Çiçen-İtsa
Çiçen-İtsa (yuk. Chichʼen Itzá), Meksikanın Yukatan yarımadasında yerləşən və Mayya sivilizasiyasının ən mühüm arxeoloji mərkəzlərindən biridir. Şəhərin adı yucatan mayya dilində "İtsa quyusunun ağzında" mənasını verir.[1]
| Çiçen-İtsa | |
|---|---|
 El Castillo (Kukulkan piramidası) arxeloji sahənin mərkəzindəki əsas abidədir. | |
 | |
| 20°40′59″ şm. e. 88°34′07″ q. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Meksika |
| Yerləşir | Yukatan |
| Aidiyyatı | Mayya sivilizasiyası |
| Tikilmə tarixi | Klassik dövrün sonlarından erkən postklassikə keçiddə |
| Rəsmi sayt | chichenitza.com |
| Rəsmi adı: Pre-Hispanic City of Chichen-Itza | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i, ii, iii |
| Təyin edilib | 1988 |
| İstinad nöm. | 483 |
| Dövlət | Meksika |
| Region | Latın Amerikası və Karib Hövzəsi |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çiçen-İtsa, Klassik dövrün sonlarından (e.ə. 600-cü ildən) başlayaraq Klassik sonrası dövrün (900–1200-cü illər) erkən dövrlərinə qədər bölgədə siyasi və iqtisadi mərkəz olmuşdur. Şəhərdə Puuk və Çenes kimi Maya memarlıq üslublarının, eləcə də Mərkəzi Meksikadan gələn təsirlərin izləri görünür.[2]
Əsas tikililər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çiçen-İtsa'da bir çox təsirli tikili var, bunlardan bəziləri:
El Castillo (Kukulkan Piramidası): Şəhərin mərkəzində yerləşən və Kukulkan adlı ilan tanrıya həsr olunmuş bu piramida, Mayya memarlığının ən tanınmış nümunələrindən biridir. Piramidanın hər bir tərəfində 91 pilləkən var və zirvədəki platforma ilə birlikdə ümumilikdə 365 pilləkən əmələ gətirir ki, bu da bir ildəki günlərin sayına bərabərdir.[3]
Böyük Top Oyunu Sahəsi: Mezoamerikan top oyunu üçün istifadə edilən bu sahə, dünyanın ən böyük top oyun sahələrindən biridir.[2]
Kəllə Divarı (Tzompantli): Qurban kəsilən insanların kəllələrinin nümayiş etdirildiyi bu divar, Mayya mədəniyyətində qurban rituallarının əhəmiyyətini göstərir.[3]
Müqəddəs Senot: Təbii bir quyudan ibarət olan bu yer, Mayyalılar tərəfindən dini mərasimlər üçün istifadə edilirdi.
Turizm
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çiçen-İtsa, hər il milyonlarla turistin ziyarət etdiyi populyar bir turizm məkanıdır. 1988-ci ildə UNESCO-nun Dünya Mirası Siyahısına daxil edilmişdir.[4]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Miller, Mary Ellen. Maya Art and Architecture. London: Thames & Hudson. 1999. ISBN 978-0-500-20327-9.
- ↑ 1 2 Coe, Michael D. The Maya (6th). London: Thames & Hudson. 2001. ISBN 978-0-500-28066-9.
- ↑ "Pre-Hispanic City of Chichen-Itza". UNESCO World Heritage Centre. 2023-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-24.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Çiçen-İtza | Dünyanın yeni yeddi möcüzəsindən biri Arxivləşdirilib 2017-02-23 at the Wayback Machine
.svg){kind=small}
