İsveç Milli Kitabxanası

İsveç Milli Kitabxanası — Yaradılışı kral I Qustav Vasanın dövrünə qədər gedib çıxan İsveç Milli Kitabxanasıdır.

İsveç Milli Kitabxanası
Kungliga biblioteket
Kungliga Biblioteket[1]
Loqonun şəkli
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Yaradılıb 1661, 1878[2]
Ünvan Humlegårdsgatan 26 Humlegården, 114 46 Stockholm[3]
Telefon +46-10-709-30-00[3]
Digər məlumatlar
ISIL kodu SE-SwSKB
Sayt kb.se
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Humleqardendəki əsas bina
Əsas oxu zalı

İsveç Milli Kitabxanasının tarixi kral I Qustav Vasanın (16-cı əsrin ortaları) dövrünə gedib çıxır, o, tarix, elm və ilahiyyata dair kitablar, habelə coğrafi xəritələr toplamağa başlayıb. Sonra bu vəzifəni oğulları davam etdirdilər: XIV Erik, III İohan və IX Çarlz. Kolleksiya Üç Tac sarayında saxlanılırdı.[4][5] 1620-ci ildə Kral II Qustav Adolf kolleksiyanın bir hissəsini Uppsala Universitetinin yeni yaradılmış kitabxanasına bağışladı. Otuz illik müharibə kral kitabxanasının doldurulmasına töhfə verdi: Vürzburq (1631), Palacki Universiteti (1642) və Praqa (1649) kitabxanaları ələ keçirilərək İsveçə aparıldı.[6] 1654-cü ildə kraliça Kristina taxtdan imtina edərək Romaya getdi və kitab kolleksiyasının əhəmiyyətli bir hissəsini özü ilə götürdü, 1697-ci ildə kitab deposunda böyük yanğın baş verdi: sonra 17286 kitab və 1103 əlyazma yandı. Qalan nəşrlər daha sonra Stokholmda müxtəlif saraylarda saxlanıldı, nəhayət, 1768-ci ildə onlar yeni tikilmiş kral sarayının şimal-şərq qanadında yenidən bir araya gətirildi. 1780-ci ildə kitabxana böyük bir əlavə aldı: ləğv edilmiş Qədim Əsərlər Arxivindən kitabların əksəriyyəti ora köçürüldü. 1792-ci ildə Kral III Qustav şəxsi kolleksiyasından 14500-ə yaxın, 1796-cı ildə oğlu IV Qustav Adolf isə daha 7500 kitab bağışladı. Beləliklə, 1814-cü ilə qədər Milli Kitabxanada 40 minə yaxın kitab var idi.[7] 19-cu əsrdə monarxların kitab hədiyyələri davam etdi və tezliklə bütün kitabları saxlamaq üçün kifayət qədər yer qalmadı, buna görə də 1877-ci ildə kitabxana Stokholmun mərkəzindəki Humleqarden Parkında xüsusi tikilmiş binaya köçdü. Kitabxanada ilk elektrik işıqlandırması 1887-ci ildə ortaya çıxdı, lakin 1964-cü ilə qədər tam elektrikləşdirilmədi.[8] 1953-cü ildə kitabxana Moskva və Leninqraddan xeyli sayda kitab aldı, 1964-cü ildə İsveç Milli Kitabxanası ilə Moskvanın Lenin adına Kitabxanası arasında ədəbiyyat mübadiləsi haqqında müqavilə bağlandı.[9] 1994–2004-cü illərdə kitabxananın əlyazmalar şöbəsinin müdiri Anders Burius oradan 56 nadir kitabı oğurlayaraq hərrac yolu ilə satıb. 2013-cü ildə Buriusu həbs edən ABŞ oğurlanmış iki cildi İsveçə qaytardı.[10] 2009-cu ildə İsveç Milli Səsyazma və Film Arxivi kitabxananın bölməsinə çevrildi.[11] İsveç Milli Kitabxanası Ümumdünya Rəqəmsal Kitabxanasının tərəfdaşıdır və VIAF üzvüdür.[12][13]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://web.archive.org/web/20221226144622/https://www.cenl.org/member-libraries/.
  2. ↑ 1 2 3 Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
  3. ↑ 1 2 3 4 Public register of government agencies in Sweden.
  4. ↑ "The National Library of Sweden". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  5. ↑ Haaramo, Eeva. "Nordic CIO interview: Peter Krantz, Sweden's national library". Computer Weekly (ingilis). 25 Jan 2017. 2021-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  6. ↑ "The Old People Mill". World Digital Library. 1852. 2014-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-30.
  7. ↑ "Purchases". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  8. ↑ "Swedish ISBN Agency". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  9. ↑ "E-legal deposit". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  10. ↑ "Swedish ISBN Agency". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  11. ↑ "History". Kungliga biblioteket (ingilis). 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-27.
  12. ↑ "Devil's Bible. Codex Gigas". Library of Congress. 2023-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
  13. ↑ Cohen, Patricia. "National Library of Sweden to Recover Stolen Books". New York Times. 23 July 2013. 9 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2016.