Abomey

Abomey
Abomey
	Abomey
	7°11′07″ şm. e. 1°59′29″ ş. u.
Ölkə	Benin;
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	142 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	221 m
Saat qurşağı	UTC+01:00;
	Xəritəni göstər/gizlə Abomey
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Abomey — Beninin Zu departamentinin paytaxtıdır. Abomey kommunası 142 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir və 2012-ci ildə 90.195 nəfər əhalisi var idi.^[1]^[2]

Abomey, Abomey Kral saraylarına, 1600–1900-cü illərdə Dahomeya krallarının yaşadığı və 1985-ci ildə UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi olaraq seçilmiş kiçik ənənəvi evlərin toplusuna sahibdir.^[3]

Tarix

Abomey 17-ci əsrdə Dahomeya krallığının (1600–1904) paytaxtı olaraq qurulmuşdu.^[3] Şəhər Do-Aklin, padşahının oğlu tərəfindən təsis edilmişdir. 1700-cü illərdə Dahomey sürətlə genişlənərək ətrafdakı bir çox krallıqları mənimsədi və qul ticarəti ilə zənginləşdi. Bir neçə cəhddən sonra fransızlar 1692-ci il noyabrın 16-da kral Behanzini məğlub etdilər.^[3] Bundan sonra şəhərin əhəmiyyəti azaldı. Bu gün şəhər daha az əhəmiyyət kəsb edir, lakin yenə də turistlər arasında məşhurdur və sənətkarlıq mərkəzi kimi tanınır.

Abomey Kral sarayları

Abomey Kral Sarayları, Fon xalqının 17-ci əsrin ortaları və 19-cu əsrin sonları arasında inşa etdiyi bir qrup torpaq tikililərdir. Qərbi Afrikanın ən məşhur və tarixən əhəmiyyətli ənənəvi yerlərindən biri olan saraylar UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxildir.^[3]

Şəhər altı qapısı olan 10 kilometr (6 mil) çevrəsindəki bir palçıq divar ilə və beş fut dərinlikdə bir xəndəklə qorunurdu. Şəhər həmçinin Qərbi Afrika qalalarının adi müdafiəsi olan sız akasiya ağacları ilə əhatə olunmuşdu. Divarların içərisində tarlalar ilə ayrılmış kəndlər, bir neçə kral sarayı, bazar yeri və kazarma olan böyük bir meydan vardı. Orijinal 12 saraydan yalnız 10-u Dahomeyin sonuncu padşahı Behanzin tərəfindən 1892-ci ildə yandırılmadan xilas oldu.^[3] Fransız müstəmləkəsi dövründə şəhər yenidən quruldi və sahil boyu bir dəmir yolu ilə bağlandı.

Təhdidlər

UNESCO tərəfindən də bildirildiyi kimi, Abomey Kral sarayları 21 yanvar 2009-cu ildə "bir neçə binanı məhv edən" yanğından zərər çəkmişdir.^[4] Yanğın, 1984-cü ildə güclü bir tornadonun ardınca ərazini zədələyən ən son fəlakət idi.^[5]

Demoqrafiya

İl	Əhali^[6]
1860-cı illər	24.000
1979	38.412
1992	65.725
2002	77.997
2008	87.344
2012	90.195

Qalereya

Köhnə Qubernator Sarayında yerləşən "Town Hall"
Kral saraylarından biri.
Kral sarayları
Kral saraylarının daxili görünüşü

Həmçinin bax

Qardaş şəhər Albi, Fransa.

İstinadlar

↑ "Abomey". Atlas Monographique des Communes du Benin. May 9, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 5, 2010.
↑ "Communes of Benin". Statoids. 2 January 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 5, 2010.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Butler, Stuart (2019) Bradt Travel Guide — Benin, pgs. 135–45
↑ UNESCO World Heritage news Arxivləşdirilib 2021-01-16 at the Wayback Machine, 13 February 2009
↑ "State of Conservation: Royal Palaces of Abomey (Benin)". UNESCO. 18 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 July 2015.
↑ "Abomey". World Gazetteer. 2012-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-19.

[Atlasbenin-1] "Abomey". Atlas Monographique des Communes du Benin. May 9, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 5, 2010.

[2] "Communes of Benin". Statoids. 2 January 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 5, 2010.

[Bradt-3] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Butler, Stuart (2019) Bradt Travel Guide — Benin, pgs. 135–45

[4] UNESCO World Heritage news Arxivləşdirilib 2021-01-16 at the Wayback Machine, 13 February 2009

[5] "State of Conservation: Royal Palaces of Abomey (Benin)". UNESCO. 18 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 July 2015.

[World_Gazetteer-6] "Abomey". World Gazetteer. 2012-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-19.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]