Akademik Gimnaziya
Akademik Gimnaziya (rus. Академи́ческая гимна́зия) — Rusiyada 1726–1805-ci illərdə mövcud olmuş ilk dünyəvi orta ümumi təhsil müəssisəsi. 1724-cü ildə Sankt-Peterburqda Elmlər Akademiyasında yaradılmış, 1726-cı ildə müstəqil müəssisə kimi açılmışdır. Tələbələri Akademik Universitetə qəbul və dövlət qulluğuna hazırlayırdı. Tələbə kontingenti müxtəlif ödənişsiz siniflərdə təhsil alan oğlanlar ibarət idi. Gimnaziyada latın, alman, fransız, rus ədəbiyyatı, tarix, coğrafiya, riyaziyyat, təbiət elmləri, rəsm fənləri tədris olunurdu. 1758–1765-ci illərdə Akademik Gimnaziyaya 1759-cu ildə onun Əsasnaməsini tərtib edən Mixail Lomonosov rəhbərlik edirdi. Lomonosov gimnaziyanı "universitetin tibb bacısı, onun anbarı və tədarükçüsü" hesab edirdi. 1765-ci ildə azyaşlı uşaqlar üçün hazırlıq şöbəsi açılmışdır. 1770-ci ildə Akademik Gimnaziya Akademik Universitetlə birləşdirilmiş, Akademik Məktəb və ya Akademiya Məktəbi kimi tanınmışdır. Buna baxmayaraq, eyni zamanda, köhnə adı olan Akademik Gimnaziya da qorunub saxlanılmışdır. Universitet proqramına uyğun olaraq yuxarı sinif şagirdləri arasından tələbələr hazırlanırdı. 1805-ci ildə Akademik Gimnaziya bağlanmış və onun 55 şagirdi yeni yaradılmış Sankt-Peterburq Quberniya Gimnaziyasının ilk dəstini təşkil etmişdir. Tələbələr arasında təbiətşünas, səyyah, akademik İvan Lepexin, alim Nikolay Ozeretskovski, kilsə rəhbəri P. N. Ozeretskovski, dövlət xadimi A. G. Volkov, yazıçı V. V. Popuqayev, alim Yakov Zaxarova, müəllim, alim Vasili Severgin var.[1]
| Akademik Gimnaziya | |
|---|---|
 | |
| 59°56′38″ şm. e. 30°18′10″ ş. u.HGYO | |
| Əsası qoyulub | 1724 |
| Bağlanıb | 1805 |
| Ölkə | |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Энциклопедический словарь. 2009. Академическая гимназия.
Əlavə ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Толстой Д. А. Академическая гимназия в XVIII столетии: По рукоп. док. Архива АН. — СПб., 1885;
- Марголис Ю. Д., Тишкин Г. А. Единым вдохновением: Очерки истории университетского образования в Петербурге в конце XVIII — первой половине XIX в. — СПб., 2000;
- Материалы по истории Санкт-Петербургского университета XVIII в.: Обзор архивных документов — СПб., 2001.
- Феофанов А. М. Воспроизводство элиты и Академическая гимназия 1724-1765 гг. // Вестник ПСТГУ. Серия II: История. История Русской Православной Церкви. 2018. Вып. 83. С. 59-67.
- Akademik Gimnaziya // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.