İlqar Niftəliyev

İlqar Vahid oğlu Niftəliyev
Doğum tarixi	26 may 1972(1972-05-26) (52 yaş)
Elm sahəsi	Tarix
Elmi dərəcəsi	tarix elmləri doktoru (2023)
Elmi adı	dosent
İş yerləri	AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti Tarix fakültəsi
Tanınır	tarixçi, alim

İlqar Vahid oğlu Niftəliyev (26 may 1972) — Azərbaycan tarixçisi, tarix elmləri doktoru, dosent, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini.

İlqar Niftəliyev 1972-ci il mayın 26-da anadan olmuşdur. O, 1996-2002-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsində təhsil almışdır.

İlqar Niftəliyev 2002-ci ildən AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunda işləyir. O, 2003-2006-cı illərdə AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun aspiranturasında təhsil almışdı.

İ.V.Niftəliyev 2007-ci ildə “Azərbaycan SSR-ə qarşı ermənilərin ekspansiya planlarının həyata keçirilməsi (XX əsrin 20-ci illərinin birinci yarısı)” adlı dissertasiya işi müdafiə etmiş, tarix üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsinə layiq görülmüşdür. ^[1]

İlqar Niftəliyev 2015-2017-ci illər ərzində AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun "Azərbaycanın müasir tarixi" şöbəsinin, 2017-2023-cü illərdə isə "Azərbaycanın Sovet dövrü tarixi"şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir. O, AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutunun Elmi Şurasının üzvüdür, 2005-ci ildən 2016-cı ilədək Tarix İnstitutunun Gənc alimlər və mütəxəssislər Şurasının sədri olmuşdur. 2021-2024-cü illərdə İlqar Niftəliyev AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun İcraçı direktoru vəzifəsində çalışmışdır.^[2] Hazırda həmin institutunda elmi işlər üzrə direktor müavinidir.

İlqar Niftəliyevin elmi axtarışlarının əsas istiqamətini Azərbaycanın müasir dövr tarixinin müxtəlif məsələlərinin araşdırılması təşkil edir. O, 5 kitabın (3-ü – müştərək) və 80-dən çox elmi məqalənin müəllifidir. İ.V.Niftəliyev çoxsaylı beynəlxalq və respublika səviyyəli konfransların istirakçısı olmuşdur.

Evlidir, iki övladı var.

1. Азербайджанская ССР в экспансионистских планах армян (20-е годы ХХ века). Баку: Тахсил, 2010, 292 с.
2. Геноцид азербайджанцев в Иреванской губернии (1918-1920). Баку: 2014, Турхан, 188 с.
3. Кадровая политика в Азербайджанской ССР в 1920-1930-е гг.: цели, основные направления и формы осуществления /-Баку: Elm və təhsil,- 2018.- 480 с.

1. История Азербайджана в архивных документах (1917-1920). На основе материалов Российского Государственного архива Социально-политической истории. Гл.редактор Я.М.Махмудов, составитель И.В.Нифталиев. Баку, 2010.
2. Azərbaycan xalqına qarşı 1918-ci il mart soyqırımı. Xatirələr. Sənədlər toplusu. 3-cilddə, c.2. Baş redaktor Y.M.Mahmudov, tərtibçi İ.V. Niftəliyev. Bakı, 2010.
3. Azərbaycan xalqına qarşı 1918-1920-ci illər soyqırımı. İrəvan quberniyasında soyqırımı. 3 cilddə, cild 2, kitab 2. Baş redaktor Y.M.Mahmudov, tərtibçi İ.V. Niftəliyev. Bakı. 2011.
4. Azərbaycan xalqına qarşı 1918-1920-ci illər soyqırımı. Gəncə quberniyasında soyqırımı. 3 cilddə, cild 2, kitab 1. Baş redaktor Y.M.Mahmudov, tərtibçi İ.V. Niftəliyev. Bakı. 2011.
5. История Азербайджана в архивных документах (апрель-декабрь 1920 года). На основе материалов Российского Государственного архива Социально-политической истории. Гл.редактор Я.М.Махмудов, составитель И.В.Нифталиев. Баку, 2012.

