Şurçeh döyüşü

19 may 1912-ci ildə Salarüddövlə və ya tam adı ilə Əbülfət mirzə Qovanlı-Qacar və Yeprem xan arasında baş vermiş döyüş.

Şurçeh döyüşü
İranda etnik və siyasi münaqişə
Yeprem xan
Tarix	19 May 1912
Yeri	Şurçeh, Kirmanşah
Səbəbi	Yeprem xanın Əbülfət və yoldaşlarının üsyanını yatırma istəyi
Nəticəsi	Əbülfət Salarüddövlənin strateji zəfəri • Yeprem xanın tam qələbə qazanarkən öldürülməsi
Münaqişə tərəfləri
Yeprem xanın dəstəsi Əbülfət Salarüddövlənin üsyançıları
Komandan(lar)
Yeprem xan Əbülfət Salarüddövlə

Yeprem xan zamanında Səttarxanı ağır yaralamış erməni idi, Qacarlara qarşı harada üsyan çıxsa onu yatırmaqla məşğul idi. Əbülfət Salarüddövlə isə keçmiş şahın qardaşı idi və 1911-ci ildə Kirmanşahda hakimiyyətə üsyan etmişdi. O, Sənəndəc şəhərini tutdu. Xəbəri alan mərkəzi hakimiyyət, bəxtiyariləri onu məğlub etməsi üçün bir ərazidə yerləşdirdi.1911-ci ilin sentyabr ayında hadisədən xəbər tutan Yeprem xan əraziyə gəldi. Yepremin polisləri, ermənilər və bəxtiyarilər Əbülfəti məğlub etdi. Beləliklə, ilk yürüş Yepremin qələbəsi ilə başa çatdı.

1912-ci ildə Şahrud ve Damğandakı köhnə Şahın qüvvələrinə və Kirmanşah sahəsindəki Əbülfət mirzə Qovanlı-Qacar qüvvələrinə qarşı ikinci bir yürüş hazırlandı. Yeprem xan tərəfindən köhnə şaha qarşı üç qrup döyüşçü göndərildi və Şah İranı tərk etməyə məcbur edildi. Lakin 19 may 1912-ci ildə, Əbülfətin qüvvələrinə qarşı qələbə qazanmışkən, Yeprem, dostunun cəsədini almaya çalışarkən öldürüldü.

Əbülfət Salarüddövlə döyüşdən sonra üsyanına davam etdi və 1913-cü ildə üsyanı yatırıldı. Yeprem xanın ölümündən sonra dostu Arşak Qavafyan qısa müddətdə onun bütün qatillərini öldürdü. Daha sonra Rusiya imperiyasında Osmanlı qoşunlarına qarşı döyüşlərdə və Rəvandüz mühasirəsində iştirak etdi. O,1916-cı ildə mühasirəyi yarıb Mosula gedmək istəyib, lakin 15 mayda Rəvandüzdəki mühasirədə öldürülüb. Ölümündən sonra cənazəsi Tiflisə aparılaraq erməni Hocivank qəbiristanlığında dəfn edilib. Əbülfət Salarüddövlə 1913-cü ilin 8 iyununda Nəhavənd şəhərinin yaxınlığında qardaşların arasındakı döyüşdə yenildi. 18 iyunda Kirmanşah şəhərində İngilis konsulluğuna sığındı. İyulun 15-də o tutuldu,Tehrana göndərildi və həbs olundu. Əbülfət mirzə 1961-ci ildə vəfat etdi.

Ēlmar, pp. 522–35; Kasrawī, Aḏarbāyjān, p. 518; Malekzāda, 3rd. ed., pp. 1480, 1518–21; Tēr Daniēlean, April 1925, pp. 89–93