İriyarpaq cökə

<td_align="right"_width="40%">Cins:<td_align="left">Cökə&action=edit&preload=Şablon:RedTaxLink/preload&editintro=Şablon:RedTaxLink/intro&preloadparams%5B%5D=<td%20align="right"%20width="40%">Cins:<td%20align="left">Cökə}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir [[]].
:
† 
(Cökə]])[1]
???:
İriyarpaq cökə

Tilia platyphyllos (lat. Tilia platyphyllos)

İriyarpaq cökə
Elmi təsnifat
XƏTA: taksonomik şablon yoxdur{{
Cins:Cökə
Cins:Cökə
Cins:Cökə
Cins:Cökə
Cins:Cökə
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ukraynanın qərb hissəsinin meşələrində, Moldovada, Qafqazda, Qərbi, Mərkəzi, Cənubi Avropada, İtaliyada, Yuqosloviyada, Bolqariyada, Yunanistanda, Rumıniyada bitir.

Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 40 m-dək, sıx, enli piramidal çətirli, qırmızımtıl qonur tükücüklü, bəzən çılpaq ağacdır. Yarpaqları 14 sm-dək uzunluqda, yumurtavari, üstü tünd yaşıl, alt tərəfi açıq, çılpaq, damarcıqların künclərində açıq tükcüklüdür, 2-6 sm uzunluğu olan saplaqlarda yerləşir. Xırdayarpaq cökəyə nisbətən yarpaqları iki həftə gec açılır Tumurcuqları qırmızımtıl-qonur, çılpaqdır. Çiçəkləri 2-5 ədəd sarımtıl çiçək qrupunda toplanır və iyun ayının əvvəlində çiçəkləyir. Meyvəsi təxminən şarşəkilli, 5 çıxıntılı, qalın qabıqlı, keçəli tükcüklü qozadır.

Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstiyə, quraqlığa, rütübətə davamlı olub, torpaga tələbkardır. İşıqlı ərazilərdə yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Landşaft memarlığında və yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur. Balverən bitkidir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Tofiq Məmmədov, “Azərbaycan dendroflorasi” V cild, Baki, “Elm”, 2019, 370 səh.


  1. ↑ Cins:Cökə