Azərbaycan dilində

1. Azərbaycan SSR-in Sovet Rusiyasında səlahiyyətli nümayəndəsi ‎B.Şahtaxtinskinin respublikanın ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəsi //BDU ‎Xəbərləri. Humanitar elmlər ser. -2005. -№3. - s.151-158.‎
2. XX əsrin 20-ci illərində Naxçıvanda və Dağlıq Qarabağda ermənilərin ‎yerləşdirilməsi məsələsi / /Dirçəliş-XXI əsr. - 2005-2006. - № 94-95. - s.147-151.‎
3. Ermənilərin Azərbaycan SSR-ə qarşı ərazi iddiaları və Sovet Rusiyası (1920-ci ‎il) // Dircəliş –XXI əsr, 2007, № 110-111, -s. 105-111.‎
4. Erməni sovet tarixşünaslığında Azərbaycan-erməni münasibətləri tarixinin ‎saxtalaşdırılması / Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 6-cı elmi-əməli konfransın ‎materialları. Bakı: Qanun, 2007, -s. 141-144.‎
5. Türkiyə –Rusiya münasibətlərində Naxçıvan məsələsi ( 1920-1921-ci illər) / ‎Naxçıvan bu gün: İslahatlar, perspektivlər (5-6 oktyabr 2007-ci ildə keçirilmiş ‎beynəlxalq simpoziumun materialları). Naxçıvan-2008, -s. 149-156.‎
6. XX əsrin 20-ci illərində ermənilərin Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində ‎yerləşdirilməsi məsələsi / Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 7-cı elmi-əməli ‎konfransın materialları. Bakı: Qanun, 2008, s. 149-152.‎
7. Qarabağ general-qubernatorluğu dövründə Erməni Milli şurasının separatçılıq ‎fəaliyyəti / Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 8-cı elmi-əməli konfransın ‎materialları. Bakı: Qanun, 2009, s. 85-90.‎
8. Erməni separatçılığına qarşı mübarizə, s.50-60 (A.Məmmədov ilə birgə) / ‎Heydər Əliyev. İki cilddə. 1cild Bakı, 2013‎
9. Heydər Əliyevin Azərbaycan SSR-də rəhbərliyi dövründə Ermənistanın ərazi ‎iddialarına və erməni separatçılığına qarşı mübarizəsi (1969-1982), s. 94-113 ‎‎(A.Məmmədov ilə birgə) / Heydər Əliyev. İki cilddə. 1cild, Bakı, 2013‎
10. AXC dövründə Qarabağ və Zəngəzur uğrunda diplomatik mübarizə (1918-‎‎1920-ci illər). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 95 illiyinə həsr edilmiş ‎respublika elmi konfransının materialları. 22 may 2013-cü il. Bakı, 2014, s.157-‎‎166‎

