Əmtə çayı
Əmtə çayı — Rusiya Federasiyasının Rostov vilayəti ərazisindən axan çay. Əmtə çayı Don çayının hövzəsinə daxil olan Curyuk-Sal çayının sağ qolunu təşkil edir. Çayın uzunluğu 39 km, hövzəsinin sahəsi isə 570 km² təşkil edir. Çayın mailliliyi 1.4 m/km təşkil edir. Çay üzərində balıqların ovlanması məqsədi ilə kiçik su tutarları hazırlamışlar. Mənbəyinin hündürlüyü 110 metr, mənsəbinin hündürlüyü isə 56 metrdir. Çay sistemi: Əmtə → Curak-Sal → Sal → Don.
| Əmtə çayı | |
|---|---|
| rus. Амта kalm. Әмтә | |
 | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Mənbəyi | |
| • Yüksəkliyi | 110 m |
| Mənsəbi | Don çayı |
| • Yüksəkliyi | 56[1] |
| Uzunluğu | 39 km |
| Hövzəsinin sahəsi | 570 km² |
| DSR[ru] | 05010500112107000015209 |
Adı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rostov vilayətində Böyük Əmtə adlı axar vardır. Bu axar Malaya Kuberle çayının sol qolunu təşkil edir[2]
«Rostov vilayətinin təbiəti» adlə dərgidə 1940-ci ildə Yamta çayı olaraq adlandırılır.
Böyük ehtimal ki, çayın adı kalm. Әмтә sözündən əmələ gəmişdir. Mənası canlıdır[3]
Axarı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çay başlanğıcını Erqeniya ərazisindən götürür. İki axarın birləşmədindən meydana gəlir:Oboroçnaya və Obruşina. Bütün axarı boyunca qərb-şimal-qərb istiqamətində axır. Aşağı axarlarda iri yaşayış məntəqəsi olan Zavetnoedən axır. Sal çayına sol istiqamətdən tökülür. Mənsəbinə yaxın ərazidəFrunze xutoru yerləşir.
Çay Rostov vilayətinin Zavetinski rayonu ərazisindən axır.
Hövzəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Praktiki olaraq Əmtə çayının bürün hövzəsi Rostov vilayətinin Zavetinski rayonu ərazisində yerləşir. Az bir qismi isə Kalmıkiya ərazisində yerləşir.
- Əmtə
- Oboroçnaya axarı (Obroçnaya[4]) — (sol)
- Obruşina axarı — (sağ)
- Bakşin-Sala — (sağ)
- Dunda axarı — (sağ)
- Rassıpnaya axarı — (sol)
- Qusarka — (sağ)
- Ternovaya axarı — (sağ)
- Anxara axarı — (sağ)
- Babina axarı — (sağ)
Yaşayış məntəqələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Andreev xutoru.
- Kiçkino kəndi.
- Zavetnoe kəndi.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ «Карта восточной части Ростовской области» — Роскартография, Москва, 1995 год (использ. отметка уреза воды у слияния рек Амта и Сал)
- ↑ Перечень водных объектов (рек, водотоков), полностью расположенных на территории Ростовской области, подлежащих региональному государственному контролю и надзору за их использованием и охраной[ölü keçid]
- ↑ ІмтІ
- ↑ "Карта России — Заветинский район". 2018-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-28.