Əmək haqqı fondu

Əmək haqqı fondu — bir müəssisənin işçilərinə ödəməli olduğu əmək haqqının toplamını ifadə edir. Bu fond, işçilərin əmək haqqı, bonuslar, sosial müavinətlər və digər əmək ödənişlərini əhatə edir.^[1]

Əmək haqqı fondunun tərkibinə aşağıdakılar daxildir:

1. Əmək haqqı — işçilərin aylıq, həftəlik və ya saatlıq ödənişləri.
2. Bonuslar — illik mükafatlar, hədəf bonusları və ya performansa əsaslanan mükafatlar.
3. Sosial müavinətlər — sığorta, pensiya fondlarına ödəmələr və digər sosial təminatlarla bağlı xərclər.
4. Vergilər — işçi əmək haqqından tutulmalı olan vergilər və işəgötürənin ödəməli olduğu sosial sığorta vergiləri.

Əmək haqqı fonduna təqaüdlər, pensiyalar, xüsusi fondlardan birdəfəlik pul mükafatları, müavinətlər, gündəlik müavinətlər, sosial sığorta müavinətləri, xüsusi geyim xərcləri daxil edilmir.

Əmək haqqı fondunun təhlili zamanı fondun planlı və faktiki həcmi müqayisə edilir, maya dəyəri və tənzimləyici yanaşmalardan ^[2] istifadə edilir, indeks metodundan istifadə edilir.

1. Planlaşdırma — müəssisələr, maliyyə imkanlarına uyğun olaraq əmək haqqı fondunu planlaşdırmalıdırlar.
2. Təhlil — fondun istifadəsi və işçi məmnuniyyəti arasında balansın qorunması vacibdir.
3. Hüquqi tələblərə riayət — işçilərin hüquqlarını qorumaq üçün əmək qanunvericiliyinə uyğun davranmaq.

Əmək haqqı fondu, müəssisənin maliyyə sağlamlığını və işçi motivasiyasını təsir edən mühüm amildir. Düzgün idarə edildikdə, bu fond işçilərin məmnuniyyətini artıraraq, müəssisənin məhsuldarlığını yüksəldə bilər.^[3]

• Зубарева О. А. Анализ формирования и эффективности использования фонда заработной платы //Современное состояние и приоритетные направления развития аграрной экономики и образования. — 2019. — С. 234—237.
• Григолец П. С. К вопросу о сходстве и различии понятий «фонд оплаты труда» и «фонд заработной платы». — 2018.
• Методика по расчету общего объёма фонда заработной платы работников Республики Беларусь: постановление Национального статистического комитета Респ. Беларусь от 19.05.2015 № 27 // КонсультантПлюс: Беларусь. Технология 3000 [Электронный ресурс] / ООО «ЮрСпектр». — Минск, 2018
• Донгак А.А., Ооржак А.А. Формирование фонда заработной платы в организации (Экономика и бизнес: теория и практика). 2021. 80–83.
• Селин В. А. Развитие методических подходов к формированию фонда заработной платы на предприятии : дис. — Байкальский государственный университет экономики и права, 2005.
• Я. И. Фельдман. Фонд заработной платы в системе материального стимулирования производственных коллективов. Наука. 1987.
• Борисова В.Ю., Пивень И.Г. Вопросы анализа фонда заработной платы: методические аспекты и направления (Экономика и бизнес: теория и практика). 2021. 84–86.
• Шейхов М.А., Хайбулаева З.М. Анализ изменения фонда заработной платы в сельхозпредприятиях индексным методом (Вопросы структуризации экономики). 2002. 28–30.
• Я. Ф. Щербакова, Т. А. Пожидаева. Анализ использования труда и фонда заработной платы на предприятии железнодорожного транспорта (Экономический анализ: теория и практика). 2004. 44–48.