Akarej

Akarej — bir neçə soyulmuş lobya və sonra palma yağında həddindən artıq çox qızardılmış bir yeməkdir. Qərbi Afrika və Braziliya mətbəxlərində bu yemək yeyilir. Yemək ənənəvi olaraq Braziliyanın şimal-şərqindəki Bahia əyalətində, xüsusilə Salvador şəhərində vardır. Acarajé Candomblé mənası "tanrılara bir qurban kimi xidmət edən" deməkdir[2]. Bu yemək Qərbi Afrika tərəfindən yeyilib və Nigeriya, Qana, Toqo, Benin, Mali, Qambiya və Sierra Leonedə müxtəlif formalarda tapıla bilər[3].

Akarej
Mənşəyi
Tərkibi
Əsas
Təfərrüatları
Tipi Küçə yeməyi

Akarej, böyük bir şəkildə doğranmış və müştərilərin önündəki qabda palma yağı içində dərin qızardılmış yeməkdir. Yeməyin komponentləri doğranmış soğan, təzə hazırlanmış qara gözlü bibərlərlə hazırlanmışdır[4]. Yarım hissələrə bölünür. Vegetariyan versiyası adətən isti bibər və yaşıl pomidor ilə bişirilir. Vegetariyan versiyasında da yemək həmin qaydada bişirilir[3].

Etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akarej, Yoruba dilindən əldə edilən bir sözdür[2]. Akara "çörək" və ya "pasta" deməkdir. Braziliya termini "akarej" ya Yoruba sözcüklərindən "àkàrà" (çörək) və "onje" (yeyinti) mənasındadır[5].

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akarej

Akara Qərbi Afrika və Cənub-Şərqi Nigeriyada tanınır. Qərbi Afrika sahillərindən Braziliyaya gedən qullar özləri ilə akarej yeməyini aparırlar. Braziliyada yeyərkən yemək insanların diqqətini çəkir. Elə akarej yeməyinin tarixidə buradan başlayır. Cənub-qərb Nigeriyadakı Yoruba xalqı və Sierra Leone vətəndaşları tərəfindən "akara" adlanır, Nigeriyanın Hausa xalqı tərəfindən "kosai" və ya Qana şəhərində "koose" adlanır. Koose darı və ya qarğıdalı ilə yeyən məşhur bir pudinqdir. Nigeriyada Akara çörəyini hazırlamaq asanddır.

Akara Yoruba mədəniyyətində əhəmiyyətli bir rol oynayır, çünki o, 70 yaşdan yuxarı olan bir adam ölən zaman ona xüsusi hazırlanmışdır. Çox böyük miqdarda qızardılmışdır və mərhumun yaxınlığında olan hər bir evdə yayılmışdır. Akara da savaşçıların döyüşdən qalib gəldiyi zaman zəfərin əlaməti olaraq hazırlanıb. Qadınlar, xüsusilə də savaşçı qadınlar Akaranı qızardıb; onu kəndlilərə paylamışdılar.

Sierra Leone şəhərində Akara düyü, un, bişirilmişdir. Birlikdə qarışdırıldıqdan sonra, yağ ilə qızardılmışdır.

Braziliya küçəsində satılan Akarej, qızardılmış ət və qoyun, quru lobya, sous və hindistan cevizi ilə müxtəlif hazırlanmışdır[2]. Bu gün, Braziliya, Bahiada, küçə satıcıları akareji satır. Onlar ağ-qara pambıq paltar, hicab və papaqlar ilə asanlıqla tanınan qadınlardı. Birinci XIX əsrdə akarej satan ortaya çıxdı. Şəhərin artıq 500-dən çox akarej satıcıları var[4][6][7].

Akarej, həmçinin qonşu dövlət olan Sergipe küçələri və Rio de Janeiro bazarları daxil olmaqla, Bahia əyalətinin xaricində də mövcuddur[8].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 https://www.allnigerianrecipes.com/breakfast-recipes/akara-recipe/.
  2. ↑ 1 2 3 Barbosa, Ademir. Dicionário de umbanda. São Paulo: Anubis. 2015. səh. 20. ISBN 9788567855264.
  3. ↑ 1 2 Lum, Casey, ed. (2016). Urban Foodways and Communication: Ethnographic Studies in Intangible Cultural Food Heritages Around the World. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. p. 125. ISBN 9781442266438.
  4. ↑ 1 2 "Significado do acarajé no candomblé" (portuqal). Brasília, Brazil: Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional (Iphan). 2014. 2019-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-01.
  5. ↑ Jagun, Márcio de. Orí: a cabeça como divindade, história, cultura, filosofia e religiosidade africana. Rio de Janeiro: Litteris. 2015. səh. 221. ISBN 9788537402573.
  6. ↑ Cardoso, Ryzia De Cássia Vieira; və b. Street Food: Culture, Economy, Health and Governance. London New York: Routledge, Earthscan from Routledge. 2014. ISBN 9781317689911. (#explicit_et_al)
  7. ↑ Lum, Casey, redaktor Urban Foodways and Communication: Ethnographic Studies in Intangible Cultural Food Heritages Around the World. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. 2016. səh. 125. ISBN 9781442266438.
  8. ↑ Lody, Raul. Dicionário de arte sacra & técnicas afro-brasileiras. Rio de Janeiro: Pallas. 2003. səh. 37. ISBN 9788534701877.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikianbarda Akarej ilə əlaqəli mediafayllar var.