İEEE 1394
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
 | Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
IEEE 1394— ardıcıl magistral üçün yüksək sürətli əlaqələrdə bir interfeys standartıdır.
O 1980-ci illərin axırları,1990-cı illərin əvvəllərində Apple tərəfindən kəşf olunmuş və onu FireWire adlandırmışdılar.1394 interfeysi USB-nin əslində daha çox yayılmış olmasına baxmayaraq, yenə də onunla müqayisə olunur.Apple ilk əvvəl FireWire portunu özünün bəzi 1999 Macintosh modellərinə daxil etdi. Və ən çox FireWire portuna malik Apple Macintosh kompyuterləri 2000–2013-cü illərdə istehsal edildi. Bütün bunlara baxmayaraq, 2014-cü ildən etibarən FireWire bir çox yeni Maclarda Thunderbolt interfeysi ilə əvəz olunmağa başladı.1394 interfeysi i. LINK (Sony) və Lynx (Texas Instruments) brendləri tərəfindən də tanınmağa başladı. IEEE 1394 xərcinin daha ucuz olması və sadələşməsi, o cümlədən, daha çox uyuşan kabel sisteminin olması səbəbindən bir çox tətbiqlərdə paralel SCSI ilə əvəz olundu. IEEE 1394 A/V (audio/visual) komponentlərinin əlaqəsi və kontrolu üçün High-Definition Audio-Video Network Alliance (HANA) standart əlaqə interfeysidir.
Tarix və inkişaf[redaktə | mənbəni redaktə et]
FireWire, IEEE 1394 Yüksək Sürətli Serial Bus üçün Applenin adıdır. Yüksək sürətli məlumat ötürülməsi üçün IEEE 1394 ardıcıl magistrallı arxitekturadır. FireWire-məlumatlar bir səfərdə bir bit göndərilir deməkdir, bir ardıcıl magistraldır. Paralel magistral istifadəsi bir neçə fərqli fiziki bağlantılar olduğundan daha bahalı və ümumiyyətlə daha ağırdır. IEEE 1394 sabit zaman aralığı və asinxron proqramlarını tamamilə dəstəkləyir. Digital audio və video təchizatları üçün bir əlaqə təmin edərkən Apple FireWire-i paralel magistral SCSI üçün tutarlı bir ehtiyat olmaq üzrə dizayn etdi. Apple-in inkişafı 1980-ci illərin sonlarında başladı və ardından 1995-ci ildə IEEE tamamlandı. Sony sistemi-i. LINK, tətbiqi kiçik birləşdiricisi ayrı bir güc bağlayıcı lehinə cihazlara güc təmin edən iki keçirici buraxaraq yalnız dörd siqnal kabelləri istifadə etdi. Bu tərz daha sonra dəyişikliklərlə 1394a-ya əlavə olundu. Sistem məşhur virtual görmə və peşəkar səs sistemləri üçün cihazları və DV (rəqəmsal video) kameraları üçün, habelə məşhur sənaye sistemlərində istifadə edilir. Daha məhsuldar sürət və güc paylama imkanları üçün daha geniş USB üzərindən seçim edilir. Bəlkə daha da əhəmiyyətlisi, FireWire, SCSI-in bütün xüsusiyyətlərini və səs və video redaktorları üçün əhəmiyyətli davamlı yüksək məlumat ötürmə sürətini istifadə edir.
Texniki göstəricilər[redaktə | mənbəni redaktə et]
FireWire zəncir və ya ağac topologiyasında 63 periferik cihazlara qoşulabilmə xüsusiyyətinə malikdir(elektrik avtobus topologiyalı paralel SCSI-in əksinə). Bu sistem yaddaş və ya prosessor istifadəsi olmadan peer-to-peer skaner və printer arasındakı əlaqə kimi qarşılıqlı cihaz əlaqəsinə imkan verir. Hər cihazın öz unikal İD ünvanı vardır. Düyünlərin biri əsas düyün seçilmiş və hər zaman ən yüksək İD ünvanı vardır. FireWire avtobus ilə ünsiyyət qurmaq üçündür. FireWire eyni zamanda asinxron və izoxronik ünsiyyət texnikaları qabiliyyətinə malikdir.
Versiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
FireWire 400 (IEEE 1394–1995)[redaktə | mənbəni redaktə et]
İEEE 1394–1995-in orijinal nüsxəsi olan FireWire 400 100, 200 və ya 400 Mbit/s məlumat ötürmə sürətinə malikdir. Bu müxtəlif ötürmə rejimləri S100, S200 və S400 kimi qruplaşdırılır. Burada kabelin uzunluğu 4.5 m ilə məhdudlaşdırılır. S400 standartında isə maksimum kabel uzunluğu 72 metrə çatır.
IEEE 1394[redaktə | mənbəni redaktə et]
FireWire (IEEE 1394) – çox sürətli bir əlaqə standartı olması səbəbi ilə, əsasən rəqəmli kamera və bənzəri video yazma cihazları ilə kompüter arasında əlaqəni təşkil etmək üçün istifadə edilir. Bundan başqa, yüksək sürətlə işləyən sərt və elastik disk sürücüləri rəqəmli fotoaparat və yüksək dəqiqlikli skaner kimi qurğularla birlikdə istifadə üçün ideal bir standart olaraq nəzərdə tutulmuşdur. 1995-ci ildən etibarən istifadə edilən IEEE 1394 standartı, 2 dəfə təkmilləşdirilərək 1394a standartı ilə 400 Mbit/s, 1394b standartı ilə 800 Mbit/s məlumat mübadiləsi sürəti əldə edilmişdir. 2000-ci ildə təkmilləşdirilən 1394a standartı geriyə uyğun olma baxımından problem çıxarmaqdadır.
