Ərdaq kilimləri
Ərdaq kilimləri – Qəzvin tipinin xovsuz xalçalar qrupuna aid xalçalar.
| Xalça | |
| Ərdaq kilimləri | |
|---|---|
    | |
 | |
| Xalça haqqında məlumatlar | |
| Növü | xovsuz |
| Ölkə | İran |
| Şəhər | Ərdaq |
| Bölgə | Qəzvin |
| Digər məlumatlar | |
| İran negəri | |
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ərdaq kilimləri o qədər naxışlıdır ki, izləyici bunun xalça kimi göründüyünü düşünür. Bu kilimlər sadə və iki üzlü olaraq, toxunmada əyri naxışların istifadəsi bu bölgədəki kilimlərin özəlliklərindən biridir. Ərdaqda kilim toxunması çox populyardır və bu bölgənin çoxlu sakinlərinin evlərində tapıla bilər. Bu bölgədəki kilim uzun bir keçmişə malik olan və başqa ənənəvi sənətlər kimi bu sənətin nəsildən-nəslə ötürülməsini təmsil edir. Bu kilimlərdə xammal yun və pambıqdır.
Ərdaq kilimlərində istifadə edilən ipliklərin rəngi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ağ, sarı, narıncı, qırmızı, sürməyi, qonur, tünd qırmızı, tünd yaşıl və qara rənglər bu sənətkarlığın ümumi rəngləridir.
Texniki xüsusiyyətlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bu tip kilimlərin çox qalın toxuma ipliyindən istifadə edərək toxunuşu Fars toxuması şəklindədir. Çözgü ipi komandir və tabeliyində olan birinin ətrafına çəkilir. Nəticədə, təpələri aşağıda və yuxarıda ayıran silsilələr arasında bir çarpaz meydana gəlir. Dəzgahlar arasındakı məsafə kilim növünə görə təxminən yarım santimetrdir. Toxuculuqdan sonra zəncir toxuması, kətan toxuması və iki rəngli toxuma əvvəlcə bu bölgədə yerli azərbaycan dilində Alaqurd adı ilə tanınan iynələr şəklində toxunur. Daha sonra toxuma toxumanın mərkəzində Alaqurdun daha qabarıq olması üçün toxuma davam etdirilir. Bundan sonra toxuma kilimin kənarını təşkil edən düz bir-iki santimetr düz toxuma olan rəngli kremlərlə başlayır. Bundan sonra kompozisiya baxımından toxumanın ən önəmli hissəsi olan naxışlama mərhələsi və bu hissədə simmetriya baş verir. Bükülənlərin sayı təkdir. Təpələrin ortası təyin olunur və bir cüt oyma mərkəzidir. Hər iki tərəfdə də sətirlərin sayı eynidır və hətta ziqzaq naxışlıdır. Bu şəkildə çiçəklərin sayı hər iki tərəfə bərabər bölünür və nəticə simmetrik olacaqdır. Toxuculuq texnikası sadə və cüt tərəflidir və naxışları aşağıdakı kimi əymək üçün istifadə olunur.
Ərdaq kiliminin əyri toxuması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ərdaq kilimlərinin toxumasının ən önəmli özəlliklərindən biri də əyri toxuma texnikasının istifadəsidir. Sənətçi ilk olaraq nərdivanı, naxışını üçbucaq şəklində toxuyur, daha sonra parçanı başdan sona toxuyur və kitabla bağlayır, yarım dairəvi toxunuş yaradır.[1]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "İran negəri". 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-18.