bu yaşayış məntəqəsi 1826-cı ildə " Düşənbə — Kurqan" adlanırdı.[2]
1924-cü ildə Düşənbə (keçmişdə " Düşənbə — Bazar " (tac. Дюшамбе-Бозор) ) kəndi , Səriasya və Şahmənsur kəndləri ilə birləşdirilərək Düşənbə qışlağı yaradıldı.[3]
1925-ci ildə Düşənbə qışlağının yerində Düşənbə şəhəri təşkil edildi.[3]
16 oktyabr 1929-cu ildə adı dəyişdirilərək Stalinabad adlandırılmış, Stalinin ölümündən sonra 1961-ci ildə şəhərin tarixi adı özünə qaytarılaraq Düşənbə adı bərpa edilmişdir.[3]
Ərazisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1 yanvar 2012-ci ilə olan rəsmi məlumata əsasən şəhər 126.6 km² ərazini əhatə edir.[4]
İnzibati-ərazi bölgüsü
[redaktə | mənbəni redaktə et]1 yanvar 2012-ci ilə olan məlumatlara əsasən şəhər inzibati cəhətdən 4 rayona bölünür:[4]
- 1. Sina rayonu (tac. Ноҳияи Сино):
- Ərazisi: 43.8 km²
- Əhalisi: 285.4 min nəfər
- 2. Firdovsi rayonu (tac. Ноҳияи Фирдавсӣ):
- Ərazisi: 29.1 km²
- Əhalisi: 183.3 min nəfər
- 3. Şahmənsur rayonu (tac. Ноҳияи Шоҳмансур):
- Ərazisi: 27.9 km²
- Əhalisi: 147.3 min nəfər
- 4. İsmayıl Samani rayonu (tac. Ноҳияи Исмоили Сомонӣ):
- Ərazisi: 25.8 km²
- Əhalisi: 131.6 min nəfər
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən əhalisi 747.6 min nəfər əhalisi var.[4]
Milli tərkibi
[redaktə | mənbəni redaktə et]2010-cu il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən şəhər əhalisinin 83.4 %-ini taciklər, 9.1 %-ini özbəklər, 5.1 %-ini ruslar, 2.4 %-ini isə digər millətlərin nümayəndələri təşkil edir.[4]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf.
- ↑ 1 2 Главная научная редакция Таджикской Национальной Энциклопедии, Душанбе 2004, " Энциклопедия города Душанбе " Исторический очерк, Древний, средневековый и новый периоды, стр. 25 Arxivləşdirilib 2010-10-28 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 3 Географическая энциклопедия: Душанбе Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 3 4 Исполнительный орган местной государственной власти в городе Душанбе: Информация: Общая информация Arxivləşdirilib 2015-03-26 at the Wayback Machine
|
Tacikistan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
.svg){kind=icon} | Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |