Şərqi Afrika rifti

Bəzi tarixi fəaliyyətdə olan vulkanlar (qırmızı üçbucaqlarla) və Afar üçbucağının(mərkəzdəki kölgə) göstərildiyi Afrika xəritəsi. Üçlü bağlantı və ya üçlü nöqtə də adlandırılan Afar üçbucağı 3 tektonik plitənin bir-birindən ayrıldığı nöqtədə yerləşir: Ərəbistan pilitəsi və Afrika pilitəsinin iki hissəsi — Nubiya və Somali pilitələri Şərqi Afrika rift zonası boyunca ayrılırlar.

Şərqi Afrika rifti və ya Şərqi Afrika rift sistemi — Şərqi Afrikada yerləşən, aktiv materik riftidir. Bu rift təxminən, 22–25 milyon il əvvəl, Miosen dövrdə inkişaf etməyə başlamışdı.[1] Əvvəllər bu riftin Anadoluya qədər genişləyən Böyük Rift Dərəsinin bir hissəsi olduğu düşünülürdü.

Dar bir ərazini əhatələyən rift Afrika pilitəsinin Somali və Nubiya adlanan 2 ayrı pilitəyə illik 6–7 mm (0.24–0.28 düym) sürətlə bölündüyü divergent tektonik tava sərhəddində formalaşır.[2] Genişləmə davam etdikçə, litosferik ayrılma 10 milyon il ərzində baş tutacaq: Somali pilitəsi materikdən tamamilə qopacaq və yeni okean hövzəsi formalaşacaq.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Ebinger, Cynthia. "Continental break-up: The East African perspective". Astronomy and Geophysics. 46 (2). April 2005: 2.16–2.21. doi:10.1111/j.1468-4004.2005.46216.x.
  2. ↑ Fernandes, R.M.S.; Ambrosius, B.A.C.; Noomen, R.; Bastos, L.; Combrinck, L.; Miranda, J.M.; Spakman, W. "Angular velocities of Nubia and Somalia from continuous GPS data: implications on present-day relative kinematics". Earth and Planetary Science Letters. 222 (1). 2004: 197–208. Bibcode:2004E&PSL.222..197F. doi:10.1016/j.epsl.2004.02.008.