Rus dilində

1. Передача части территории Зангезура Армении //Tarix fakültəsi ‎magistrantlarının Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 84-cü ildömünə həsr ‎olunmuş Elmi-praktik konfransın materialları.- Bakı, 2002. - s.43-45.‎
2. Нефтяной фактор во взаимоотношениях Азербайджана и Армении //BDU ‎Xəbərləri. – 2003. -№4. - s.216-219.‎
3. Армянская печать об армяно-азербайджанских отношениях и политике ‎Советской России (апрель-ноябрь 1920 г.) // Материалы научной ‎конференции аспирантов НАН Азербайджана. -Баку, 2005. -с.188-191.‎
4. Азербайджанская дипломатическая миссия в Армении после апрельской ‎оккупации 1920 г. // История и её проблемы -2006. -№ 1. - с.74-78.‎
5. Освещение армяно-азербайджанских отношений в советской ‎историографии / Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası aspirantlarının elmi ‎konfransının materialları. II hissə. Bakı, Elm, 2006.- s.3-9.‎
6. К вопросу о названии, населении и границах Нагорно-Карабахской ‎Автономной области Азербайджанской ССР // Труды Института Истории ‎НАН Азербайджана, 2007, т. 21, -с.122-133.‎
7. Некоторые факты о преступных деяниях армян в Нагорном Карабахе ‎(первая половина 20-х годов ХХ века) // Вестник Бакинского университета. ‎Серия гуманитарных наук. 2007, № 2, - с.137-145.‎
8. Позиция Сталина в вопросе о территориальной целостности ‎Азербайджанской ССР и фальсификации в армянской историографии // ‎История и её проблемы, 2007, № 1, - с.397-402.‎
9. Проблема беженцев в Азербайджанской ССР в результате военной ‎экспансии армян в первой половине 20-х годов ХХ века // Азербайджан и ‎азербайджанцы, 2007, № 1-4, -с.138-145.‎
10. Некоторые особенности формирования национального и социального ‎состава руководящих партийных кадров Азербайджанской ССР в 20-30 ‎гг. ХХ века // Азербайджан и азербайджанцы, 2008, № 5-8,- с.219-228.‎
11. Изменения в границах между Азербайджанской ССР и Армянской ССР ‎после образования Закавказской федерации // Азербайджан и ‎азербайджанцы, 2008, № 9-12, -с.194-201.‎
12. Ложь на службе у экспансионизма // Труды Института Истории НАН ‎Азербайджана, 2008, т. 26, -с.40-46.‎
13. Из истории НКАО в 20-х годах // Журнал «Ирс-Наследие», № 3 (33), ‎‎2008, - с.52- 55.‎
14. Армянские территориальные притязания к Азербайджанской ССР после ‎Второй мировой войны (вторая половина 40-х годов-60 гг. ХХ века) // ‎Журнал «Ирс-Наследие» , № 5 (35), 2008, -с.44-47.‎
15. Миф о горе Арарат или фальсификация армянами библейских сказаний и ‎исторических документов // Труды Института Истории НАН ‎Азербайджана, 2009, т. 27, с.19-27.‎
16. Образование НКАО – яркое проявление большевистской политики ‎национально-государственного строительства // Журнал «Ирс-Наследие», ‎‎№ 6 (42), 2009, - с.18-22.‎
17. Политический оборотень или некоторые штрихи к политическому ‎портрету Анастаса Микояна / Azərbaycan xalqına qarşı 1918-ci il mart ‎soyqırımı. Sənədlər toplusu. 3-cilddə, c.1,Bakı, 2009, Çaşıqoğlu, - s.74-82.‎
18. Правда о «Горячем сердце Бакинской коммуны» или кем в ‎действительности являлся Прокофий Джапаридзе / Azərbaycan xalqına ‎qarşı 1918-ci il mart soyqırımı. Sənədlər toplusu. 3-cilddə, c.1, Bakı, 2009, ‎Çaşıqoğlu -s.83-88.‎
19. «Мы просто целились в головы и стреляли». Газ. Азербайджанские ‎Известия, 2010, 31 марта.‎
20. Проблемы развития национальной истории в Азербайджане (вместе с ‎Э.Исмаиловым) / Национальные истории на постсоветском пространстве –‎II. Под редакцией Ф.Бомсдорфа , Г.Бордюгова- М.: Фонд Фридриха ‎Наумана, АИРО-XXI, 2009, 372 с.‎
21. Территории Азербайджана в экспансионистских планах Армении после ‎второй мировой войны. (вторая половина 40-х-60-е гг.ХХ века). // ‎Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 9-cı elmi-əməli konfransın materialları. ‎Bakı: Qanun, 2009, s. 91-98.‎
22. Некоторые аспекты генезиса конфликта в Нагорном Карабахе в конце 80-‎х годов ХХ века // Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 9-cı elmi- əməli ‎konfransın materialları. Bakı: Qanun, 2010, s. 106-109.‎
23. Преступления Бакинского Совета в Губинском уезде Северного ‎Азербайджана (апрель –май 1918 г.) // «Россия и Кавказ: История и ‎современность». Материалы международной научной конференции. 22 ‎октября 2009 года.-Махачкала: Издательство «Наука ДНЦ», 2010, с.301-‎‎304.‎
24. Геноцид азербайджанцев в марте 1918 года в воспоминаниях ‎большевиков. // Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 10-cı elmi-əməli ‎konfransın materialları. Bakı: Qanun, 2011,- s. 106-109.‎
25. Первый полномочный представитель Азербайджанской ССР в советской ‎России // Журнал «Ирс-Наследие», № 3 (51), 2011, -с.12-16.‎
