123 Sazişi

123 Sazişi, Saziş 123 və ya 123 saylı Nüvə Razılaşması — ABŞ-nin 1954-cü il Atom Enerjisi Aktının "Başqa Millətlərlə Əməkdaşlıq" başlıqlı 123-cü Maddəsi. ABŞ və hər hansı digər dövlət arasında nüvə sazişləri üçün ilkin şərt kimi əməkdaşlıq müqaviləsidir.[1][2][3] Bu günə qədər ABŞ 48 ölkə ilə təxminən iyirmi üç saziş imzalayıb.[4] Obama administrasiyası tərəfindən 2009-cu ildə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə imzalanmış 123 müqavilə 123 Sazişinin "qızıl standartı" adlandırılır.[5]

ABŞ-ın 123 Sazişinin olduğu və ya olması üçün çalışdığı ölkələr aşağıdakılardır:

  • Mərakeş[6]
  • Ukrayna[7][8]
  • Yaponiya (avtomatik təkrar emal hüquqları ilə)[9]
  • Euratom (avtomatik təkrar emal hüquqları ilə)[9]
  • Çin (yenidən emal hüquqları ilə, hər sorğu üçün təsdiq tələb olunur)[9]
  • İsveçrə
  • Hindistan (Yenidən emal üçün əvvəlcədən razılıq ilə)[10]
  • Rusiya (2008-ci il sentyabrın 8-də Prezident Corc Buş ABŞ Konqresinə Rusiya ilə 123 saylı sazişə əlavə baxılması üçün heç bir əsasın olmadığını bildirmişdir.)[11]
  • Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri[12]
  • Misir[13]
  • Tayland[8]
  • Argentina[8]
  • Avstraliya[8]
  • Banqladeş[8]
  • Braziliya[8]
  • Kanada[8]
  • Kolumbiya[8]
  • İndoneziya[8]
  • Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (MAQATE)[8]
  • Türkiyə[8]
  • Qazaxıstan[8]
  • Koreya Respublikası[8]
  • Cənubi Afrika[8]
  • Tayvan[8]
  • Sinqapur[14]

Təklif olunan

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "NUREG0980 Vol.1, No.6 – Nuclear Regulatory Legislation" (PDF). İstifadə tarixi: July 25, 2007.
  2. ↑ Kerr, Paul K.; Nikitin, Mary Beth D. Nuclear Cooperation with Other Countries: A Primer (PDF). Washington, DC: Congressional Research Service. December 27, 2016. İstifadə tarixi: 12 October 2017.
  3. ↑ Nuclear Nonproliferation Issue, Issue Brief for Congress, may 10, 2002.
  4. ↑ "123 Agreements for Peaceful Cooperation". National Nuclear Security Administration.
  5. ↑ "The '123 Agreement'". The U.S.-U.A.E. Business Council (ingilis).
  6. ↑ "NRC: SECY-01-0033 – Proposed Renewal of the Section 123 Agreement for Peaceful Nuclear Cooperation with Morocco". İstifadə tarixi: 2001-03-02.
  7. ↑ "NRC: SECY-98-62 – Proposed Section 123 Agreement for Peaceful Nuclear Cooperation with Ukraine". 1998-04-01.
  8. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 123 Agreements for Peaceful Cooperation, NNSA
  9. ↑ 1 2 3 "Long haul ahead". Archived from the original on October 22, 2007. İstifadə tarixi: 2007-06-29.
  10. ↑ "NDTV.com: House of Reps passes N-deal, next test US Senate". 2008-10-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-09-28.
  11. ↑ "Statement on U.S.-Russia 123 Agreement". 8 September 2008. İstifadə tarixi: 2008-09-09.
  12. ↑ UAE Embassy, Press Release, December 17, 2009
  13. ↑ State Department, November 10, 2008
  14. ↑ "Joint Statement on the Signing of the United States – Singapore 123 Agreement 31 July 2024". www.mfa.gov.sg (ingilis).
  15. ↑ House, The White. "FACT SHEET: Vice President Harris Launches New Initiatives to Strengthen U.S.-Philippines Alliance". The White House (ingilis). 2022-11-20. İstifadə tarixi: 2022-11-21.
  16. ↑ "NRC: SECY-98-006 – Proposed Agreement for Cooperation Between the U.S. and Romania". 1998-01-12. November 18, 2004 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.