IEEE 1394 standartı ilə maksimum 63 qurğu bir adapter vasitəsilə qoşula bilər. Bir neçə qurğunun qoşulması üçün USB standartında olduğu kimi ayrıca HUB istifadəsinə ehtiyac hiss etmədən halqa şəklində ardıcıl əlaqə qurula bilər. :Şin üzərindəki müxtəlif sürətli qurğuları uyğun sürətdə dəstəkləyə bilmə xüsusiyyəti də bu standartın üstün cəhətlərindən biridir. IEEE 1394 interfeysi birbaşa anakart üzərində ola biləcəyi kimi, ayrıca bir kart şəklində də istifadə oluna bilər. IEEE 1394 standartında istifadə edilən 6 çıxış kabelinin 2 ucu güc üçün istifadə edilir. :IEEE 1394a standartı üzrə kabelin maksimum uzunluğu 4,5 metr təşkil edir. Kabellər də söküklər kimi iki növ olur – 4 uclu və 6 uclu. 4 uclu kabellərdən qoşulmuş qurğuların qidalanmasına ehtiyac olmayanda istifadə olunur. Məsələn, məlumatların videokameradan köçürülməsi zamanı. Belə qurğularda, bir qayda olaraq, qidalanmayan 4 uclu I-link söküklərindən istifadə olunur. I-link sökükləri məhz videokameraların qoşulmasını asanlaşdırmaq üçün kompüterin üst panelinə quraşdırılır. Belə ki, kameralar kompüterə çox az hallarda qoşulur, onun estetik görünüşünü pozmur. 6 uclu söküklər (məhz onları FireWire adlandırırlar), bir qayda olaraq, kompüterin üz panelinə çıxarılmır.
Onlara ayrıca və ya uzun müddətə printerlər, skanerlər və xarici vinçesterlər qoşulur. Trapesşəkilli 6 uclu IEEE 1394a sökükü yalnız fərdi kompüterlərdə dairəvi qida mənbəyi olanlar üçün uyğunlaşıb. :Ucların sayına baxmayaraq, interfeys olduğu kimi qalır. :Aşağıdakı cədvəldə USB standartları ilə IEEE 1394 standartları arasındakı əsas fərqlər göstərilmişdir:
| Xüsusiyyət | IEEE 1394a | IEEE 1394b | USB 1.1 | USB 2.0 |
|---|---|---|---|---|
| Məlumat mübadiləsi sürəti | 400 Mbit/s(50 Mbit/s) | 800 Mbit/s(100 Mbit/s) | 12 Mbit/s(1.5 Mbit/s) | 480 Mbit/s(60 Mbit/s) |
| Qoşula biləcək maksimum qurğu sayı | 63 | 63 | 127 | 127 |
| Qurğular arasındakı maksimum məsafə | 4.5 m | Mis naqil: 4.5 mFiber-optik: 100 m | 5 m | 5 m |
| Kompüterin vacibliyi | Yox | Yox | Hə | Hə/Yox |
| Kompüter işləyərkən qoşula bilmə xüsusiyyəti | Hə | Hə | Hə | Hə |
Əməliyyat sistemi üzərinə FireWire (IEEE 1394) portu əlavə edilməsi üçün Windows 98 və ya daha sonra inkişaf etdirilən əməliyyat sistemləri istifadə edilməlidir.
.
FireWire 800 (IEEE 1394b-2002)[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu məhsulun əsas xüsusiyyəti 786.432 Mbit/s məlumat ötürmə sürətinə malik olmasıdır. Onun 1394a ilə uyğunlaşmasına baxmayaraq FireWire 800-ün beta konnektoru FireWire 400-ün alfa konnektoru ilə uzlaşmır. İkidilli naqil əvvəlki cihazların daha yeni port ilə əlaqələnməsinə icazə verir.2003-cü ildə Apple ilk dəfə olaraq yeni konnektorlu kommersial məhsullar təqdim etdi. IEEE 1394b 3200 Mbit/s sürətinə qədər məlumat ötürməni dəstəkləyir. Beta rejimli və ya optikal naqilin uzunluğu 100 metrə çatır.
FireWire S800T (IEEE 1394c-2006)[redaktə | mənbəni redaktə et]
1394c ilə birlikdə əhəmiyyətli bir texniki təkmilləşdirilmə , məsələn, 800 Mbit/s sürətli 5e kateqoriyalı naqili ilə 8P8C konnektoru IEEE Std 1394 yaxud IEEE 802.3 (Ethernet) qurğuları ilə əlaqəyə imkan verən eyni portdur.
FireWire S1600 və S3200[redaktə | mənbəni redaktə et]
1.6 Qbit/s və 3.2 Qbit/s sürətli qurğular FireWire 800 və tamamilə uyuşan S400 və S800 qurğuları kimi 9-konduktorlu beta konnektorları istifadə edir. O, USB 3.0 ilə tamamlanır.