26. Установление границ между Азербайджаном и Арменией (1918-1930 ‎гг.). Часть 1. // Журнал «Ирс-Наследие» , № 5 (53), 2011, -с.10-15.‎
27. Определение границ между Азербайджаном и Арменией (1918-1930 гг.). ‎Часть 2. // Журнал «Ирс-Наследие» , № 6 (54), 2011, -с.50-55‎
28. Историческая память: характер и формирование // Журнал ‎‎«Историческое пространство» № 1, М., Наука, 2011, с.14-15‎
29. Становление исторической науки в Азербайджанской республике: ‎проблемы, особенности, разночтения// Журнал «Историческое ‎пространство», № 1, М., Наука, 2011, с.22-36‎
30. Компартия Азербайджана: форма организации, структура и параметры ‎выдвижения кадров (20-30-е годы ХХ века) – s.200-210 // Журнал «Milli ‎Azərbaycan Tarix muzeyi», Bakı, Elm, 2011,356 s.‎
31. Проармянская позиция Советской России в территориальном конфликте ‎между Арменией и Азербаджанской ССР (апрель-ноябрь 1920 г.) //Труды ‎Института Истории НАН Азербайджана, 2011, т. 38, с.339-346.‎
32. Геноцид азербайджанцев весной 1918 года в воспоминаниях ‎большевиков. Журнал «Ирс-Наследие» , №2 (56), 2012, -с.38-43.‎
33. Кровавый путь Амазаспа. 30 марта 2012. Газета «Азербайджанские ‎известия» Армяно-азербайджанский территориальный конфликт в ‎региональной политике советской России (1920 г.) // Qarabağ dünən, bu ‎gün və sabah. 11-cı elmi-əməli konfransın materialları. Bakı: Qanun, 2012,- ‎s. 63-68‎
34. Компартия Азербайджана в годы партийных чисток и «Большого ‎террора» (20-30-е годы ХХ века) // Азербайджан и азербайджанцы, 2012, ‎‎№ 1-2, с.137-145‎
35. Некоторые особенности места и роли Азербайджана в истории Второй ‎Мировой войны (современная азербайджанская историография). ‎Международный симпозиум «Азербайджан во Второй мировой войне и ‎предотвращение холокоста на Кавказе». Баку, 17-19 октября 2012 г., с.32-‎‎38‎
36. Дипломатическая борьба вокруг Карабаха и Зангезура при АДР (1918-‎‎1920). Журнал «Ирс-Наследие», № 6 (60), 2012, -с.20-24‎
37. Он был непреодолимым барьером на пути сепаратистов.12 декабря 2012. ‎Газета «Азербайджанские известия».‎
38. Некоторые особенности политики коренизации кадров в ‎Азербайджанской ССР (20-30-е годы ХХ века). s.146-163 // Журнал «Milli ‎Azərbaycan Tarix muzeyi», Bakı, Elm, 2012,336 s.‎
39. Партийно-государственная власть в Азербайджанской ССР: структура, ‎форма организации и руководство ( 20-30-е годы) Журнал «Историческое ‎пространство», № 1, М., Наука, 2012, с.219-229‎
40. Как Азербайджан потерял Зангезур. Журнал «Ирс-Наследие», № 1 (61), ‎‎2013, с.20-23‎
41. «Дашнакские отряды сделали свое подлое дело…». Газета ‎‎«Азербайджанские известия», 29 марта 2013. ‎http://www.azerizv.az/news/a-12817.html‎
42. İrəvan quberniyasında erməni amansızlığı. «Azərbaycan» qəzeti. 30 mart ‎‎2013-ci il. http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=21861‎
43. Тюркские топонимы как объекты армянской экспансии // Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 12-cı elmi-əməli konfransın materialları. ‎Bakı: Elgün, 2013,- s. 94-100.‎
44. Прокофий Джапаридзе-один из главных организаторов геноцида ‎азербайджанцев, или правда о «горячем сердце Бакинской коммуны», ‎с.61-75/ «Геноцид азербайджанского народа 1918 года: организаторы и ‎палачи».Баку,2013.‎
45. Анастас Микоян –участник геноцида азербайджанцев и главный ‎фальсификатор истории Бакинской коммуны, с.76-92/ «Геноцид ‎азербайджанского народа 1918 года: организаторы и палачи». Баку, 2013.‎
46. Геноцид азербайджанцев 1918 года в воспоминаниях большевиков, ‎с.244-258/ «Геноцид азербайджанского народа 1918 года: организаторы и ‎палачи». Баку, 2013.‎
47. Нариман Нариманов о засилье армянских коммунистов в партийном ‎руководстве Азербайджанской ССР// Журнал «Milli Azərbaycan Tarix ‎muzeyi», s. 195-213 Bakı, Elm, 2013,367 s.‎
48. "Qubadlı: Qədim Azərbaycan torpağı Zəngəzurun qapısı". Bakı, 2013 ‎‎(həmmüəllif).‎
49. «Армянский вопрос» в политике России в годы Первой мировой войны. ‎Материалы международной научной конференции , посвященные 100 ‎летию начала Первой мировой войны. Баку, 23-24 мая 2014 года, с.261-‎‎274‎
50. Исповедь дашнакского лидера. Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 13-cü ‎elmi-əməli konfransın materialları. Bakı, 2014,- s.105-111‎
51. К вопросу о создании армянского государства и определения его границ ‎на переговорах в Батуми и Стамбуле в 1918 г. // Труды Института ‎Истории НАН Азербайджана, 2014, т. 48-50, с.87-93.‎
52. Депортация азербайджанцев из Армении (1948-1953).‎
53. Геноцид азербайджанцев в Иреванской губернии
54. Губинская трагедия 1918 г. Бакинский рабочий 24 февраля 2015 г.‎
55. Геноцид азербайджацев в Шемахинской губернии весной 1918 года. ‎Бакинский рабочий. 14 февраля 2015 г.‎

