Ərəbəhməd məscidi

Ərəbəhməd məscidi (türk. Arabahmet Camii ) ― Şimali Kipr Türk Respublikasında, Şimali Nikosiyada məscid. Tikili XVI əsrin sonlarında inşa edilmişdir.[1] Məscid 1571 nömrəli Osmanlı ordusunun komandirinin adını daşıyır.[2] Məscidin bağçasında bəzi önəmli şəxslərinin qəbiri yerləşir.[3]

İslam
Ərəbəhməd məscidi
Növü Sünni
Ölkə
Üslubu Osmanlı memarlığı
Ərəbəhməd məscidi xəritədə
Ərəbəhməd məscidi
Ərəbəhməd məscidi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məscid klassik Osmanlı memarlığının bir nümunəsidir. Tikili 1845-ci ildə geniş tələb səbəbi ilə təmir edilmişdir. Düzbucaqlı formalıdır və Kiprdə tipik türk günbəzini sərgiləyən yeganə məsciddir. Məscidin əsas hissəsini böyük mərkəzi günbəz, girişini isə üç kiçik günbəz əhatə edir. Böyük günbəzin diametri təxminən 6 metrdir. Bundan başqa məscidin künclərində yerləşən 4 kiçik günbəz daha mövcuddur.[4]

Məscidin qarşısında üç kiçik günbəzlə örtülmüş eyvan var. Tikilinin hal-hazırkı lahihəsi 1845-ci ilə aiddir.

Əvvəllər Ərəbəhməd məscidinin yerində məscid binası ətrafında və qonşu evlərdə dağıntıları hələ də qalan kilsə mövcud idi. Lakin bu kilsədən tək parça halında qalmış yeganə qalıqlar 14-cü əsr qəbir daşlarından ibarət kiçik bir kolleksiyadan ibarətdir.

Aralarında ən maraqlısı olan bir sıra parçalı yazılı daş Venesiyalı ailənin üzvləri olan Qaspar Mavrokeni, 1402 və Xyu de Mimarsın (1324) adlarını ehtiva edir. Bu fraqmentlərin əksəriyyəti orta əsrlər yunan əlifbasının adi növündədir. Daşlar arasında XVI əsr İtaliyan intibahının relyef üslubunda olan və yazılarla ya da qalxanların təqdim olunduğu gerblərlə tamamlanmamış iki məzar döşəməsi var. Bu iki lövhə kolleksiyada relyef üslubundakı yeganə nümunələrdir.[5]

  1. "The Arabahmet Mosque, Nicosia, North Cyprus". 2017-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-20.
  2. "Arabahmet (Arap Ahmet) Mosque in North Nicosia - Cyprus44, the north cyprus guide". 2018-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-20.
  3. Arabahmet Mosque, Nicosia, Cyprus Arxivləşdirilib 2018-06-13 at the Wayback Machine, cypnet.co.uk Arxivləşdirilib 2016-11-08 at the Wayback Machine.
  4. Ahmet Gazioglu, The Turks in Cyprus - A Province of the Ottoman Empire, London, 1990
  5. "A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island" by George Jeffery, Nicosia 1918