İngilis dilində

1. Deeds of Armenian who Held Leading Posts in Azerbaijan SSR and Respective ‎Heavy After- Effects (1920-1925) // Azerbaijan & Аzerbaijanis, 2006, № 5-12, ‎‎-p.227-233‎
2. Stalin on the territorial integrity of the Azerbaijani SSR // Visions of ‎Azerbaijan. May-June. 2010.‎
3. Armenia,s groundless territorial claims on Azerbaijan// Visions of Azerbaijan. ‎September-October. 2010.‎
4. Formation of the Nagorno-Karabakh Autonomous Region as a vivid ‎manifestation of the Bolshevik policy of nationbuilding // IRS-‎Heritage_3_(10)_2012.indd 50‎
5. Genocide and deportation of Azerbaijans of the Erivan governorate (1918-‎‎1920) // IRS-Heritage, № 13, 2013, p. 52-57‎
6. Genocide and deportation of Azerbaijans of the Erivan governorate (1918-‎‎1920) // IRS-Heritage, № 14, 2013, p. 34-43‎
7. Genocide and deportation of Azerbaijans of the Erivan governorate (1918-‎‎1920) // IRS-Heritage, № 15, 2013, p.40-45‎
8. Deportation of Azerbaijanis from Armenia (1948-1953) IRS-Heritage, № 16, ‎‎2014, p.42-49‎
9. Deportation of Azerbaijanis from Armenia (1948-1953) IRS-Heritage, № 17,‎‎ 2014, p.54-59‎
10. ‎1988: Final stage of the Deportation of Azerbaijanis from Armenia. Article 1. ‎‎ “Irs- Heritage” 3 (18), 2014, p.44-47.‎
11. 1988: Final stage of the Deportation of Azerbaijanis from Armenia. Article 2. ‎‎ “Irs- Heritage” 4 (19), 2014, p.30-39.‎

Türk dilində

1. Bolşeviklerin anılarına göre 1918 yılının ilkbaharında azerbaycanlılara karşı ‎yapılmış soykırım //IRS -Heritage_1_2013_TR_last.indd 16‎
2. Azerbaycan Halk Cumhuriyyeti (1918-1920) döneminde Karabağ ve ‎Zengezurla ilgili mücadele. “İrs- Miras” 1(9), 2014, s.48-57‎
3. Azerbaycan Zengezuru nasıl kaybetti? “İrs- Miras” 2(10), 2014, s.52-57‎
4. Sovyet-Türk İlişkİlerinde Ermenistan’la Azerbaycan arasındakİ toprak İhtilafı ‎‎(1920 yılı) 3 (11), 2014, s.38-45‎